İran’da son durum

12 Haziran 2009 tarihinde yapılan seçim sonuçlarına itiraz eden Musavi taraftarlarının protesto gösterileri oldukça büyük oldu. İran Emniyet Genel Müdürü Ahmed Rıza Radan’ın ifadesine göre, 22 Haziran tarihine kadar 21 kişi öldü, 400 polis yaralandı. 700 bina, 300 banka, 300 iş yeri, 300 özel araç tahrip edildi.
Kimse seçim neticesinin kanlı protestolara sebeb olacağını tahmin etmiyordu. Mahmud Ahmedinejat “Seçim sonrasında İngiltere ve ABD’nin içişlerine karışmasına son vermesini” istedi. Buna karşılık ABD Başkanı Obama “İran hükümetini kendi halkına yaptığı şiddete ve adaletsiz davranışlara son vermeye çağırıyoruz” açıklamasında bulundu.
Mir Hüseyin Musavi’nin reform projesi seçim vaadidir. 1981-89 yılları arasında 8 yıl başbakanlık yapan Musavi şu anda güç çatışması yaptığı Hamaney ile birlikte Humeyni’nin en yakın destekçisi idi. Onbinlerce muhalife yargısız infaz Musavi’nin başbakanlığı devrinde oldu. Sonra başbakanlık lağvedildi.
Mir Hüseyin Musavi ile dini lider Ali Hüseyni Hamaney, Humeyni şii devriminin kökleşmesinde en büyük rolü oynadılar. Ali Hamaney ile Musavi arasındaki güç mücadelesi asla rejim değişikliği ya da kadife devrim değildir. Humeynist devrimi Mehdi Begirvan, Ebul Hasan Benisadr, Muhammed Hatemi ve Haşimi Rafsancani değiştirmeye çalıştılarsa da başarısız oldular.
Musavi seçim öncesi konuşmasında; “Şii sisteme ve kanunlara karşı değiliz. Ancak yalanlara karşıyız” demiştir. Musavi iktidar olsaydı köklü reform yapamazdı. İran’ın dini lideri Ali Hamaney “Kadife devrimin tehlikelerinden” bahsetti ve Ahmedinejat’a açıkça destek verdi. Hamaney cuma hutbesinde “Sokağa çıkanlar rejime karşıdır ve sonuçlarına katlanır” sözlerine rağmen reformcular kısa bir süre de olsa baş kaldırdılar. “Diktatöre ölüm” diye bağırdılar. Musavi ise “Yolumdan dönmeyeceğim. Bu kokuşmuş düzene (rejime değil) son vereceğiz. Şehid olmaya hazırım” dedi.
Şu anda İran’da iç savaş olmaz. Ama seçimle şii devrim ve şii rejimde çatlaklar oluştu. Rejimde etkili isimler arasında görüş ayrılığı had safhaya çıktı. Ve hatta Hamaney’in cuma hutbesine karşı çıkan “Ayetullahlar” var. Nitekim Humeyni’nin resimleri yırtıldı. Mezarına canlı bomba ile saldırıldı.
Her ikisi de Türk asıllı Hamaney ile akrabası Musavi arasındaki mücadele reform kılıflı görünse de aslında güç mücadelesidir.