Belgrad yolu uzun urgan

Üstümüzde yoktur yorgan

Ağla benim anneciğim

Ben Belgrad’da kaldım kurban.

Yazının başlığı bir Belgrad türküsünün adı.

Belgrad’da bizim sağ böğrümüz olan ve Müslüman Boşnak nüfusun yaşadığı Sancak bölgesine giden yollar, uzun urgan yollar gibi.

Yalnız biz bugün Belgrad’da kalalım.

Belgrad’ın merkezinde şimdi adına öğrenci parkı denilen bir alan var ki, Sırbistan’ın fethinde şehid olmuş askerlerimizin mezarlığı imiş.

Hemen bu parkın bitişiğinde ise, sanki şehidlerimize bekçilik edercesine Şeyh Mustafa Hz.’lerinin türbesi bulunmakta.

TİKA bu türbeyi Sırbistan-Türkiye ilişkileri çerçevesinde restore etmiş, yıkılmak ve harap olmaktan kurtarmış. Bu anlayış, atalarımıza ve tarihimize gösterilen bir vefadır.

TİKA’nın Sırbistan toprakları içerisinde yaptığı icraatlar elbet bu kadar değil. Daha nice şehirlerinde, nice ata yadigârı eserlerimize milletimizin vefasını sürdürmekte.

Yeri geldikçe onları da yazmaya çalışacağım ama Belgrad hakkında, bir günümüzün bilgilerini paylaşalım, bir de Evliya Çelebi’nin kayıtlarındaki tarihi varlıklarımıza bakalım.

…………………..

2011 yılı sayım sonuçlarına göre Belgrad’ın nüfusu; 7.120.666 civarındaymış fakat ortalama 8 milyon deniliyor.

Yani İstanbul’un yarısı, 88.361 kilometrekare yüzölçümü içerisinde yaşıyor.

İstanbul’a göre hatta Türkiye’ye göre öyle tenha bir ülke ki, “Nerede bu insanlar” diye sorunca; “Hepsi bu kadar” diyorlar.

Sırbistan genelinde konuşulan diller arasında yaygın olarak elbet Boşnakça başta geliyor ama; Arnavutça, Bulgarca, Slovakça ve Macarca da konuşuluyor.

Sırpların dili Boşnakça olmasına rağmen, onlar Sırpça demeyi tercih ediyorlar, yalnız şive farklılıkları oldukça belirgin.

Belgrad’da nüfusun önemli bölümünü Sırplar oluşturuyor. Dini gruplar olarak Sırp Ortodoks kilisesi hâkim konumda olmakla birlikte, % 5,5 Katolik, % 3,2 Müslüman ve % 1 Protestan var.

………………

Kavga etmeye niyetli olmayıp, konuşmaya ve karşılıklı anlaşmaya niyetli olan her ülke ile hükümetimizin sürdürdüğü “samimiyet politikası” Sırbistan’da meyvesini vermiş.

Türkiye ile Sırbistan arasındaki ilişkiler, son dönemlerde “stratejik ortaklık” hedefi doğrultusunda tarihindeki en yüksek düzeyine ulaşmış.

Ortak sınırları olmamasına karşın, her iki tarafın da birbirini komşu ülke kapsamında değerlendirmesi, ilişkilere karşılıklı olarak verilen önemin göstergesi olarak değerlendiriliyor.

İki ülke arasında imzalanan; Ekonomik İşbirliği, Serbest Ticaret, Altyapı Projelerinde İşbirliği, Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşması ve Vizelerin Karşılıklı Olarak Kaldırılmasına Dair Anlaşma, 2010 yılında yürürlüğe girmiş.

………………….

Evliya Çelebi’nin tespitlerine göre Belgrad’da “zahire ambarları, tophane, baruthane” gibi binaların yanı sıra 217 Cami, 13 Mescid, 17 Tekke, 9 Dârülhadis, 8 Medrese 7 Hamam, 6 Kervansaray, 21 Han ve 3700 dükkândan oluşan bir çarşı varmış.

Bugün ise, bu eserlerden sadece Bayraklı Camii ile Şeyh Mustafa Hz.’lerinin türbesi bulunuyor.