Daha önceki bir yazımızda kısaca bahsettiğimiz Bireysel Emeklilik Sistemi hakkında geçtiğimiz günlerde önemli bir gelişme oldu. Esasında önemli bir çarpıklık giderilmiş oldu bu düzenleme ile. Türk Vergi Sistemi duayeni hocam Prof. Dr. Şükrü Kızılot’un yıllardır yazılarıyla, konuşmalarıyla gündemde tutup bu çarpıklığın giderilmesine dair çabaları sonuç vermiş oldu sonunda. Sisteme girip 10 yıl prim ödeme süresini doldurmadan sistemden ayrılanlardan kesilen %15 stopajın anaparadan kesilemeyeceğine hükmetti son karar merci olan Danıştay. Resmi Gazete’de de yayımlanan bu kararın önemi büyük. Bu kararın ne ifade ettiğini basit bir örnekle açıklamak gerekirse, 5 yıl boyunca aylık 200 TL prim ödeyen birinin 12 bin TL anaparası birikir, %30 da portföy getirisi olduğunu varsayarsak 3 bin 600 TL ile birlikte toplam 15 bin 600 TL birikimi olur. Kişi bu sürenin sonunda Bireysel Emeklilik Sistemi’nden ayrılmak istediğinde biriken 15 bin 600 TL toplam tutar üzerinden %15 stopaj kesiliyordu. Danıştay’ın bu kararından sonra 12 bin TL anaparadan her hangi bir kesinti yapılamayacak, sadece portföy getirisi olan 3 bin 600 TL’den kesinti yapılacak. Bugüne kadar bu örnekteki gibi bir katılımcıdan sistemden 10 yıldan önce ayrılmak istediğinde yaklaşık 2 bin 400 TL stopaj kesilirken bundan sonra sadece yaklaşık 550 TL kesilecek.

Bunun sistemden ayrılışı, teşvik edici denemese bile, kolaylaştırıcı bir etkisi olacağı tartışmalı. Esasen uzun soluklu bir tasarruf aracı olması planlanan sistemden ayrılmayı kolaylaştırıcı bir uygulama gibi de yorumlanabilir bu karar. Otorite mahkeme kararına direnmeyecektir ancak sistemden erken ayrılma durumunda başka yaptırımlar getirmesi de mümkün.

Bireysel Emeklilik Sistemi hakkında bu sisteme girmeli miyim, avantajım olur mu yoksa bu da bir çeşit kandırmaca tuzak mı gibi sorular çok sık karşılaştığımız sorular. Bu sorulara verilebilecek en özet cevap şudur: Bu sisteme girmek için iki nedeniniz olmalıdır. İlki, bu sistemin en büyük avantajı vergisel avantajdır. Şayet kayıt altında maaşlı bir çalışansanız, yahut tüm ekonomik faaliyetleri kayıt altında olan ticaretle uğraşan bir kişiyseniz vergisel avantajdan yararlanmak için bu sistem dünyanın hiçbir yerinde olmayan vergisel avantajlar sunmaktadır, sistem dışında kaldığınız her ay zararınızadır. Sisteme girmek için ikinci ve son neden, düzenli bir geliriniz olduğu halde düzenli olarak tasarruf edemiyor musunuz, maaşınızdan gelirinizden her ay az ya da çok belli bir miktarı biriktiremiyor musunuz, düşünmeyin, bu sisteme girin. Bu iki nedene de sahip değilseniz, yani kayıt altında çalışmayıp vergisel avantajdan da yararlanamayacaksanız yahut ne olursa olsun zaten her ay düzenli olarak az çok kendiniz birikim yapabiliyorsanız bu sisteme girmeyin. Sistemin güvenilirliğinden endişeniz olmasın, sistem Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kontrol edilmekte ve denetim altında tutulmakta. Siz sadece yukarıda belirttiğimiz üzere kendi durumunuzun sisteme uygun olup olmadığını belirleyin ve kararınızı ona göre verin.

Sistem hakkında ayrıntılı bilgileri Emeklilik Gözetim Merkezi internet sitesinden edinebilirsiniz (egm.org.tr)