Yarışmacıların dikkatine:
Herhangi bir AB ülkesinin Avrupa Para Birliği'nden çıkmasının tetikleyeceği sorunları incelerken, şu noktalara özel önem vermelerini rica ederim:
Avro Bölgesi'ni terk eden ülkelerin kamu borçlarını, özel tasarrufları ve ipotekli ulusal borçlarını yeniden tanımlamak gerekir mi? Gerekirse nasıl?
Tek Para'dan çıkan ülkenin taraf olduğu avroyla yapılmış uluslararası sözleşmeler değiştirilebilir mi? Değiştirilirse nasıl?
Bu ayrılığın bankacılık sisteminin istikrarı üstünde ne gibi etkileri olur?
Para Birliği'ni terk etmek ile kamu borcunun yeniden yapılandırılması arasında nasıl bir bağ kurulabilir?
Avrodan çıkışın makroekonomik etkileri (Devalüasyon, enflasyon, güven ve borçlar) nasıl yönetilebilir?
Böyle bir gelişmenin hukuki ve kurumsal etkileri nasıl yönetilebilir?
Daha önceki para birliklerinin örnekleri ve sonuçları Avro Bölgesi için de işe yarayabilir mi?
***

İngiliz işadamı Lord Wolfson'un düzenlediği 250 bin sterlin ödüllü "Avrupa Para Birliği'nin dağılmasının olası sonuçları" konulu yarışmada, akademisyenlerin, iktisatçıların, bankacıların ve de konunun uzmanı olduğuna inananların cevap vermeleri gereken sorular bunlardı.
Yani, sıkı bir çalışma isteniyordu yarışmacılardan.
Dün de belirttiğim gibi, yarışmaya 400 kadar yapıt katıldı, makroekonomik konularda uzmanlaşmış olan ve tüm kıtalarda şubeleri bulunan danışmanlık şirketi "Capital Economics"in başkanı ve baş iktisatçısı Roger Bootle'un senaryosu oybirliğiyle birinci seçildi.
***

İşte, Bootle'un özellikle Yunanistan'ı örnek göstererek herhangi bir ülkenin avrodan çıkışının mümkün olduğunca az hasarla atlatılabilmesi için önerdiği senaryo:
Bir ülke, örneğin Yunanistan, avrodan çıkmayı kafasına koyduysa, bunun hazırlıklarını son derece gizli yürütmeli ve ancak son dakikada açıklamalı.
Karar vakti gelince bir gecede avrodan ulusal paraya geçmeli.
Başlangıçta 1=1 paritesi belirlenmeli. 1 avro eşittir 1 ulusal para birimi, örneğin 1 drahmi. Ülkedeki tüm avro varlığı bu pariteyle değiştirilmeli.
Ama piyasalarda ulusal paranın avroya karşı değerinin çok aşağılara inmesine izin verilmeli.
Küçük tutarlı işlemler için avronun 6 ay daha tedavülde kalması kabul edilmeli.
Ülkeye sermaye giriş ve çıkışına derhal sıkı denetim getirilmeli.
Borçların önemli bir bölümü için temerrüt ilan edilmeli.
Bir enflasyon hedefi belirlenmeli.
Çok sıkı ve sert vergi önlemleri yürürlüğe sokulmalı.
İflas eden bankalara yeniden sermaye konulmalı.
Tüm bu operasyonlar boyunca avro bölgesinin diğer üyeleriyle akıllı bir işbirliği yürütülmeli.
***

Jüriye göre ödülü kazanan Bootle, Avro Bölgesi'nin olası dağılması durumunda ortaya çıkacak sorunlar için "En zarif çözüm"ü önerdi.
Peki, bu senaryo gerçek olabilir mi?
Bilmem...
Ama başta "Fitch" olmak üzere kredi derecelendirme kuruluşları Yunanistan'ın avrodan çıkması olasılığını hâlâ yüzde 50'nin üstünde gördüklerine göre...
Ve de daha iki gün önce Finlandiya Maliye Bakanı Jutta Urpilainen, "Başkalarının borçlarını ödemektense avrodan çıkmayı tercih ederiz" diye meydan okuduğuna göre...
Neden olmasın?