Dubai’nin çöküşü veya en azından revnaklığını ve parlaklığını kaybetmesi bana hemen Fecr Suresinde zikri ve yadı geçen İrem halkını ve medeniyetini hatırlattı. Burada mucize içinde bir mucize saklı. Televizyon haberlerinde yeni İrem’in çöküşü veya parlaklığını kaybetme haberlerini izlemeden birkaç gün önce El Cezire ekranlarında Dubai’de devasa gökdelenler yapan Hindistanlı işçilerle yapılan bir mülakat dikkatimi çekmişti. Dünyanın en büyük gökdelenlerini yapan Hindistanlı işçiler aylık olarak tam 200 dolar alıyorlardı. Yaptıkları binalarda gecelemeyi hayal dahi edemiyorlardı. İşte o görüntülerden birkaç gün sonra ve tam da ABD’de Şükran Günü ve İslâm aleminde de Kurban Bayramı kutlanırken ve bu kutsal günlere denk gelen bir zaman diliminde Dubai çöküşe geçmişti. Bu da Dubai açısından bir mali 11 Eylül sayılmalı. Bilindiği gibi, 11 Eylül’ün sembolleri yıkılan İkiz Kulelerdi. 21. yüzyılın girişinde bu kulelerin yıkılması kaderin bir cilvesi olmalı. Ve ardından 8 yıl sonra emlak piyasaları üzerinden mali piyasalar tepetaklak oldu. Bu dünya ekonomisini baştan aşağıya etkiledi. Hatta ekonomik modelin dayandığı kapitalizmin çöküşü anlamına da geliyordu. Ve Zihicce’nin şafağında Dubai’de, artçı mali depremlerden birisi yaşandı. Dubai piyasalarının çöküşünün gerisinde de yine dış borç ve emlak piyasaları vardı ve emlak piyasalarında durgunluk zincirleme bir reaksiyonla mali piyasaları da vurmuştu ve bunun sonucu Uluslararası Dubai Şirketi ödeme zorluğu ve darboğazı içine yuvarlanmıştı. Sonunda olan oldu ve bir nevi konkordato ilan eden Uluslararası Dubai Şirketi alacaklılarından 6 ay mühlet istedi. Dubai ekonomisi de bu yüzüyle ve yönüyle Amerikan ekonomisinin tipik bir kopyası gibi.
•
Ayşe Arman gibilerinin küreselleşme tutkularını dindirdikleri ve giderdikleri Dubai aslında Batı dışında Hong Kong gibi uydu küresel merkezlerden birisini temsil ediyor. Son yıllarda Burc el Arab gibi otelleriyle de Türkiye’de de popüler hale gelmiş ve ünlenmişti. 6 yıllık hızlı yükselişten ve büyümeden sonra birden tepetaklak olmuştur. Dubai’nin ekonomik mucizesinin büzülüşü ve parlaklığını kaybetmesi aslında tam bir Kur’an mucizesi. Zira, devasa gökdelenleriyle Dubai modern bir İrem ülkesini andırıyor ve temsil ediyor. İrem’in sembolleri sütunlardı ve günümüzün diliyle gökdelenlere tekabül etmektedir. Ve Kur’an-ı Kerim İrem halkının hikayesini ve tarihini Fecr Suresinde anlatıyor. Fecr Suresi de aslında şafak demek ve Zilhicce’nin ilk on gününü anlatıyor. Ve Dubai mucizesinin çöküşü de Zilhicce’nin ilk on gününe denk geldi. Yani kısaca Dubai piyasalarının çöküşünde Fecr Suresinin şifresi var. İnanan inanır, inanmayan beni suçlasın. Uluslararası Dubai Şirketi, 59 milyarlık borcunu geri ödeyemez hale gelince, Dubai piyasaları iskambilden kağıt gibi çöktüler. Şükran Gününe denk gelmesinin anlamı da, insanoğlunun hamd ve şükrünü unutmasındandır. Kurban Bayramı’na denk gelmesi de bu zihniyetin paylaşmaya ve dayanışmaya sırt dönmesini remzeder. Mali azgınlığa mali bir ceza terettüp etmiştir. Arapça’da bunu anlatan çok veciz bir deyim vardır: El Cezau min cinsi’l amel. Yani ceza ve mükafatı, işin cinsi belirler. Ceza işin türüne ve niteliğine göre taayyün eder. Yani kumar oynayan kumar nedeniyle iflas eder, içki içen içkiden zarar görür. Hazreti İsa’nın ifadesiyle; kılıç çeken kılıçla ölür. Burada da aynen böyle tecelli etmiştir. Fransa ve ABD gibi Dubai de serbest ekonomi kurallarını bir kenara bırakarak müdahaleciliğe soyunmuş ve mali piyasaları kurtarmak ve toparlamak için 20 milyar dolarlık bir kurtarma paketi hazırlamıştır.
•
İrem ülkesi de Çemşit’in Tahtı gibi darb-ı mesel gösterilen parlak mekanlardan ve medeniyetlerdendi. Lakin parlaklığı kendisini kurtaramadı. Karun ve hazinesi gibi yerin dibine battı. Çünkü şükrünü unutmuştu ve bütün kazancını kendi marifeti ve becerisi sanıyordu.
Kurban, Fecr Suresi mucizesi ile birlikte geldi. Zilhicce’nin ilk on gününe işaret eden Fecr Suresinin söz konusu ilk ayetleri aşağıdaki gibidir:

1 - Andolsun fecre.
2 - On geceye (Zilhicce ayının ilk on gecesine).
3 - Çifte ve teke.
4 - Gitmekte olan geceye.
5 - Nasıl, bunlarda bir akıl sahibi için yemin var değil mi?
6 - Görmedin mi Rabbin ne yaptı Âd kavmine?
7 - Sütunlar sahibi İrem'e?
8 - Ki ülkeler içinde onun benzeri yaratılmamıştı.
9 - Vâdide kayaları yontan Semud kavmine?
10 - Kazıklar sahibi (güçlü, kuvvetli) Firavun'a?
11 - Bunlar ülkelerde azmışlardı.
Evet, Dubai’den sonra bir kez daha Fecre yemin olsun…