Kur’ân âyetlerinin çoğu, mükemmel birer hazinenin ve birer ilim definesinin anahtarıdır. Gökkubbe içinde-üstünde, maddî ve metafizik âlemde yer işgal eden her şeyin, çap ve cirimleri miktarınca Kur’ân’da yeri vardır. Onları çıkarma, tesbit ve keşif vazifesi de bizzat insanoğlunun “istidad-kabiliyet, akıl ve içtihad/çalışmasına” havâle edilmiştir. Tıpkı birkaç yüz ana maddeden ibâret olan anayasalar ve onlardan çıkarılan binlerce kanun, on binlerce tüzük ve yönetmelik şıkları gibi.

İnsanlığın ortak malı, san'at ve fen cihetindeki ileri teknolojinin ürünü “teknik harikalar ve enteresan fennî buluşlar”dan olan uçak, elektrik, tren, telgraf-telefon, kamera, televizyon-bilgisayar gibi maddî, dünya hayatında en büyük yeri işgal eden teknolojik harikaları; insanlığa hitâp eden ve her şeyi “ölçülü-dengeli” anlatan, dikkatlere sunan Kur’ân ihmal etmez. Etmemiş de. İki şekilde onlara da işaret etmiştir:
1- Peygamberlerin mu’cizeleriyle,
2- Bâzı tarihî olaylarla.1
Peygamberlerin Allah’ın gerçek elçileri olduklarının belgesi olan mu’cizenin ikinci bir fonksiyonu; maddî yükselme için lâzım olan örnekleri göstererek, o mu’cizelerin benzerlerini meydana getirmek için insanlığı teşvik etmek ve harekete geçirmektir.2 Teknolojik gelişmeler de, peygamberlere verilen mu’cizeler eliyle insanlığa hediye edilmiştir.
Meselâ, insanlığın babası, ilk peygamber Hz. Âdem (as) çiftçilerin piri; Hz. Nuh (as) gemi sanayicilerinin ilk öncüsü. Kezâ, Hz. İbrahim (as) dülger, Hz. Yusuf (as) saatçi, Hz. Dâvûd (as) demirci, Hz. Süleyman (as) “uçak sanayiî, zoolog”, Hz. Musa (as) jeolog (asasını santrafüj âleti gibi kullanıp yerden, taştan su çıkarıyordu) ve Hz. İsa (as) tıpçıların ve Hz. Muhammed (asm), gösterdiği bine yakın mu’cize ile, insanlığa teknolojik noktadan da rehber olmuş, insanlığa yol açmışlardır.
Mâdem peygamberlere dâir olan Kur’ân âyetleri, şimdiki yüksek teknolojinin hârikalarına birer işaret olmakla beraber, daha ilerideki sınırını çiziyor gibi bir ifade tarzı var. Mâdem her bir âyetin çeşitli mânâları göstermesi kesindir. Mâdem peygamberlere uymaya dâir kesin emirler var... (Ki, bunun üzerinde ilim adamların oybirliği vardır) Öyle ise, san’at, fen ve teknolojinin önemlilerine işarî bir tarzda hem delâlet, hem teşvik ediliyor, denilebilir.3

Dipnotlar:
1- Sözler, s. 229.
2- İşâratü’l-İ’câz, s. 256.
3- Sözler, s. 240