DEDAŞ bölgesinde elektrik vurgunu: Yarısı kaçak

Kaçak elektrik tüm mücadelelere rağmen Türk enerji sektörünün en büyük sorunu olmaya devam ediyor. Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak'ta faaliyet gösteren Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş.'den (DEDAŞ) alınan verilere göre, kaçakla mücadelede yoğun teknoloji devreye sokulsa da nihai netice alınamadı. 2013 yılında yüzde 75'lerde olan kayıp kaçak oranı, 2014'te yüzde 73.6, 2015'te 72.1, 2016'da yüzde 67.63, 2017'de yüzde 64'e indi. Bu oran 2018 yılında yüzde 60'a geriledi.

480 BİN SAYAÇ UZAKTAN OKUNUYOR

Bölgede 1.8 milyon sayacın 480 bini uzaktan okunabiliyor. Sayaçları okuyan görevliler fiziki şiddetle karşılaşıyor. Dağıtım bölgesinde 1.8 milyon sayacın 480 bini uzaktan okunabiliyor. Geriye kalan sayaçları okumak için kapı kapı dolaşmak zorunda kalan görevliler ise fiziki şiddetle karşı karşıya kalıyor.

KAÇAĞA KARŞI YENİ TEKNOLOJİLER

Bölgede kayıp kaçağı azaltmak için çeşitli projeler yürütülüyor. Belirlenen alanlarda yeraltı şebekeleri döşenmesi, akıllı pano yatırımları, aydınlatma sistemlerinin yenilenmesi, arızalara anında müdahale edilebilmesi için uzaktan sayaç okuma sistemlerinin kurulması ve enerji kayıplarının minimize edilerek arıza oranlarının düşürülmesi yoluyla enerji kalitesinin artırılarak müşteri memnuniyetinin en üst seviyeye çıkartılması hedefleniyor.

İnsansız hava aracı (Drone) kullanımı sayesinde kaçak kullanımlar daha kolay tespit edilebiliyor.

'DRONE'LAR HAVADA DEVRİYEDE

Kayıp-kaçakla mücadele 'drone'lar da aktif olarak kullanmaya başladı. Drone'lar ile 5 kilometre çapındaki bir alanda 100 metre yükseklikten tespit yapılabiliyor. Gerek tarımsal sulamada, gerekse diğer alanlarda kayıt dışı kullanımı 'drone'lar sayesinde hızlı ve güvenli bir şekilde tespit edebiliyor. Koordinatlar tespit edilip görüntüler çekildiğinde hukuki anlamda delil niteliği de taşıyor.

Enerji hırsızlarının 4 bin kVA gücünde trafo kurduğu belirlenmişti.

KAÇAĞI TOPRAK SÖYLEYECEK

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından kabul edilen başka bir Ar-Ge projesi de tarımda kullanılan kaçak elektrikle ilgili mücadeleye yeni bir soluk getirecek. Drone'ların da kullanılacağı teknoloji ağırlıklı proje, ekili ürün cinsi, topraktaki nem ve arazi yapısı gibi özelliklere bakılarak ne kadar elektrik tüketildiğini uydu destekli olarak belirleyecek.

25 bin dönüme kurulu seranın tamamının kaçak elektrikle ısıtıldığı 'drone' ile tespit edildi.

Türkiye'nin en büyük kaçak vurgunu

DEDAŞ ekipleri geçtiğimiz günlerde 'drone'la yaptıkları incelemede, Diyarbakır'a bağlı Bismil ilçesinde 25 dönüm bir alan üzerinde kurulu bulunan seraların ısıtılması için inşa edilen kaçak trafolar tespit edilmişti. Kaçak üç trafonun briket duvarla örülerek gizlendiği belirlenmişti. Dicle Elektrik yetkilileri, el konulan trafoların toplam 4 bin kVA gücünde olduğunun belirlendiğini ifade ederek, şu açıklamayı yapmışlardı: "Serada tespit ederek el koyduğumuz kaçak trafolar ile 8 bin konutun elektrik ihtiyacını karşılamak mümkün. Bu azımsanmayacak bir güç. Seranın normalde kömür veya diğer yakıtlar kullanılarak ısıtılması gerekirken, burada kaçak elektrikle ısıtma sağlanıyormuş. Trafoların gücünden yola çıkarak bu serada ayda ortalama 1 milyon liralık kaçak elektrik tüketildiğini hesapladık. Şimdi yasal yollardan geriye dönük hesaplamalar yapılarak sera sahipleri hakkında gerekli cezai işlem uygulanacak. Ayrıca adli açıdan da sera sahipleri hakkında suç duyurusunda bulunuldu."

Yeni Şafak