NABUCCO Azerbaycan ve Irak doğalgazını Türkiye üzerinden Viyana’ya kadar Avrupa’ya taşıyacak dev boru hattı projesi... Toplam bedeli 12 milyar dolar, senede 31 milyar m3 gaz taşıyacak.
Dün Kayseri’de görkemli bir törenle 6 ülkenin Enerji Bakanları “Proje Destek Anlaşması”na imza attılar: Türkiye, Bulgaristan, Macaristan, Romanya, Almanya, Avusturya...
Amerika’nın Avrasya Enerji Temsilcisi ile AB’nin Enerji Komiseri’nin de törene katılıp gözlemci olarak imza atmaları ve destek konuşması yapmaları projenin öneminin bir göstergesi.
Enerji Bakanı Taner Yıldız, sabah kahvaltısında projeyi anlatıyor, temel niteliği şu:
- Avrupa’nın gaz almaya, Azerbaycan ve Irak’ın, zamanla Türkmenistan’ın gaz satmaya ihtiyacı var. Nabucco alıcı ile satıcıyı Türkiye üzerinde bir araya getiren ticari bir şirkettir...
Bizden BOTAŞ’ın, diğer beş ülkeden benzer şirketlerin eşit paylarla oluşturduğu bir üst-şirket niteliğinde Nabucco...

Tek başına proje
Atılan imzalar ‘destek taahhüdü’nden ibaret. Taşıyacağı gaz henüz kesinleşmediği gibi finansmanı da hazır değil!
Azeri gazı buradan mı taşınacak, Rusya’dan mı? Irak’ta sorun çıkacak mı? Böyle birçok soru... Öyleyse neye yarar Nabucco? Bakan Yıldız’ın cevabı:
- Çağımızda projeniz olduğu zaman ve projenize siyasi destek sağladığınız zaman gazı bulmanız da finansmanı temin etmeniz de daha kolay oluyor...
Evet, Azerbaycan için, projelenmemiş Rus alternatifi mi, 6 ülkenin hazırlayıp ABD ve AB’nin desteklediği Nabucco mu cazip olur?

Milyarlarca dolar
Nabucco’dan geçmesi düşünülen Azeri Şahdeniz doğalgazını çıkarmak için 22 milyar dolar yatırım gerekecek! Yaptınız bu yatırımı, gazı nereye satacaksınız?!
Nabucco’nun boru hattı için 12 milyar Avro lazım, yatırdınız bu parayı, gazı nereden alacaksınız?!
Birbirine bağlı. Yıldız bunun önemini vurguladı.
Irak doğalgazı da öyle...

Irak, Kürt mü, Arap mı?
Nabucco’nun ikinci ayağı Irak doğalgazı... Gaz Irak’ın neresinde? Bunu sordum, Yıldız şu cevabı verdi:
- Hem Kürt bölgesinde, hem Arap bölgesinde Bağdat’ın kuzeyinde... Biz hem Kuzey Irak yönetimiyle hem Bağdat’la görüşerek götürüyoruz projeyi...
Irak’ın yılda 15 milyar m3 gaz üretmesi hesaplanıyor. Önce kendi ihtiyacı için kullanacak, kalan bölümünü 5-6 yıl sonra Nabucco’ya verecek.
Azeri doğalgazının da 5-6 yıl sonra hazır hale gelebileceği düşünülüyor. Borular da zaten 5-6 yılda döşenebilecek.
Paralel götürmenin ne kadar önemli olduğu görülüyor.

Dünya çapında...
Bakan Taner Yıldız ayrıntılı teknik bilgiler vererek Nabucco’nun “dünyadaki sayılı enerji projelerinden biri” olduğunu belirtti. Şu sözleri çok önemli:
- Böyle uluslararası çapta büyük projelerde riskler de imkânlar da tükenmez! Sürekli takip gerekiyor.
Haziran sonuna kadar Azerbaycan’dan bir cevap bekleniyor. Yıldız “2011 sonuna kadar netleşmesi lazım” diyor.

Enerji stratejisi
Çağımızın en önemli stratejik ürünü enerji... Amerika, Rusya, AB, Çin gibi büyük tüketiciler ve enerji deposu Ortadoğu... Türkiye’nin “merkezî” coğrafyası büyük şans.
“Enerji güvenliği” terörün sona ermesini gerektiriyor. Barzani Türkiye ile doğalgaz hesabı mı yapar? PKK ile etnik milliyetçilik hesabı mı?
Nabucco’nun önemi açık.
Taner Yıldız nükleer enerjiyi de savundu, CHP ve MHP programlarının da bu yönde olduğunu belirterek “partiler arası mutabakat var, referanduma gerek yok” dedi.
Ben de bu görüşteyim.

Seçim projesi mi?
Nabucco töreni niye seçimlere üç gün kala? Taner’in cevabı:
- İki yıl önce hükümetler arası anlaşma imzalandı. Bugünkü Destek Anlaşması bir yıl önce yapılacaktı. Macaristan’da bir hükümet değişikliği oldu, yeni hükümetin kararı beklendi. Bugün yapılması ülkeler arası mutabakatla kararlaştırıldı.