Su ve kuyu
Dünyanın en zengin fosil enerji (Petrol, doğal gaz) rezervleri nerde? İran'da mı, Suudi Arabistan'da mı, Körfez ülkelerinde mi, Orta Asya ülkelerinde mi, Rusya'da mı?
Hiçbirinde değil. En zengin petrol ve doğal gaz rezervleri bizim "Kuzey Kutbu" dediğimiz Arktik bölgesinde. Hem de el değmemiş olarak duruyor.
Sadece bir örnek vereyim: Dünya doğal gaz rezervlerinde Rusya Federasyonu'nun payı yüzde 25. Bu oran onu rezervlerde dünya birincisi yapıyor. Ama Rusya'nın doğal gaz rezervlerinin yüzde 95'i Arktik bölgesinde bulunuyor. Bir örnek daha: Dünya petrol rezervlerinin yüzde 5.3'ü Rusya'da. Bu oran onu dünya 8'incisi yapıyor. Ve Rusya'nın petrol rezervlerinin yüzde 60'ı Arktik'te.
***
Çevreciler, küresel ısınmadan kaygılananlar, Arktik'teki buzulların erimesini yeryüzünün geleceği için en ciddi tehditlerin başında sayıyorlar.
Ama buzulların erimesinin küresel ekonomiye müthiş armağanları olacak: 1- Kutup'ta gemilerin, tankerlerin geçişleri için yol açılacak; böylece örneğin Avrupa'dan Asya'ya gitmek için okyanusları boydan boya katetmek dönemi sona erecek. 2- Arktik'in el değmemiş petrol ve doğal gaz rezervleri işletilebilecek.
Ne zaman? 10 yıla kadar. Hatta daha da önce. Örneğin, "ExxonMobil" ile "Rosneft", Arktik bölgesinin ilk petrolünü 2018'de dünya pazarlarına sürmeyi planlıyorlar.
***
Arktik'te hak iddia eden ülkeler bu uçsuz bucaksız ve de bakir bölgenin paylaşımı için henüz masaya oturmadılar. Yani, Ay'da bile nüfuz alanları bölüşüldü ama Arktik'te kıta sahanlığının sınırları çizilmedi.
Bu konuda elimizdeki tek somut bilgi: Arktik'te 7 ülke hak sahibi olacak. Bölgenin paylaşımında doğacak sorunların barışçı yollardan çözülebilmesi için "Arktik Konseyi" adıyla bir örgüt kuran bu ülkeler şöyle sıralanıyor: ABD, Rusya, Danimarka, Finlandiya, Norveç, İsveç ve İzlanda.
***
Peki, Arktik'in zenginlikleri sadece bu 7 ülkeyi mi ihya edecek? Diğer ülkelere mama yok mu?
Olmaz mı... Elini çabuk tutan, yarın o dev pastadan kocaman bir dilimi tabağına koyabilecek...
***
Elini çabuk tutanların arasında, hayır düzeltiyorum, başında Çin geliyor.
Koskoca Çin'in Başbakanı Wen Jiabao şu sıralar Avrupa turuna çıktı. İlk durağı neresi oldu dersiniz?
Cevap: Mini minnacık İzlanda.
Ve Wen Jiabao'nun Reykjavik ziyareti sırasında Çin ile İzlanda arasında Arktik bölgesindeki petrol ve doğal gaz rezervlerinin değerlendirilmesinde işbirliği için bir çerçeve anlaşma imzalandı.
Bir Çin atasözü, "Kuyudan su çekmek için susamayı bekleme" der.
Pekin yönetimi atasözlerinin hikmetini çok ama çok iyi biliyor.
***
Bak şimdi... Durup dururken aklıma düştü: Sahi, ABD'ye gidip gelirken ikmal için verilen molalar dışında Türkiye'den İzlanda'ya hiç resmi ziyaret yapıldı mı?
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.