Bu gün Pazar. Bir yerlere gitmek istemiyorsanız, işte size bir yazı. Ne seçim var içinde, ne de hergün yapılan yartışmalar. Geriye yaslanıp okurken, kulluğumuzu hatırlayalım. “Biz onu hiç unutmuyoruz ki” diyenlerden iseniz, peşinen özür diler, affınızı istirham ederiz.

Burada daha önce helallerden, özellikle de helal lokma yemeden bahsetmiştik. Haramlardan söz etmezsek bu yarım kalır düşüncesi hep içimizdeydi. Bu gün o görevi tamamlamış olalım inşallah.

Haramlar, Allah Tealanın sınırlar içine aldığı girilmesi, hatta bazen yaklaşılması bile yasak ve tehlikeli alanlardır. Bireysel ve toplumsal mutluluk ve huzurumuz buna bağlıdır.

Haramları işlemeye biz kısaca “günah” deriz. Bunlar küçük ve büyük olmak üzere ikiye ayrılırlar. Asıl olan bütün günahlardan kaçınmaktır ama, insan büyüklerden uzak durursa, küçükleri değişik ibadet ve iyiliklerle affettirilebilir.

Büyük günahlar ne kadardır ve bunlar nelerdir?

Bu konuda yazılan eserlerde bu günahların neler ve sayılarının ne kadar olduğu çok farklıdır.

Hafız Zehebi, “Kitabü’l Kebair”de büyük günahların sayısını 70’e çıkartırken, bu sayı Heytemi’nin “ez-Zevacir an İktiraf’il Kabair”inde 467 sayısına ulaşmaktadır.

Bu konuda, bazı alimlerce yetersiz bulunulacağı kesin olmakla beraber Ebu Talib Mekkî’nin yaptığı tasnif gerçekten güzeldir. Halef ve selef bir çok insan beğenerek bu tabloyu eserine aktarmıştır. (Mesela Muhammed Rebhani, Riyad’un Nasihin, s. 473; A. S. Kılavuz, age. s. 72; H. Döndüren age. s. 72; İ. Canan, age. XV. 35.)

Biz de beğenerek belirtmek istiyoruz:

Büyük günahlar 17 olup bunlar da:

1- Kalble ilgili olanlar: Şirk, günahta ısrar, Allah’ın rahmetinden ümit kesmek, azabından emin olmak.

2- Dil ile ilgili olanlar: Zina iftirası, yalancı şahitlik, sihir, yalan yere yemin etmek.

3- Mide ile ilgili olanlar: Sarhoş edici içkiler içmek, yetim malı ve faiz yemek.

4- Cinsel organlarla ilgili olanlar: Zina, livata.

5- El ile ilgili olanlar: Hırsızlık, adam öldürmek.

6- Ayak ile ilgili olanlar: Savaş sırasında kaçmak.

7- Bütün bedenle ilgili olanlar: Ana-babaya itaatsizlik.

Büyük günahlar hakkında birçok eserler yazılmıştır. Bunlardan ikisinin ismini biraz önce vermiştik. Zehebi ve Heysemi’nin bu kitapları Türkçemize çevrilmiştir.

Son zamanlarda da bu konuda birçok kitaplar yazılmıştır. Çok okunan ve istifade edilen biri telif, biri de terceme olmak üzere ikisini daha belirtelim. Hayreddin Karaman’ın “Günlük Hayatımızda Haramlar Helaller” ve Yusuf el-Kardavi’nin “İslam’da Helal ve Haram” isimli eserleri.

Bütün bunlardan sonra şunu tekrar ifade edelim:

“Günahın küçüklüğüne değil, kime isyan edildiğine bak, buna nisbetle cümle günahlar kebairdir.” (Kurtubî Tefsiri. V. 159.)