1 Asrı Saadet olarak bilinen dönem, “Kıble Medeniyetinin” tam uygulandığı asırlardır. Ahilik teşkilatının felsefesi ya da ruhu “Asr-ı Saadet” temellidir.

Bir “Kıble Medeniyeti” olan Ahilik teşkilatı, insan ilişkilerini sadece ticari sahada değil, hayatın bütününde organize etmiştir.
Yalnız dünkü yazımı okumayanlar, bugün ve yarın neden bu meselenin üzerinde ısrarla durduğumu anlamayabilirler.
Ahilik felsefesinde yetişen esnafa göre çalışmak öncelikle ibadettir. İbadetin şartı ise dürüst olmaktır.
Bu sebeple Ahilik, “ahlaka” büyük önem vermiştir. Bir insanın ahlaklı olabilmesi için ise kıblesini bilmesi gerekir.
Ahiliğe göre insan ilişkilerinin esası; “kardeşliği, eşitliği, özgürlüğü, sevgiyi, adaleti” beraberinde getirmesidir.
Mesela Ahilik, sofrada oturmanın adaplarını dahi belirlemiştir. İş yerlerinde veya evlerde yemek yemenin belli kuralları vardır.
Bunların hepsi, birer eğitim metodu olarak; çıraktan ustaya, çocuktan babaya kadar her yerde herkese öğretilmiştir. İşte bir yemekte uyulması gereken şartlar:
*
Sofraya oturmadan önce ve yemekten kalktıktan sonra elleri yıkamak.
Yemek yenilen yere ayakkabı ile girmemek.
Yemeğin dürüstlük ile kazanıldığından emin olmak.
Yemeğe besmele ile başlamak.
Yemeğe büyüklerden önce başlamamak ve yemeğe tabağın kenarından başlamak.
Yemek yerken konuşmamak ve kaşınmamak.
Yemek yerken öksürük tutması halinde ağzı elle değil, mendille kapatmak.
Yemekte küçük lokma almak, başkasının yediği lokmaları gözetmemek.
Yemekte ağzını şapırdatmamak, sağa sola bakarak yememek.
*.
Bir de yine evde veya iş yerindeki Ahilik kurallarına bakalım.
Muhataba karşı veya dinleyenlere sert konuşmamak.
Konuşurken sağa-sola bakmamak “Sen-Ben” yerine, “Siz-Biz” diye hitap etmek.
El kol hareketleri ile bir şey ifade etmemek.
Ahilik kuralları sosyal hayatın ve insan ilişkilerinin tamamını kapsar. Evden işe, işten çarşıya kadar her alanda bu kurallara uymak şarttır. İşte bir örnek daha:
Mesela, bir tüccar, usta, kalfa, işçi, çırak veya başka vazifeliler, evden çıkarken nelere dikkat etmelidir.
Ahilik esaslarına göre insanların moral ve motivasyonları çok önemlidir. Bu nedenle, evden çıkıp iş yerine gelecek bir kişi, geldiği yere pozitif bir enerji ile gelmelidir.
Öyleyse bunun için neler yapmalı ve güne nasıl başlamalıdır? İşte tavsiyeler:
Evden çıkarken sağ ayakla çıkmalı,
Endişeli ve öfkeli çıkmamalı, evdekilere veda etmeli, onların gönlünü alarak çıkmalı.
Evden çıkma şekli yetmiyor, bir de yürümenin şekil ve tarifleri var.
Evden çıkıp yürürken sağa sola zarar verecek şekilde yürümemeli ve dalgın olmamalı.
Yol üzerinde insanlara rahatsızlık verecek ne varsa onları ortadan kaldırmalı.
Yürümekte zorlanan ve yardıma muhtaç insanlar varsa onlara yardım etmeli.
Kimsenin ardından bakmamalı veya hakkında olumsuz bir düşünceye sahip olmamalı.
Büyüğün önünde yürümemeli. (Yarına devam)