Bu proje, İstanbul ve ülkemiz adına yapılmış en çılgın proje. İstanbul’un fethini ölümsüzleştiren muhteşem bir yapım. Bütün dünya insanlığının takdirle karşılayacağı ve hayranlıkla izleyeceği mükemmel bir gösteri merkezi.
Evet, İstanbul içinde bir İstanbul var ve fetih yeniden canlandırılmış. Böylesine harika bir eseri ancak ve ancak sadece bu yönetim gerçekleştirebilirdi. Tarihe ve kültüre sahip çıkmanın yegâne adı olan “İstanbul’un Fethi Müzesi” yüzyıla damgasını vuracak bir eser.
Nasip olursa İstanbul’da yarın büyük bir açılış var. İstanbul’un fethedildiği bölgede fetih yeniden yaşatılmış ve Başbakan R. Tayyip Erdoğan tarafından açılacak. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca dünyaya ve Türkiye’ye hediye edilen ve işletmeciliğini de Kültür AŞ’nin yapacağı “Panorama 1453” adlı tarih müzesi yarın görücüye çıkacak.
Panorama 1453 Tarih Müzesi ile ilgili olarak Kültür AŞ Genel Müdürü Nevzat Bayhan’ı dinledim ve açılıştan önce kısaca gezme imkânım oldu. Müzeden içeri adımınızı attığınız anda 60 saniye kendinize gelemiyorsunuz. Ben gelemedim ve içeride kaldığım yarım saat boyunca şaşkınlığımı bir an bile gizleyemedim.
Her neyse, ölmeden önce görülecek üç yer deseniz, “üçüncüsü burasıdır” der ve müze hakkında kısa bir bilgi vermek isterim. Müze ismi belki insana biraz soğuk gibi gelse de içerisi öyle sıcak sahnelerle dolu ki, böyle bir çalışmayı dünyanın hiçbir yerinde görmek mümkün değil. Türkiye’de bir ilk. Hiç kimsenin “görmesem ne olur” deme şansı yok yani.
Fetihten tam 555 yıl sonra ister Sultan II. Mehmet’in ordusunda bir asker, ister bağımsız bir gözlemci veya yabancı bir gezgin olarak İstanbul’un fethine yeniden şahit olacak ve kente giriliş anını neredeyse aynen yaşayacaksınız.
Macar topçu ustası Urban’ın döktüğü toplara dokunup, Kostantinopolis’in surlarına doğru onların patlamalarına şahit olacaksınız. Sultan II. Mehmet’in binlerce askerinin tekbir seslerini ve mehter marşını duyup, belki de eşlik edeceksiniz. Dörtnala kalkmış atların nal seslerini, savaşan askerlerin kılıçlarından çıkan şakırtıları işitecek, atılan okların kulağınızın dibinden geçtiğini hissedeceksiniz.
Burası 14 yıl önce Topkapı’daki Trakya Otogarı’nın olduğu, bugün ise “Topkapı Şehir Parkı”nın bulunduğu yer. Solunuza bakınca Edirnekapı’daki surları, karşıya bakınca Topkapı surlarını yani Kostantinopolis’e ilk Türk askerinin girdiği kapıyı ve sağınıza dönünce de Silivrikapı’daki surları görürsünüz. İşte Sultan II. Mehmet’in “Fatih” unvanını alışına şahit olacağınız ve İstanbul’un fethini yaşayacağınız yer tam da burası.
3.000 metrekarelik bir alan içerisinde çerçevesi yani sınırları olmayan 360 derecelik bir resim düşünün. Resmin en temel özelliği ona bakıldığında üç boyut etkisi uyandırması. Üç boyut etkisinin sağlanması için izleyici resme ancak 14 metre uzaklıktaki bir platformdan bakabilecek. Resmin 650 metrekarelik alanı gerçekten üç boyutlu ve alanda kuşatmada kullanılan topların, top arabalarının, barut fıçılarının imitasyonları var.
2350 metrekarelik iki boyutlu resim alanı ise üç boyutlu bölgenin hemen arkasından başlıyor. Çalışma öylesine detaylı ki, birebir insan büyüklüğünden başlayıp bütün detaylarıyla ince ince işlenerek ufka doğru küçülüyor. Eserdeki figürlerin sayısı 10 bin civarında.
Dünyada şu anda yaklaşık 30 kadar panoramik müze bulunmakta. Panoramik müzeler genellikle tarihteki önemli olayları tablolaştırmak için yapılmışlardır. En önemlileri, Waterloo Savaşı Panoraması, Osmanlı Rus Savaşı’nı anlatan Kırım Savaşı Panoraması, Napolyon’un Moskova Savaşı Panoraması, Plevne Müdafaası Panoraması ve Mesdag Panoraması’dır. Bu panoramaların çoğu, 1800’lü yıllarda yağlıboya tekniğiyle yapılmışlardır. Müzelerin bazıları yatay olarak, bazıları da dikey olarak yarım panoramik özelliktedir.
İstanbul 1453 Panoramik Müzesi’nde resmin bittiği yer diye bir şey yok. Resme bakan kişi optik alışkanlıklarıyla eserin gerçek boyutlarını kavrayamayacaktır. Yapımına 2005 yılında başlanılan projede sekiz sanatçının yoğun emeği var. Fikrin sahibi ressam ve çizgi film yönetmeni Haşim Vatandaş. Kısacası, İstanbul Büyükşehir Belediyesi gelecek yüzyıllara muhteşem bir imza atmış.