Önce rakamları verelim.
- 1 milyon 683 bin kişi fişlendi.
- Açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı.
- 7 bin kişi için idam cezası istendi.
- 517 kişiye idam cezası verildi.
- Haklarında idam cezası verilenlerden 50’si asıldı. (26 siyasi suçlu. 23 adli suçlu. 1’i Asala militanı.)
- İdamları istenen 259 kişinin dosyası Meclis’e gönderildi.
- 71 bin kişi TCK’nin 141, 142 ve 163. maddelerinden yargılandı.
- 98 bin 404 kişi örgüt üyesi olmak suçundan yargılandı.
- 30 bin kişi sakıncalı olduğu için işten çıkarıldı.
- 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı.
- 30 bin kişi siyasi mülteci olarak yurtdışına gitti.
- 300 kişi kuşkulu bir şekilde öldü.
- 171 kişinin işkenceden öldüğü belgelendi.
- 937 film sakıncalı bulunduğu için yasaklandı.
- 23 bin 677 derneğin faaliyeti durduruldu.
- 3 bin 854 öğretmen, üniversitede görevli 120 öğretim üyesi, 47 hâkimin işine son verildi.
- 400 gazeteci için toplam 4 bin yıl hapis cezası istendi.
- Gazetecilere 3 bin 315 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
- 31 gazeteci cezaevine girdi.
- 300 gazeteci saldırıya uğradı.
- 3 gazeteci silahla öldürüldü.
- Gazeteler 300 gün yayın yapamadı.
- 13 büyük gazete için 303 dava açıldı.
- 39 ton gazete ve dergi imha edildi.
- Cezaevlerinde toplam 299 kişi yaşamını yitirdi.
- 144 kişi kuşkulu bir şekilde öldü.
- 14 kişi açlık grevinde öldü.
- 16 kişi kaçarken vuruldu.
- 95 kişi çatışmada öldü.
- 73 kişiye doğal ölüm raporu verildi.
- 43 kişinin intihar ettiği bildirildi.
Evet, 12 Eylül’ün bilançosu böyle. Kaynak ise Hulusi Şentürk’ün “Darbelere ve Muhtıralara Karşı Demokratik Mücadele Yöntemleri” adlı kitabından.
Orta yaş ve üzerindekilerin en canlı yaşadığı darbelerden biridir 12 Eylül. Kenan Evren o zamanlar çok alkışlanmıştır. Alkışlanmanın sebebi; Kenan Evren ve darbecilerin bu işi çok iyi yaptıklarından değildir. “Başımıza başka belalar açmasınlar” diye korku oluşudur.
Eğer hakikaten Kenan Evren ve arkadaşlarına millet güvenmiş olsaydı, seçime bir gün kala Evren’in Sunalp’in partisini destekleyen konuşmasının sonunda, iktidara Turgut Sunalp’in gelmesi gerekmez miydi?
Ne oldu, seçimden bir gün önce Evren istediği gibi konuştu, elindeki bütün imkânları ve özellikle de o günkülerle bugünkülere aynı yandaşlığı yapan medyayı kullandı, Sunalp’in tek başına iktidara gelineceğine inanıldı ama sonuç hiç de öyle olmadı. Milletimiz nerede ne yapacağını özgür iradesini nerede nasıl kullanacağını çok iyi bildi ve darbecileri sandıkta alaşağı ederek, rahmetli Turgut Özal’ı iş başına getirdi.
Hani Evren çok alkışlanıyordu, çok seviliyordu. Böyle sevme mi olurdu? Halkımız, 14 Mayıs 1950’den sonra bütün darbelere rağmen, ikinci kez yeniden demokratikleşmeye büyük bir adım atmış ve söyleyeceğini sandıkta söylemişti. Üçüncü büyük demokratikleşme hareketi de 2002 seçimleridir. Millet daha ne desin bu adamlara. İşte bilanço ortada, kimin yargılanacağına adalet karar versin.