MÜSLÜMAN halk ve gençlik aşağıda sayacağım konularda cahil kalırsa, cahil bırakılırsa ve cahilliğini bilmeyen mürekkep cahiller durumuna düşürülürse neler olur?.. Önce cahillikleri sayayım:

 

1. İlmihalini bilmemek kara cahilliği. Ehl-i Sünnetin sahih itikadını bilmemek… Kendisine yetecek kadar fıkıh bilmemek… Elli dört farzı özet olarak bilmemek… Belli başlı haramları bilmemek.

 

2. İlmihalin bir bölümü olan İslam Ahlakının hükümlerini ve değerlerini bilmemek.

 

3. Ahkam-ı Sultaniye deniler İslamın devlet idaresi, Hilafet, siyaset kültürüne sahip olmamak.

 

4. İslamın iş, çalışma, ticaret, iktisat, finans ile ilgili temel hükümlerini, fütüvvet ahlakını bilmemek.

 

5. İhlas konusunda cahil olmak.

 

6. İslam mantığını bilmemek.

 

7. Özet olarak usûl-i fıkıh bilmemek.

 

8. İnsan, kendisini felâkete ve Cehennem’e sürükleyen nefs-i emmâresiyle nasıl mücadele etmeli, bunun ilmine vakıf olmamak.

 

9. Bütün mü’minler tek bir Ümmettir, bunu bilmemek kara cahilliği.

 

10. Her mü’min zamanındaki âdil ve râşid Halifeye biat ve itaat etmekle yükümlüdür, bunun cahili olmak.

 

11. Bilhassa okumuş kimselerin İslam edebi, nezaketi, kibarlığı, mürüvveti, görgüsü, ahlakı konusunda cahil kalmaları.

 

12. Küfre rıza küfürdür… Müslüman, küfür sistem ve düzenlerinden razı olmaz… Kötünün çok, orta, az kötüsü olabilir ama kötüye iyi, yahut daha iyi demek, büyük mantıksızlık ve

beyinsizliktir. Bu konuda cahil olmak.

 

13. Büyüklere saygı, küçüklere merhamet ve şefkat etmek kültürünün cahili kalmak.

 

14. Lise ve üniversite bitirmiş Müslümanların Osmanlıca bilmeme büyük cahilliği.

 

15. Lise ve üniversite bitirmiş olanların zengin edebî Türkçeyi bilmemeleri, meselâ Fuzulî Divanı’nı okuyup anlayamama büyük cahilliği.

 

16. Tasavvuf, tarikat, tekke kültürüne sahip olmamanın yol açtığı büyük cahillik. Ruhbanları erbab haline getirip putlaştırmak. Uçmayan şeyhleri göklerde uçurup durmak. 

 

17. Cemaat, tarikat, parça, hizip, grup yobazlığının, holiganlığının, aşırı militanlığının, fanatizminin sebep olduğu cahillikler.

 

18. Yeterli miktarda genel kültüre sahip olmamanın getirdiği cahillikler.

 

19. Parçayı bütünle eşit, hattâ ondan büyük görme deli cahilliği.

 

20. Mü’minlere kafir, müşrik deme cahilliği.

 

21. Önüne geleni küfür ve şirkle suçlama cahilliği.

 

***

 

Yukarıda madde madde saymış olduğum cahillikler yaygın hale gelirse neler olur. Bunların da bazılarını sayayım:

 

1. Ümmet birliği elden gider, Müslümanlar param parça olur.

 

2. Her kafadan ayrı bir ses çıkar.

 

3. Müslümanlar, sayıca çok olmalarına rağmen güçsüz kalır, egemen azınlıkların esiri ve maskarası olur.

 

4. İttihad-ı İslam yıkılır.

 

5. İslam kardeşliği, cahil yobazların eliyle büyük yaralar alır.

 

6. Müslümanlar izzetlerini yitirir, zelil olur.

 

7. İslamî hizmet adı altında bir yığın lüzumsuz, hattâ zararlı işler yapılır.

 

8. Namaz kılanların oranı yüzde ona, on beşe düşer camiler, bilhassa sabah namazlarında ıssız kalır.

 

9. Halkın cahil kalmış olmasını fırsat bilen rezil din sömürücüleri ortaya çıkar, saf ve cahil Müslümanları aldatır, kaz gibi yolar, inek gibi sağar.

 

10. Sapık fırkalar, onların şubeleri çoğalır, birtakım dall ve mudil hınzırlar; Müslümanları Kur’anın, Sünnetin, Şeriatin, Cemaat-i Kübranın doğru yolundan çıkartır.