Şili'de yerin yedi yüz metre altında 66 gün mahsur kalan madencilerin kurtarılışını bütün dünya nefesini tutarak büyük sevinçle izledi. Kurtarma sistemi aksamadan çalıştı ve 33 madenci tek tek yeryüzüne çıkartıldı.
Peki yeraltında mahsur kalan madencileri kim kurtardı? Hemen belirtelim madencileri Center Rock Inc. isimli bir firmanın ürettiği matkaplar kurtardı. Center Rock Inc. Berlin'de kurulu sadece 74 kişi çalıştıran küçük bir firma. Kaya delmek için matkap ve matkap ucu üretiyor. Bu küçük firmanın ürettiği matkaplar en sert kayaları bile deliyor. Eğer bu en sert kayaları delen matkaplar olmasaydı Şili'de madencilere ulaşmak mümkün olmayacaktı.
The Wall Street Journal'da dün yayınlanan habere göre, Berlin'de bulunan Center Rock firmasının başkanı Brandon Fisher, Şili'de madencilerin mahsur kaldığını basından öğrenince, kendi ürettikleri matkapların en sert kayaları delebildiğini Şili yetkililerine bildirdi. Kayaları ancak bu matkaplarla delerek madencilere ulaşmanın mümkün olduğunu ileri sürdü. Şilililer bu öneriyi kabul edip en sert kayaları delebilen matkapları Berlin'den getirttiler. Böylece bu darbeli matkaplar sayesinde madencilere ulaşmak için yedi yüz metre derinliğinde bir koridor açılabildi ve işçilere ulaşılabildi.
Ayrıca madencileri kurtarmak için dünyanın dört bir tarafından çok sayıda şirket de kurtarma operasyonunda kullanılacak malzemeler gönderdi. Operasyonda kullanılan yüksek dirençli kablolar Almanya'dan getirildi. Madencileri kurtarmak için Japonlar süper esnek fiber optik kablo gönderdiler. Güney Kore'den Samsung firması, mahsur kalan madenciler için kendi projektörü olan uzun süre şarj edilmeden kullanılabilen cep telefonları yolladı. Amerika'dan Cupron firması ise bakır fiberden imal edilen, kokuyu en aza indiren, bakterileri ve enfeksiyonu önleyen çoraplar göndererek işçilerin 66 gün boyunca yer altında sağlıklı kalmasını sağladı. Şili Sağlık Bakanı Jaime Manalich, dünyadan bu malzeme katkıları olmasaydı kurtarma operasyonunu gerçekleştiremeyeceklerini belirtti.
Peki bu başarılı kurtarma operasyonunu sağlayan sistem nedir ? Bu sistemin, serbest piyasa ekonomisinin getirdiği kâr amaçlı yenilik dinamiği ve özgür iletişim olduğunu ileri sürebiliriz. Aksi takdirde madencileri kurtarmak mümkün olmayacaktı. Çünkü devlet kontrolünde kapalı bir ekonomi yeniliklere izin vermez. Küresel düzeyde özgür iletişim ve serbest ticaret olmasa, madenciler için gerekli malzeme akımı sağlanamayacaktı. Anlayacağınız 33 madencinin kurtarılması, insan hayatına değer veren yöneticiler kadar serbest piyasa ekonomisinin de bir başarısıdır. Bizdeki merkezi planlamacılara ve kapalı ekonomiyi savunanlara duyurmakta fayda var.