Sözlü saldırıya uğradığımızda kendimizi kötü hissederiz. Hele bu saldırı eşimizden geliyorsa…
Olumsuz eleştiri aşk ve şevkimizi kırar. Bizi karamsarlığa iter. Müsbet eleştiri ise, hakikati parlatır. Eğer dile getirilenler, haksız ise üzülmemize gerek yok. Eğer haklılık payı taşıyorsa, size olumsuz yanlarınızı gösterdiği için bilâkis eşinize teşekkür etmelisiniz.
Aynı durumda siz de olabilirsiniz. Yaptığınız eleştirinin muhatabınız için yararlı olup olmayacağını önceden tartmalı, faydalı olacağını düşünüyorsak ifadelendirmeliyiz. Yoksa yersiz eleştiri ne bize fayda sağlar, ne karşımızdakine. Hatta iplerin gerginleşmesine, aranın açılmasına sebep olur.
Eşler arasında bu durum en çok yeme-içme, giyim ve kuşanma hakkında yaşanır. Kimi zaman evin erkeği yemeği beğenmez. “Bu ne biçim yemek?” diyerek burun kıvırır. Onca emekle hazırlayıp sofraya getiren kadın, bu sözü duyunca üzülür, öfkelenir. Eşine kızar, küser. Oysa erkek, “ellerine sağlık” dedikten sonra yumuşak bir dil ile neden beğenmediğini söylese eşi bir dahaki seferde aynı hatayı yapmamaya çalışır.
Unutmayın, ilişkilerin problemli olması da sizin elinizde, huzurlu yürümesi de...
Tabiî ki, eleştiri hayatın her alanında geçerli olan bir durumdur. Hizmet için olan şu prensibi, evimize de uyarlayabiliriz:
“Bu hizmet-i Kur’âniyede bulunan kardeşlerinizi tenkit etmemek ve onların üstünde faziletfuruşluk nev’înden gıpta damarını tahrik etmemektir. Çünkü nasıl insanın bir eli diğer eline rekabet etmez, bir gözü bir gözünü tenkit etmez, dili kulağına itiraz etmez, kalb ruhun ayıbını görmez. Belki birbirinin noksanını ikmal eder, kusurunu örter, ihtiyacına yardım eder, vazifesine muavenet eder. Yoksa o vücud-u insanın hayatı söner, ruhu kaçar, cismi de dağılır.” (Lem’alar, 164-65.)
Gerçek kör, âma değil, kalp gözü kapalı olanlardır.