Her yeni yıl ile birlikte yatırım bankaları, onların ekonomistleri, akademisyenler ve köşe yazarları yeni yıl için yatırım enstrümanlarının muhtemel yılsonu fiyatlarını tahmin etmeye çalışırlar. Muhtemel gelişmeleri kestirerek genel ekonomik gidişat hakkında ileriye yönelik yorum yapmak pekâlâ mümkün ve makul olsa da yatırım araçları hakkında şu zaman şu ürünün fiyatı şu olacak şeklinde kesin rakamlar telaffuz etmek pek akıllıca değil. Bu tür yorumları yapanları şöyle tasnif edebiliriz:

1. Saflar. Sayıları en az olan grup. Piyasanın gidişatından kendince analizler çıkararak şu zaman dolar şu fiyatta olacak vs tarzı masumane tahminler yaparlar.

2. Meşhur olmak isteyenler, şöhretini parlatmak isteyenler. Her yatırım enstrümanı hakkında ileriye yönelik fiyat açıklaması yaparlar. Tutmaz ise sorun yok, neden tutturamadın diye kimse yakasına yapışacak değil. Ama ya tutarsa, “ben 9 ay evvel demiştim doların tekrar 1,45 TL’ye ineceğini” diye ortada dolaşırlar.

3. Politize olmuş ekonomistler. Tanınması en kolay grup. Ya her şey pespembedir, dolar düşecek, petrol ucuzlayacak, ihracat patlayacak, büyüme coşacaktır.. ya da her geçen gün uçuruma doğru gidiyoruzdur, bir yüzde otuz daha devalüasyon kaçınılmazdır, işsizlik çığ gibi artmaktadır, ithalat patlamıştır, enflasyon coşmuştur…

4. Çakallar. En tehlikeli olan grup, büyük miktarlarda fonları yöneten yatırım danışmanları gibi. Piyasayı yönlendirip kendi fonlarının pozisyonunu ona göre belirlemeyi amaçlarlar. Gidişatı iyi okurlar ama gözümüzün içine baka baka yalan söylerler. Kendi yönettikleri fonlarının selameti tabi ki her şeyin üstündedir.

Bu tasniften sonra, şunu artık hepimizin kesinlikle iyi anlaması gerekiyor ki altının dövizin petrolün vs hangi tarihte fiyatlarının ne kadar olacağının önceden bilinmesi mümkün değildir. Geçen yazımızdaki gibi “2012 İran yılı olacak, İran-ABD restleşmelerinin doruğa çıktığı bir yıl olacak bu yıl, dolayısıyla petrol ve altın fiyatlarının yukarı seyirde olacağını söyleyebiliriz” türü genel beklentiler haricindeki açıklamalara itibar etmeden evvel defalarca düşünülmeli.

“Ons’u şimdi 1600 dolar olan altın Mart’ta 1800 dolar olacak” gibi tahmin kılıfı giydirilmiş söylemler genellikle piyasayı yanıltmayı yönetmeyi amaçlayan art niyetli açıklamalardır. Üzülerek de görüyoruz ki bu tür ifadeler kimin söylediğine bakılmaksızın medyada kendine yer bulmakta. Buna en güncel örnek “başarılı yatırım gurusu” olarak tanıtılan Jim Rogers’ın geçenlerdeki açıklaması. “Şimdilerde 1600 dolar civarında olan altının fiyatı 1200 dolara düşecek” açıklamasını yaptı guru yatırımcı. Aynı kişi, altın 1900 dolara giderken “altın iki bin doların çok üzerine çıkacak” açıklaması yapmıştı oysa. Bu lobi, altın fiyatları çok yükseldiğinde fiyatların kısa zamanda fırlayacağı beklentisini yayıp küçük yatırımcıların altın almasını sağladı, altına talebi körükleyip fonundaki altınları yüksek fiyattan sattı, şimdi “çok düşecek” diyerek yüksek fiyattan sattıkları altınları düşük fiyattan almayı amaçlıyorlar muhtemelen.

Büyük paraların döndüğü, türlü ahlaksızlıkların yüz kızarmadan işlendiği bir piyasadan bahsediyoruz. Yorumcuları filan bırakın, mahkeme kararıyla sabit, zamanında devalüasyon yapmadan önce şahsi parasını dolara çevirip vurgun yapan “Merkez Bankası Başkanı” bile gördük bu ülkede. Başka ülkede olsa istifa edip insan içine çıkamayacak, bu utançla ülkesinde yaşayamayacak duruma gelirdi; bizimki ise ulusal bir gazetede köşe yazarı oldu.

Az veya çok, yatırımlarınıza yön vermeden evvel itimat etmeniz gereken, kulak vereceğiniz yorumcuları iyi seçin.