4 yaşındaki oğlum arkadaşlarının oyuncaklarını gizlice alıp eve getiriyor. Geçenlerde kuzenlerine götürmüştüm, birkaç tane küçük oyuncağı cebine koymuş ve eve getirmiş. Akşam bu oyuncakları çıkarıp, rafa koyarken gördüğümde hiç bozuntuya vermedi. Ve " oğlum bunları neden aldın, sen hırsız mı olacaksın" dedim, " o benim oyuncaklarım" dedi inatla bunları oyuncaklarının arasına koydu. Bütün gece uyumadım ve bunu çok dert ettim. Çocuğumun ileride hırsız olacağından korktum ve oyuncakları gece gizlice alıp kaldırdım. Geçenlerde aşağı bakkala ekmek almaya gönderdim gizlice bir sakız almış cebine koymuş getirdi. Yarım saat bunun sakıncalarını anlattım beni anlıyormuş gibi davranıyor ama aynı şeyleri tekrar ediyor. Oğluma bunu nasıl anlatabilirim? Bu durum ileride daha büyük sorunlara yol açar mı?

Ş. Yıldız

Sabırlı olun

* 4 yaşındaki çocukta özel mülkiyet kavramı henüz tam anlamıyla gelişmiş değildir. Dolayısıyla çocuk, başkalarının eşyası ya da benim eşyam şeklinde pek ayrıntılı bir yol takip edemeyebilir bu konuda söylediğiniz türden sorunlar ortaya çıkabilir. Ancak bunu yavaş yavaş gelişim süreciyle birlikte ve sizin de gayretlerinizle zamanla öğrenecektir. Ama bu dönem onun bu davranışına vurgu yapmayın, sakın " aa sen hırsız mı olacaksın,..." türünden cümleler kurmayın... Bu davranışını masalların ya da oyunların içinde değiştirmeye çalışın. Kurduğunuz oyunlarda, arkadaşına ait eşyaları izin alarak isteyen ya da , bakkala giden ve burada parasını vererek sakız alan çocukları canlandırabilir, bu konuda ona da sorular sorabilir, uygun bir yöntemle bir davranış değişikliğine gidebilirsiniz. Ayrıca ev içinde de aile fertleri birbirinin eşyalarını alırken izin istediklerinde ve bu davranışı ona model olarak ta gösterdiklerinde çocuk ev içinde doğru modeli benimseyecektir. Çocuğum hırsız mı olacak diye korkmayın, çünkü bu dönem çocuklar, özel mülkiyet kavramını ayırt edemediklerinden bu türden davranışlar gösterebilirler. Ancak bu konuda sizin yaklaşımınız önemli. Onu suçluluk duygusuna sürekleyecek, ya da olumsuz davranışını pekiştirecek tutum ve davranışlardan kaçının. Çocuğun gelişimine uygun tarzda bulduğunuz yöntemlerinizle mülkiyet kavramını geliştirmeye çalışınız. Kendine ait eşyaları ve başkalarına ait eşyaları öğretebilir ve izin alma davranışını oyunlarla masallarla geliştirebilir gerçek hayatta da doğru modeli ona gösterebilirsiniz.

Sosyal ortamlara açılamıyorum

18 yaşında bir öğrenciyim. Baskıcı bir ailem var, evde çok sıkılıyorum ve biraz sosyal aktivitelere katılmak istiyorum. Ama çok sıkılgan bir yapım var, bunu nasıl yapacağımı bilemiyorum. Arkadaşlarım, çeşitli etkinliklere katılıyorlar, spora, tiyatroya, çeşitli kurslara gidiyorlar ve burada hem bir şeyler öğreniyorlar hem de birlikte vakit geçirme şansı buluyorlar. Ben de onlar gibi olmayı istiyorum ama çok sıkılıyor ve kendimi eve kapatıyorum. Bunda biraz da ailemin etkisi var. Babam iki yıl önce vefat etti. Annem ve iki abim ise çok baskıcı. Her şeyimi eleştiriyorlar, dışarı pek izin vermiyorlar, ev içinde dahi yasaklar koyuyorlar. Son günlerde ağabeylerim sadece sosyal faaliyetlere izin verebileceklerini söylediler bu da beni rahatlattı ama yine de dış dünyaya açılamıyorum. Bana biraz daha topluma ve sosyal faaliyetlere katılabilmek için neler yapmam gerektiği konusunda bilgi verirseniz sevinirim. Buna çok ihtiyacım var, lütfen mektubuma cevap verin...

M. Bekiroğlu

İhtiyacınız sadece cesaret

* Yaşadığın sorunda, aile ortamındaki şartların büyük oranda etkisi olabilir diye düşünüyorum. Ayrıca iki sene önce de babanı kaybetmişsin, babanın kaybı her çocuk için ya da her genç için bir tıravmadır. Babanın ölümünden sonra ağabeyler, bu görevi kendilerinin üstlendiğini düşünerek bazı yasaklamalar getirmiş olabilirler. Yani bir nevi seni korumayı ve kontrol altında tutmayı bir sorumluluk olarak görüp bu şekilde davranmış olabilirler... Bu yasaklamalardan duyduğun rahatsızlığı ağabeylerinle görüşmeni ve onlardan daha anlayışlı olmalarını beklediğini ifade etmeni tavsiye ederim. İster yardım al, ister aile büyüklerinden birini aracı olarak koy, ister bizzat kendin görüş ama önce evdeki baskı olarak tanımladığın bu sorunları ortadan kaldır derim. Ancak bundan sonra sosyal hayatta neler yapabileceğin, hangi etkinliklere katılabileceğin üzerinde düşünebilirsin. Bu konuda rahat ol, dış dünyaya açılan ve burada sosyal faaliyetlere katılan arkadaşlarınla görüş ve katılmak istediğin alanların telefonlarını alıp bağlantı kur. Ayrıca yaşadığın bölgede ne gibi sosyal aktivitelerin olduğunu, arkadaşlarından ya da internet aracılığıyla araştır, sonra hangisini tercih edeceksen git ve görüş... Bunun için ihtiyacın olan tek şey biraz cesaret... Cesaret hepimizin içinde bir potansiyel olarak var, bunu biraz ortaya çıkarır ve geliştirirsen bahsettiğin sorunlar ortadan kalkacaktır...