“Akıllı ve uyanık isen, kendini dünyaya kaptırma ve aldanma. Şeytan seni aldatıp emrine alır. Bundan sonra felakete sürüklenirsin de haberin bile olmaz.” Ahmed Yesevi.
Yesevi Hz.leri, Anadolu coğrafyasını ve Balkanlar’ı yoğuran İslam âlimlerimizin başında gelenlerindendir.
Kendisi Peygamber Efendimiz (s.a.v.) tarafından ismi belirlenmiş, Osmanlı’nın temelini atan Gazilerin, Ahilerin, Bacıların ve Abdalların piridir.

•
Yesevi Hz.lerinin türbesi, Türkistan’da veya diğer ismiyle Yesi’de bulunmakta. Türbenin ilk inşasını Emir Timur veya bizdeki ismiyle “Aksak Timur” yaptırmış.
Yeri geldiğinde Timur’dan da söz edeceğim. Şu kadarını söyleyeyim. Ne yazık ki, Timur’u da çok yanlış tanımışız. Geçelim.
Yesevi türbesi, Timur’dan sonra ne kadar tamirat ve bakım gördü bilinmiyor, yalnız son dönemde ilgilenen isimlerden birisi eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal olmuş.
Şimdi ise Başbakan R. Tayyip Erdoğan ilgilenmekte. Yesevi Hz.lerinin türbesi ve çevresi TİKA tarafından elden geçirilmiş ve halen ilgi sürmekte.
Ahmed Yesevi Hz.leri hakkındaki en önemli kaynağın kendi divanı olduğunu söylemiştik.
Ayrıca sahasında güvenilir isimlerden birisi olan Prof. Dr. Hikmet Özdemir de önemli bir çalışma yapmış. Dolayısıyla ben de onun bilgilerini paylaşmak istiyorum.
“Kendisinden söz eden menâkıbnâmelere göre, Ahmed Yesevi tahmini 1093 yılında Batı Türkistan’daki Çimkent şehrinin doğusunda bulunan ve Tarım Irmağı’na dökülen Şâhyâr Nehri’nin küçük bir kolu olan Karasu üzerindeki Sayram kasabasında doğdu.
Sayram’da İmâm Muhammed b.Ali neslinden gelenlere “Hâce” denildiği gibi, onlara bağlı olanlara da aynı isim veriliyordu.
Ahmed Yesevi, bu silsileye bağlı olduğu için Hâce Ahmed, Hâce Ahmed Yesevi, Kul Hâce Ahmed şekillerinde de anılmaktadır.
İspicab (İsficab) veya Akşehir adıyla da anılan Sayram kasabası eskiden beri önemli bir yerleşim merkeziydi.
Sayram kasabası, bu dönemde Aksu sancağına bağlıydı ve Aksu’nun 176 km kuzeydoğusuna düşüyordu.
Sayram halkını Türkler ve Acemler oluşturmaktaydı. Sayram bugün Kazakistan sınırlarındaki Çimkent şehrine, 7 km mesafededir.
Sayram’ın tanınmış şahsiyetlerinden olan babası, kerametleri ve menkıbeleriyle tanınan ve Hz. Ali soyundan geldiği kabul edilen, Şeyh İbrahim adlı kıymetli bir zattır.
Şeyh İbrahim’in soyu Muhammed Hanefi kanalıyla Hz. Ali’ye dayanır. Nesebnâme adlı eserin onun tarafından yazıldığı düşünülmektedir.
Annesi ise, Şeyh İbrâhim’in haleflerinden Mûsâ Şeyh’in kızı, Ayşe Hatun’dur. Annesi bugün hâlâ Karasaç Hatun olarak anılmaktadır.
Ahmed Yesevi’nin anne ve babasının türbeleri Sayram’dadır ve bunların Yesevi tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir.
Şeyh İbrahim’in Gevher Şehnâz adlı kızından sonra ikinci çocuğu olarak dünyaya gelen Ahmed Yesevi; önce annesini, ardından da ilk eğitimini aldığı babasını kaybetmiştir.
Babası öldüğünde henüz 7 yaşındadır.
Yarına devam.