Amerika'da yapılan bir araştırmada ihtiras sahibi insanların sosyo psikolojik ve fiziksel bakımdan, menfi yönde etkilendikleri görülmüştür. Çünkü bu insanların beklentileri yükseldikçe kaybetme endişeleri de aynı oranda artıyor.

İhtiras, içinde rekabeti, doyumsuzluğu, kıskaçlığı ve bencilliği de barındırdığından muhterislerin mutsuzluğu kaçınılmaz oluyor. Bunu üç katagoride ele alabiliriz:

1- Muhterislerin, beklentileri sadece dünyevi olduğundan ölüm gerçeği karşısında sürekli kaybetme duygusu yaşıyorlar. Bu da kaygı, depresyon ve umutsuzluk duygusuna yol açıyor.

2- İnsan her zaman hayallerine ulaşamayabilir. Nitekim hayatın için de kaybetmek de vardır. Muhteris insanlar ise hayal kırıklığı karşısında kendilerine olan güvenlerini hemen kaybederler ve yetersizlik duygusuna kapılırlar.

3- Muhteris insanlar, performanslarından hiçbir zaman memnun kalmazlar ve kendilerinden ziyade başkalarının başarılarına odaklanırlar. Yaşamlarını ise beklentilerin peşinde tüketecekleri bir meta gibi görürler ve hedeflerine ulaşamadıklarında her şeyin bittiğini sanırlar.

İhtiraslar insanın kendisiyle olan savaşını körüklüyor ve onu rekabete sürüklüyor. Bu nedenle tasvip edilen bir davranış değildir. Müslüman bunun yerine azim ve teslimiyeti tercih eder. Dünyayı ahiret için bir fırsat olarak gören mümin mücadele eder, değerli hedefler peşinde koşar ama hedeflerinin sonuna "mutla" kavramını koymaz. Sonucu Allah'a bırakır ve kul olarak durması gereken yerde durur. Bu nedenle ihtiraslı insanların aksine azim ve mücadele sahibi insanlar umutsuzluğa kapılmazlar.

"Harislerin göz testisi dolmadı sedef kanaatkar olduğundan inci ile doldu" (Mevlana)