Uluslararası Hak İhlalleri İzleme Merkezi’nin 2011 Dünya Hak İhlalleri Raporu çıktı. Siyaset ve hukuk, ekoloji, savaş, sağlık, kültür-sanat, ekonomi, medya, eğitim, tarih ve toplum ana başlıkları altında hazırlanmış, yer yer istatistiki bilgilere, yer yer anekdotal tespitlere yer veren bilgilendirici bir rapor. Siyasete ait ve siyaset dışında birçok alanda yaşanan insan hakları ihlalleri ile ilgili çarpıcı bilgiler sunuluyor raporda. Raporun tamamına www.hakihlallerimerkezi.org adresinden ulaşabilirsiniz. Aşağıda okuyacağınız bölümde, raporun Malezya ve Pakistan hükümetlerinin Uygur Türkleri ile ilgili politikalarını aktarmak istiyorum:

Malezya Kendisine Sığınan Uygur’ları

Çin’e Teslim Ediyor

Merkezi New York’ta bulunan İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch) yaptığı açıklamada Malezya hükümetinin sığınma talebinde bulunan 16 Uygur’u tutukladığını ve 11’ini Çin’e iade ettiğini duyurdu. Malezya’dan işkence görme veya öldürülme ihtimali olduğu halde sığınma talep eden bu kişileri neden iade ettiğini açıklamasını isteyen Örgüt, tutuklu 5 Uygur’un da Çin’e iade edilmesinden endişe duyduğunu açıkladı. Dünya Uygur Kongre Sözcüsü Dolkun İsa ise gelişmeyi iki haftadır izlediklerini ve Malezya hükümeti ile irtibata geçmeye çalıştıklarını belirtti. Malezya hükümetinin kendileri ile temastan sürekli kaçtığını söyleyen İsa, “Siyasi sığınma talebinde bulunan Uygurların iade edilmesi telafisi güç bir hatadır” dedi. Malezya hükümetinin ‘bu kişilerin terörist olduğunu ve insan kaçakçılığı yapmakla suçlandığını’ ileri sürdüğünü söyleyen İsa, “Çin’e göre her Uygur zaten doğal olarak teröristtir. Çünkü Çin hükümeti her Uygur’u terörist olmakla yaftalar. Madem suçlulardı Malezya hükümeti bunları neden suçlamadı?” dedi.

Malezya’nın davranışının uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirten Uygur Amerika Teşkilatı UAA da; “Malezya’nın Çin ile yoğun ekonomik ilişkileri var ve bu davranışları Çin’le ekonomi ilişkisi olan diğer ülkeler için de kötü örnek oluşturmaktadır” açıklamasında bulundu.

Çin’in Uygurları iade etmesi için Malezya’ya baskı uyguladığını belirten Uluslararası Mülteciler Derneği’nden Bill Frelick; “Çin benzer baskıları Malezya, Tayland, Pakistan gibi ülkelere sürekli yapmaktadır ve iade edilen Uygurlar ne yazık ki Çin tarafından idam edilmektedir” diyerek Malezya’yı eleştirdi.

Pakistan Çin’e Yaklaşmak İçin

Uygur Kartını Kullanıyor

Daha önce defalarca ülkedeki Uygurları Çin’e iade eden Pakistan, 2011 yılında da bu uygulamasına devam etti. Pakistan’da ülkenin çeşitli bölgelerinde tutuklanan ikisi çocuk, biri kadın beş Çin vatandaşı, Benazir Butto Havalimanı’na getirilerek Çin’e gönderildi. Çin vatandaşlarının neden sınırdışı edildiği ile ilgili herhangi bir bilgi verilmezken Pakistan’ın geçmişte de Doğu Türkistanlıları Çin’e iade ettiği biliniyor. 1997’de 14, 2002’de 7, 2009’da ise 9 Doğu Türkistanlı Pakistan tarafından Çin’e teslim edilmişti. Pakistan’ın bu uygulaması Çin’le ilişkileri arttırmanın cazip bir yolu olarak yorumlanıyor. Pakistan Hükümeti, Çin’in Doğu Türkistan’daki uygulamalarından kaçarak kendi ülkelerine sığınan Uygurları teslim ederek, Çin’le yakınlaşma düşüncesini ortaya koyuyor.