(İş Dünyası ve Çalışanın Köşesi)
Fatih AKSU/Sosyal Güvenlik Uzmanı

Sosyal Güvenlik Kurumu 08.04.2010 tarihi itibariyle 13 banka ile bir protokol imzalamıştır. Söz konusu bu protokole göre, işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılara ait primler, kendi nam ve hesabına çalışanların primleri ve isteğe bağlı sigortalıların primleri protokol yapılan 13 bankanın kredi kartlarıyla ödenebilecek. Protokol imzalanan bankalar; Akbank, Albaraka Türk Katılım Bankası, Asya Katılım Bankası, Fortisbank, ING Bank, Turkısh Bank, Türk Ekonomi Bankası, Türkiye Garanti Bankası, Halkbank, İşbank, Vakıfbank, Ziraat Bankası ve Yapı Kredi Bankasıdır.

SGK’ya prim borcu olanlar yukarıda saydığımız banlarından birisinden almış oldukları kredi kartı ile internet bankacılığı veya ATM aracılığıyla cari ay prim ödemelerini yapabileceklerdir. Kredi kartı ile yapılan ödemelerin bankaların şubelerinden yapılacak ödemelerle herhangi bir farkı bulunmamakta olup mali sıkıntı içinde bulunan vatandaşlara kolaylık sağlamaktadır.

Kredi kartı ile yapılan prim ödemelerinde vatandaştan ödenen primin yaklaşık yüzde 1’i oranında banka tarafından komisyon kesilecektir. Prim ödeyen kişilerden kesilecek banka komisyonu ödenen bankaya göre değişmekle birlikte ortalama her banka için yatırılan primin yüzde 1’i tutarında olmaktadır. Bu komisyon, prim ödeme yükümlüsü tarafından bankaya ödenecektir. Ödenmeyen her aya ait prim borcuna SGK tarafından yaklaşık ilk ay için yüzde dört gecikme cezası ve gecikme zammı uygulandığı hususu göz önüne alındığında, vatandaşın kredi kartıyla prim ödemesinde bulunması daha akılcı olacaktır.

Kredi kartıyla SGK prim ödemelerini şimdilik Garanti Bankası ve Ziraat Bankası başlatmış bulunmaktadır. Diğer bankalar ise, alt yapılarını oluşturdukları takdirde başlayacaklardır.

Okurlara Cevaplar

SORU 1: 1973 yılında SSK girişim bulunmaktır. 1988 yılının ocak ayının sekizinde iş kazası sonucu üç parmağımı kaybettim ve akabinde sosyal sigorta hastanesinden % 18 heyet raporu aldım. Daha sonra tarafıma bu rapor doğrultusunda bir emeklinin normal maaşının %18’i verilmeye başlandı. halende devam etmektedir. Şuan 125 TL maaş almaktayım. Ayrıca 2100 iş günü pirim ödemem mevcuttur. Bana verilen bu iş kazası maaşı doğru hesaplanmış mıdır? Nasıl emekli olabilirim ? (Mehmet ATEŞ)

CEVAP 1: İş kazasından dolayı tarafınıza bağlanan sürekli iş göremezlik geliridir. Sizin işgücü kaybınız yüzde 18 olduğu için SSK tarafından kısmi iş göremez olarak nitelendirilmişsiniz. Bu yüzden sizin geliriniz; iş göremezlik derecenizdeki tutar üzerinden hesaplanmıştır. İş göremezlik oranınız yüzde 40’ın altında olduğu için özürlü aylığı koşullarından yararlanıp emekli olamazsınız. Ancak, 1973’teki sigorta girişinize göre en erken yaşınız ne olursa olsun 5000 prim ödeme gün sayısına sahip olduğunuzda ya da 55 yaşınızı doldurup 3600 gün prim ödeme şartını yerine getirdiğinizde SSK şartlarında emekli olabilirsiniz.

