* 15 yaşındaki oğlum evde yalnızlığa çekiliyor ve kimseyle konuşmuyor. Arkadaşları arasında bir türlü tutunamıyor ve alınganlık gösterip sürekli gruptan ayrılıyor. Olaya bizzat kendim dahil oldum ve onu yeni arkadaş gruplarıyla tanıştırdım ama burada da tutunamadı. Oğlum arkadaşlarıyla iyi ilişkiler kuramadığından sosyal hayatında da silik kalıyor. Bu durum hem derslerini etkiliyor hem de insanlarla ilişkilerini... Çocuk ne yapsa toparlanamıyor, hakkını savunamıyor, insanlarla pek konuşmuyor. Geçenlerde bir derneğin gençlerle ilgili çalışmalarına katıldım ve buraya onu da teşvik ettim ama gelmek istemedi. On iki yaşında bir de kızım var ama onun hiç sorunu yok. Oğlumu çok küçük yaşlarda yatılı kurslara vermiştik acaba bunun etkisi olabilir mi? Çünkü o dönem çok sorun çıkarmıştı ve evden ayrılmak istememişti. Ama biz onun eğitimi için bunu gerekli gördük ve yedi yaşından on yaşına kadar yatılı kursa verdik. Eğer geçmiş döneme ait bir sorunu varsa ona nasıl yardımcı olabiliriz?

H. K

Akran grubu önemli

* İfadelerinizden anladığıma göre çocuk oyun döneminde aileden ayrılarak yatılı kursa verilmiş ve burada kalmak istemediğini yaşadığı sorunlarla ortaya koymuş. Eğitim elbette önemli bir unsur ancak oyun çağında çocuğun yeterince oynamaya ve aileyle birlikte vakit geçirmeye ihtiyacı vardır. Dolayısıyla kursta verilecek eğitim mümkün olduğunda ev içinde verilmeli ve bu dönem çocuk ev ortamından uzak tutulmamalıdır. Bununla beraber, çocuğun oyun oynama ihtiyacı engellenmemeli arkadaşlarıyla yeterince vakit geçirebilmesi için teşvik edilmelidir. Bu dönem arkadaş grubundan uzak kalan çocuk dış dünyaya açıldığında ortama adapte olmakta zorlanabilir. Ancak bu konuda anne babanın ve çevrenin tutumu önemlidir.

Gelişim döneminde her dönem bir önceki dönemden etkilenebilir bu nedenle ailenin çocuğa gerekli ihtimamı göstermesi gerekir.

Şu an çocuğunuz on beş yaşında... Bu dönem gençlerin akran grubuyla iyi ilişkiler içinde olması önemlidir. Bunu sağlayamayan gençler, sosyal hayata açılmakta ve burada sosyalize olmakta ve uyum sağlamakta zorlanabilir. Bunun için, çocuğunuzu anlaşabileceği bir arkadaş grubuna dahil olması için teşvik edin fakat bu konuda onun düşüncelerini alarak ortak karar verin. Ayrıca spor, edebiyat, resim, müzik...vb faaliyetlere yönlendirerek burada arkadaş grubuyla iletişim kurmasını ve kendini ifade etmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca ev içinde onunla konuşarak duygularını aktarmasına yardımcı olun ve onaylayın. Oğlunuza yapacağınız katkı noktasında okulun rehber öğretmeninden ve ailenin diğer bireylerinden de yardım alın.

Kendime vakit ayıramıyorum

* 19 yaşında İmam Hatip mezunu bir genç kızım. Kalabalık bir aile ortamımız var. Babaannem, dedem, büyük halam, halamın kızı ve beş kardeşimle annem babam bir evde kalıyoruz. Kalabalık aile ortamında büyümenin güzel tarafları da var. Mesela canın hiç sıkılmıyor ve sürekli bir meşgale bulabiliyorsun. Ama burada kendime hiç vakit ayıramıyorum ve büyükbabamla büyükannem her şeyime karışıyorlar. Arkadaşıma gitmek istesem, alış verişe çıksam, odamı değiştirsem... onlara danışmak zorundayım yoksa sorun çıkıyor. Bırakın bunları seçeceğim mesleğe, odamın rengine, giysilerimin modeline kadar karışıyorlar. Bu durum beni çok sıkıyor kendime ait özel bir hayatım yok. Her şeyimi aile bireylerinin onayıyla yapmak zorundayım. Bu konuda küçük bir aksaklık yapsam sorun çıkıyor. Ailede sorun çıksın istemiyorum ama yaşadığım baskılardan da bunaldım... Bütün bu sorunlarla nasıl başa çıkabilirim?

M. Ş

Belki de şanslısın

* İnsanların gün begün yalnızlaştığı ve köşe başlarında konuşacak birini aradığı bir dönemde senin gibi kalabalık ailelerde büyüme şansına ulaşan ve burada zengin bir paylaşım içinde bulunan gençlerimiz de var. İfadelerinde belirttiğin gibi, kalabalık ailelerin kendi içinde bazı avantajları var ve bu avantajlar dahilinde insanlar acılarını ve neşelerini paylaşabilirler, maddi manevi birbirlerine destek verebilirler. Buna karşın, bahsettiğin türden sıkıntılar da bu ortamlarda sıkça görülüyor ve bu durum kalabalık ailelerde büyüyen gençlerin birey olma kendi bağımsızlığını kazanma yetisini köreltiyor. Çünkü burada ben olmaktan ziyade biz kavramı vardır ve sizinle ilgili her şeye aile büyükleri karar vermek istemektedirler. Bu anlamda seni anlayabiliyorum ve sanırım hayatın seyri içinde bazı tercihlerini kendin yapmak istiyorsun ve bu konuda sorunlar yaşıyorsun.

Yaşadığın sorunu ortadan kaldırabilmek için ailenle konuşarak rahatsız olduğun durumları onları kırmadan dile getirebilirsin. Yani onları sevdiğini ve düşüncelerine değer verdiğini ancak ayrı bir insan olarak bazı kararlarını verme özgürlünün olmasını istediğini belirtebilirsin. Mesela seçeceğin meslek, odanın düzeni, günlük plan ve programlar... gibi durumlarda kendi bireysel tercihlerinin de dikkate alınmasını istediğini bu konuda onlardan anlayış beklediğini ifade edebilirsin. Ama bütün bunları ifade ederken onları kırmamaya özen gösterin. Çünkü, onlar kendi içlerinde sana iyilik ettiklerine inandıklarından, yaşadığın sorunların farkında bile değillerdir.