Baba oğluna sık sık, “Böyle devam edip aklını başına almazsan adam olamazsın!” dermiş. Buna içerlenen oğul okumuş, vâli olmuş.

“Babam, oğlunun nasıl bir adam olduğunu görsün, söylediğine pişman olsun!” demiş, adam göndertip çağırtmış babasını:
“Hastayım, gelemem!” diye cevap verince, “Gidin zorla getirin!” diye emrini tekrarlamış.
Ve babasını getirmişler.
“Baba, sen bana ‘Adam olamazsın!’ derdin ya, işte bak, vâli oldum!” demiş.
“Oğlum, ben sana vâli olamazsın demedim ki, adam olamazsın dedim! Adam olsaydın, beni böyle buraya ayağına getirmezdin!”
Acaba Müslüman gibi adam, adam gibi Müslüman mıyız? Bazı ölçüleri şöyle:
* Dinin direği namazı kılmak farz. 70 civarında âyet var.
* Örtünmek, tesettüre riayet (kadın-erkek) hepimize farz. Yalnızca başörtüsü bile Nur ve Ahzab Sûrelerinde iki yerde ap açık geçer.
* Zekât vermek, faizden kaçınmak da farz: 38 civarında âyet var.
* Tebliğ etmek, yani Kur’ân hakikatlerini anlatmak farz: Hac Sûresi, 41. âyet olmak üzere birçok âyette geçer.
* Tebliği, “hikmetle”, akıl, mantık, ilimle, ölçülü, dengeli, güzel şekilde yapmak da farz: Nahl Sûresinin 125. âyetinin meali şöyle: “İnsanları Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütlerle çağır ve onlarla olan mücâdeleni en güzel şekilde yap. Şüphesiz ki, Rabbin Onun yolundan sapanları en iyi bilendir; doğru yolda olanları en iyi bilen de yine Odur.”
* “Emr-i bi’l-ma’ruf, nehy-i ani’l-münker”, yani iyiyi, doğruyu, gerçeği, güzeli anlatırken; yanlıştan kötülükten sakındırırken kendimizi unutmamak farz: Bakara Sûresi, 44. âyette: “Gerçekleri bildiğiniz halde, insanlara iyiliği emredip, kendinizi unutuyor musunuz?”
* Sözümüzde durmak, yapamayacağımız şeyler hakkında söz vermemek farz. Saff Sûresi, 2. âyetin meâli: “Yapmayacağınız şeyleri niçin söylüyorsunuz?” Yani, altından kalkılamayacak, maharetimizin olmadığı işlere girişmemeli, yerine getirilemeyecek sözler verilmemeli, hazmolmayan ilim, fikir, amel telkin edilmemeli.
* Nisâ Sûresi, 135. âyette en yakınlarımız dahil herkese karşı âdil olmamız emredilir: “Ey imân edenler! Adalet üzere olun ve Allah için şahidlik edin. Kendi aleyhinize veya anne ve babanızla akrabalarınızın aleyhine olsa bile. Hakkında şahidlik ettiğiniz kişi, zengin de olsa, fakir de olsa doğruluktan ayrılmayın. Çünkü ikisini de Allah sizden daha iyi gözetir.”
* İşi ehline, yani, bilene, uzmanına, ustasına vermek Nisâ Sûresi, 58. âyetine göre farz: “Muhakkak ki, Allah, size emânetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder.”
* Gıybet, dedikodu etmemek farz: “Birbirinizin gıybetini yapmayın. Herhangi biriniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı?” (Hucurat Sûresi, 12.)
Evet, önemli olan vali gibi adam olmak değil, Müslüman gibi adam olmaktır.