Türkiye dışındaki bütün demokratik ülkelerde, Anayasa Mahkemesi üyelerinin tamamı veya büyük bir çoğunluğu “Meclis” tarafından seçiliyor.
Parlamentosunun tek bir Anayasa Mahkemesi üyesini dahi belirleyemediği ülke…
Yalnızca…
Evet;
Türkiye!..
Ne büyük mutluluk:
Ağlamak istiyorum!..
•
Efendim;
Diğer memleketlerdeki vaziyete şöyle bir göz atmak gerekirse:
ALMANYA’nın 16 Anayasa Mahkemesi üyesi var.
Bunların 8’i Bundestag (Federal Millet Meclisi),
8’i ise Bundesrat (Federal Senato) tarafından seçiliyor…
İTALYA’da, 15 üyeden 5’ini Cumhurbaşkanı atıyor.
5’i Meclis tarafından seçiliyor,
Geriye kalan 5 üyeden 2’si Danıştay, 2’si Yargıtay, 1’i de Sayıştay tarafından belirleniyor.
ROMANYA’da 9 üyeden 3’ünü Meclis, 3’ünü Senato seçiyor, 3 üye de Cumhurbaşkanı tarafından atanıyor.
İSPANYA Anayasa Mahkemesi üyelerinden 4’ünü Kongre, 4’ünü Senato, 2’sini Hükümet ve 2’sini de Adliye Genel Konseyi tayin ediyor.
ABD’de durum biraz farklı;
Orada 9 üyenin 9’u da “Başkan” tarafından atanıyor…
Malûm; ABD Başkanı siyasi, bizim Başbakan’ın muadili…
Bir başka ifadeyle;
ABD’de Anayasa Mahkemesi üyelerinin tamamını, “siyasi irade” atamış oluyor!..
(Bizdeki 11 üyeyi de Recep Tayyip Erdoğan’ın ataması gibi!..)
Sıkılmadınızsa…
Misalleri uzatayım:
MACARİSTAN’da; 15 Anayasa Mahkemesi üyesinin tamamı “Meclis” tarafından seçiliyor…
PORTEKİZ’de; 13 üyenin 10’unu Cumhuriyet Meclisi seçiyor,
Geriye kalan 3’ü ise kooptasyon yani mahkemenin kendi üyelerini seçmesi yoluyla üye oluyor.
Daha sayayım mı?..
POLONYA, İSVİçRE, SLOVENYA, MAKEDONYA, LİTVANYA, HIRVATİSTAN’da üyelerin tamamı, Millî Meclisler tarafından seçilmekte.
Ha bu arada:
“Fransa’daki vaziyet” de merak edilecektir mutlaka…
“Militan laiklik anlayışını” daha da militanlaştırarak ithal ettiğimiz ülke olmasından dolayı, Fransa’nın ayrı bir yeri var ya…
Oraya da bir göz attım:
FRANSA Anayasa Mahkemesi üyelerinden üçünü Cumhurbaşkanı seçiyor…
Yani siyasi irade…
üçünü senato seçiyor, bu da siyasi tasarruf!..
Son 3 üyeyi de, Meclis Başkanı’nın seçtiği Fransa Anayasa Mahkemesi’nde, kontrol tam anlamıyla siyasi irade de!..
Militan Laiklerin “kıblesi” Fransa’da bile düpedüz siyasetin belirlediği bir üyelik tablosu var iyi mi?..
Hani, laikliğin korunması-kollanması için siyasi iradenin frenlenmesi filan gerekli idi?!.
Ya, ben ne diyorum?..
Ha evet...
Araştırdım, soruşturdum…
Meclis’in yani Millet’in tek bir A.M. üyesini dahi belirleyemediği bir başka “demokratik ülke”ye rastlayamadım!..
Yok böyle bir Anayasa Mahkemesi…
•
Ya dur;
Hazır uzatmışken…
Bir de üyelik süresi var…
Bu da acayip dava…
Bizde A.M. üyeliği yaş haddinden gidene kadar...
“Bu ne iştir kardeşim, emekliliğe kadar üyelik mi olur”, dedim…
Demekle yetinmedim;
Eloğlunda bu işler nasılmış diye bir baktım:
FRANSA, İTALYA, İSPANYA, BULGARİSTAN, MACARİSTAN, ROMANYA, SLOVENYA ve POLONYA’da üyelik süresi 9 yıl!..
HIRVATİSTAN’da 8, SLOVAKYA’da ise 7 yıl…
En uzun üyelik ALMANYA’da:
12 yıl…
Anayasa Mahkemesi üyeliğinin süresini emekliliğe-ölüme bağlayan bizden başka iki ülke var:
AVUSTURYA ile BELçİKA.
Bu üç ülke, yani Türkiye, Avusturya ve Belçika, “ayrıksı” bir durum oluşturuyorlar, bu hususta…
A.M. üyeliğinin “uzunluğu” konusundaki uygulamamız da böyle…
üç ülke var, biri Türkiye…
Hatırlatmış olalım:
üçün biri, Avusturya!..
•
Aslında diyorum ki;
Bu işi bir yazıda bırakmasam…
Şu A.M. üyeliklerinin belirlenme biçimini,
Görev sürelerini,
Yetkilerini filan şöyle derinlemesine, kıyaslamasına ele alsam…
İyi olmaz mı?..
Olur, zira bu Mahkeme son derece önemli…
Parmak hesabıyla, “milyonları” etkileyebiliyor…
Ne etkilemesi,
Milyonlarca bağlısı bulunan partileri kapatabiliyor, koca ülkenin seçime gitmesine sebep olabiliyor…
İşte, yine bir “karar” arifesindeyiz…
Başörtülü gençlerin üniversiteye devam edip edemeyeceklerini belirleyecek olan bu hayati karar da, Meclis’in seçmediği üyeler tarafından verilecek…
Hemen şunu ifade etmek gerekiyor ki; buradan şimdiki üyelere güven duyulmadığı sonucu filan çıkmaz asla…
çıkmaz da…
Millet hakkındaki kararları, milletin meclisi tarafından belirlenmiş üyelerin vermesi çok daha sağlıklı olmaz mı?..
Bizim de çabamız, daha sağlıklı bir Türkiye için…
Yaşam boyu spor yani.