SORU 2: SSK’ya kayıtlı olup ta doğumunu çalışmıyorken yapan kadınların doğum borçlanması yapabilecek mi? Yani 1984 yılında işten ayrılan kadın 1987 ve 1990 yılında iki doğumu borçlanabilir mi? (Alaaddin UYSAL)

CEVAP 2: SGK’nın 2008/111 nolu genelgesine göre sorunuzda belirttiğiniz durumda olan kadının doğumu işten çıkışından itibaren 300 gün içinde gerçekleşmediği için SGK bu doğumlar için borçlanma hakkı vermez. Ancak, Yargıtay’ın vermiş olduğu (Yargıtay 10 Hukuk Dairesi’nin Esas: 2009/8312, Karar: 2010/2516 sayılı ve 25.02.2010 tarihli karar) bir karar örneğinde de görüleceği üzere, doğum borçlanmasında 5510 sayılı kanunun doğum borçlanmasıyla ilgili hükümlerini düzenleyen 41 nci maddesindeki iki şart; doğumdan sonra iki yıllık sürede 4/a sigortalısı olarak işyerinde çalışılmaması ve çocuğun yaşaması şartıdır. Bunun dışından SGK tarafından aranılan şartlar kanunsuzdur. Bu itibarla, iş mahkemelerine başvurun ve soruda belirttiğiniz kişilerin 1987 ve 1990 yıllarındaki doğumları için toplam 4 yıllık hizmet süresi elde edebilirsiniz.

SORU 3: Annem ile birlikte yaşıyoruz.Annemin Engelli oranı % 58 ve süreklidir. Annem 2022 sayılı yasa ile Engelli Maaşı almaktadır. Üç ayda aldığı maaş 590 TL’dir.Ben her hangi bir işte çalışmıyorum. İki tane ağabeyim var onlar başka şehirde kalıyorlar. Kısaca aylık gelirimiz 590/3=196,6 TL ve rahmetli babamdan kalma gelir getirmeyen köyümüzde değersiz bir kaç dönüm arazilerimiz var.Aile de toplam 2 kişiyiz. Annemin rahatsızlığından dolayı ev de bakım ücreti almak için şartları taşıyor muyuz. Engelli oranı %58 yeterli mi? (Hülya VAR)

CEVAP 3: Günümüz itibariyle evde bakım parası alınabilmesi için aile içindeki kişi başına düşen gelirin 348 TL’nin altında olması lazımdır. Sizin verdiğiniz rakam buna uymaktadır. Engelli kişiye evde bakım karşılığında bakım parası alınabilmesi için engelli kişinin yüzde şu kadar özürlü olması diye bir şart yoktur. Yalnızca alınacak engelli kişinin başkasının yardımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek şekilde bakıma muhtaç olması yeterlidir. Ayrıca, engelli kişi için alınacak sağlık raporunda mutlaka ağır engelli kısmına “evet” ibaresi yazılmalıdır. Annenize bakımınız karşılığında evde bakım parası alabilirsiniz. En kısa zamanda bulunduğunuz yerdeki Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne başvurunuz.

SORU 4: Kasım 1992 Haziran 1993 ve 21/12/1993-10/06/1994 döneminde vekil öğretmenlik yaptım. 1995 ve 1996’da 16 ay SSK’lı olarak şirkette çalıştım. 17/02/2000 den bu güne kadar (10 yıldan fazla) aktif Bağ-Kur’luyum. 10.10.1968 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim. Milli Eğitim Müdürlüğünden sadece 1993-94 yıllarına ait çalışma belgesi çıkıyor. Ne yapabilirim? (Cafer ÖZDEMİR)

CEVAP 4: Emekli Sandığı’ndaki sürelerinize ait olan ve milli eğitim müdürlüğü kayıtlarında çıkmayan çalışma belgenizi, hüviyet bilgilerinizi (ad soyad, çalıştığınız yer, baba adı, doğum yeri, doğum tarihi) bir dilekçeye yazıp SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Dairesi Başkanlığı’na gönderin ve o dilekçede emeklilik sicil numaranızı ve hizmetlerinizi net olarak ne kadar olduğunu talep edin. Bağ-Kur şartlarında 25 tam yıl prim ödeme gün sayısına sahip olduğunuzda ve 57 yaşınızı ikmal ettiğinizde emekli olabilirsiniz. Ancak, SSK şartlarında 5675 gün ve 45 yaşında emekli olursunuz.


NOT: İş dünyası, SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve çalışma hayatıyla ilgili sorularınızı ve merak ettiklerinizi; [email protected] e-mail adresine yazın, sizin için cevaplayalım. Her hafta perşembe günleri farklı konu ve soru cevaplarıyla http://www.habervaktim.com adresinde, İş Dünyası ve Çalışanın Köşesi’nde buluşalım.