Sokağa baktığınızda ekonomi bilimi çalışmak ve alın terinin hakkını kazanmak demektir.

Ülkemizde çalışma hayatında adaletsizlik noktasında yıllardır dile getirdiğim bir meselenin anlaşılmasından acayip mutluyum.

Sayın Başbakan Binali Yıldırım önceki akşam ortak TV yayınında “kamu çalışanlarının maaş gideri eskiden bütçenin yüzde 18’iydi, şimdi bu oran yüzde 33’e çıktı. Bunun düşmesi lazım” dedi.

Sayın Başbakan kamu çalışanlarının ücret yükünün bütçenin yüzde 33’üne çıktığını belirtmesinin ardından “kamu personel alımına bakın, önceden yılda 110 bin civarı alınıyordu, şimdi bu rakamı 60 binlere düşürdük” diye ekledi.

8 yıla yakındır bu tehlikeli durumu kaç kez dile getirdim. Defalarca yazdım; defalarca ilgili bakanların adını vererek “yapmayın, etmeyin, devleti bu kadar şişirmeyin” diye dile getirdim. Nihayet sorunu bakanlar değil ama Başbakanımız anladı. Artık devlet değil, Millet büyüyecek.

Not düşeyim: Ülkem adına çok mutluyum.

***

Türkiye’de istatistiki bir veri üzerinden geçmişe doğru analizde bulunmak inanın çok ama çok zor. TÜİK öyle müthiş işler yapıyor ki; sürekli veri değiştirip yayın sonlandırıyor, yayın başlatıyor. Bu ülkenin verileri anlaşılmasın diye sanırım bir örtülü faaliyet var.

Hani Bakanlar diyor ya “enflasyon hesabı değişsin-yok değişmesin”. Ne gerek var tartışmaya. Veriler o kadar çok değişti ki; çöz çözebilirsen.

***

Kalkınma Bakanlığı sağolsun bazı verileri eski serilere de uyarlayarak veriyor. Ama verileri yenileme süresi çok geriden geliyor. Umarım bize bu hizmeti çok görmezler ve sosyal verileri yenileyerek bilgimize sunarlar.

Bakanlığın sitesinde “Ortalama Maaş ve Ücretlerindeki Gelişmeler” verisine göre 2003-2014 arası ücretler şu şekilde olmuş:

Memur maaşı

2003: 618.320 TL

2014: 2.253.270 TL

Asgari Ücret

2003: 225.999 TL

2014: 868.515 TL

2003-2014 yılları arasında ülkemizde enflasyon %137,9 iken memur maaşı %264,4 ve asgari ücret %284,3 artış göstermiş.

Özel sektörde çalışanların maaşında ise son veri 2013 yılına ait. 2003-2013 arasında özel sektör çalışanların ücreti 864.554 liradan yüzde 143,4 artışla 2.103.934 liraya çıkıyor. Aynı dönemde enflasyon artışı ise yüzde 120,0 oluyor.

Kamu işçisi ise artış oranı düşük olsa da hala hem memurdan hem de özel sektör çalışanından daha yüksek maaş alıyor. Kamu işçisinin maaşı 2014 yılında 3.040.670 lira olarak memur maaşının yüzde 35 daha fazlasıdır.

***

Daha önceleri yazdığım noktayı tekrar edeceğim: Özel sektörde asgari ücret dışında ciddi bir maaş artışı yaşanmamıştır. Hatta özel sektör çalışanı son 14 yıllık Türkiye büyümesini evine yansıtamamıştır.

Türkiye’de maaş konusunda asgari ücret ve asgari emekli maaşı dışında sorunlar görmezden gelinmiş ve orta-orta üstü çalışanların farkı eriyip gitmiştir. Bunun karşılığında okumaya, değer farkı oluşturmaya artık pek gerek kalmıyor.

Ülkemizde maalesef insanların okumak, yüksek ücret almak gibi ufukları erimiştir. Bu durum gelecek açısından en büyük tehlikedir. Bu konuda Mayıs ayında “Okumayın!” diye bir yazı kaleme almıştım.

***

Şimdi gelelim bir başka noktaya.

Hani bakanlar bir türlü temel sorunları çözemiyor ya... İşte hazır fırsat varken, belki Sayın Başbakanımız konuya eğilmişken belki bu sorunu da çözer diye yeniden yazalım.

Mesele şu

Kamuda çalışan ile özel sektörde çalışanların maaşlarından kesinti farklılığı o kadar yüksek ki. Mesela kamuda brüt maaş 4000 lira iken çalışanın eline 3300 lira geçebiliyor. Oysa özel sektörde brüt ücret 4000 lira olsa bile çalışan asla 3000 lira alamaz. Net ücret üzerinden hesaplandığında kamuda kesinti oranı yüzde 43’lerde kalırken; özel sektörde kesinti oranı yüzde 80’lere çıkıyor.

Hatta aynı ücretle çalışan bir kamu çalışanı örneğin 2500-3000 lira emekli maaşı alabilirken, özel sektörde çalışanın emekli maaşı 2000 liraya bile yaklaşamıyor.

Kamuda ücret kesintisi odun yardımı-konut yardımı vs adlar altında düşüyorsa, o zaman emekli ödeneği de aynı derecede neden düşmüyor? Hem net maaşını daha yüksek alacaklar hem de emeklilikte özel sektörün üzerinde olacaklar.

Umarım Sayın Başbakanımız Binali Yıldırım bu konuları da bakanların çözümüne bırakmadan halleder. Çünkü kronikleşen bir eşitsizlik durumu almış başını gidiyor. Ve de bu konuyu bakanlığa gelen kimse bugüne kadar çözemedi.