Ebeveynlerle genç kuşak arasında yaşanan çatışmanın en büyük nedeni, iletişimin omurgası olan empati yoksunluğudur. Anne babaların söze “bizim zamanımızda” diye başlayıp gencin engin dünyasına inememeleri iki kesim arasında yaşanan çatışmayı daha da kronik hale getiriyor. Oysa Hz. Ali’nin de dediği gibi her çağın kendine has özellikleri vardır ve çocuklarımızla ilişkilerimizde bu değişimleri dikkate almak zorundayız.

Gençlik döneminde birey model alabileceği birine ihtiyaç duyar. Bu dönem anne baba çocuğa doğru modeli sağlamalı ve sağlıklı bir şahsiyetin inşası için ona yardımcı olmalıdır. Zira genç bu süreçte ben kimim sorusuna makul bir cevap aramakta ve bütün vaktini bu sorunun etrafında tüketmektedir.

Aristo şahsiyet sahasında üç türlü varlık seviyesinden bahseder. Bunlar, nebati ruh, hayvani ruh, makul ruhtur. Nebati ruha sahip kişiler, hayatı sadece yiyip içmekten ve nefes alıp vermekten ibaret görürler. Hayvani ruha sahip kişiler ise, istek ve güdülerinin peşinde koşar, ahlaki değerleri hiçe sayıp nefislerinin istekleri doğrultusunda yaşamak isterler. Makul ruha gelince işte o, insan olmaya karar veren ve bunun için çaba gösteren kişiyi temsil eder. Rabbimiz bizden doğru yoldan ayrılmayan makul insanlar olmamızı istemektedir.

Çocuklarımızın makul birer insan olmaları için çaba sarf etmek zorundayız. Makul insan ise ferdin doğru bir bakış açısı kazanması ve bu doğrultuda inşa edilmiş bir şahsiyete sahip olması ile mümkün olabilir.

Ünlü İslam düşünür ve İslam alimi Gazali şahsiyeti meydana getiren unsurları şöyle sıralar:

Zekâ, öğrenme, mizaç ve hareketlilik, durgunluk ve maharet,

Duygu ve heyecanlar, kendini ifade etme, sosyal durum.

Çocuk dünyaya geldiğinde herkes gibi bir şahsiyete sahip değildir ama potansiyel olarak şahsiyet vasıflarını taşımaktadır. Aileler bu potansiyeli harekete geçirip, çocuğun bireysel özelliklerini de dikkate alarak onun sağlıklı bir kişilik kazanmasına yardımcı olmalıdırlar.

Ergenlik dönemi şahsiyetin inşa edildiği bir süreçtir. Bu süreçte gence, ahlaki normların, dini vecibelerin öğretilmesi ve benimsetilmesi esastır. Bunun için büyüklerin öncelikle gençle sağlıklı bir iletişim kurmaları ve onu anlayabilmeleri gerekir.

BİR SÖZ

“Nefis iki ahlaktan (iyilik-kötülük) ten birine yaklaşması oranında diğerinden uzaklaşır ve artık onu elde etmesi zorlaşır. Kişinin nefsi iyiliğe ve hayra götürecek şeylere alışıp yönelirse kötülüklerden uzaklaşır ve onun için kötülüğe götürecek yollar zorlaşır. Kötülüğe alışıp yönelirse de aynı şekilde iyilikten uzaklaşır. “

(İbni Haldun, Mukaddime, cilt 1, sayfa 163)