Bu haftaki kitaplarımız, Ötüken Yayınları’ndan. İlk eserimiz, “Petrol Çerçevesinde Musul Sorunu 1926-1955” adını taşıyor. Nevin Yazıcı’nın kaleme aldığı eser, bir dönemi aydınlatması bakımından oldukça önemli.
Dünyadaki sıcak ve soğuk savaşların namluları ucunda hep petrol vardır. Petrol üreten ülkelere bakıldığında ise dostundan çok düşmanı olduğu görülür.
Petrol zengini ülkelere göre Ortadoğu’nun içinde, Avrupa’nın yanı başında bulunan ve her iki tarafa da hükmeden bir Osmanlı’ya, petrol avcılarının tahammül etmesi beklenemezdi. Osmanlı çökertilmeli veya parçalanmalıydı. Öyle de oldu, Abdülhamid’in “hal”iyle başlayan kargaşa ve ardı arkası kesilmeyen savaşlar, Osmanlı’yı mevcut sınırlarımıza çekerek, petrole muhtaç hale getirme projesiydi.
Irak, Suudi Arabistan’dan sonra ikinci petrol devi bir ülkeydi, halen de öyledir. Bu zengin yatakların yüzde 75’i ise Musul’dadır ve Musul, malum savaşlardan sonra haritamızdan çıkmıştır.
Böylece Osmanlı hem çok zayıflamış, hem de Cumhuriyet yokluk ve yoksulluk içerisinde kurulmuştur.
Sıcak ve soğuk savaşların namlusundaki petrol, petrolsüz ülkelerin iştahını öyle kabartmıştır ki, savaşlar yorgunu bir milletin kazmayla, kürekle, tırnağıyla kurduğu yeni bir devleti, bu sefer de işgallerle bunaltmış, İstiklal Savaşı’na sokmuş ve Ortadoğu petrolleri üzerinde ne kadar hak ve hukuku varsa, hepsinden vazgeçirmeyi başarmıştır.
Nevin Yazıcı’nın eserine bir sunuş yazısı yazan Prof. Dr. İzzet Öztoprak çalışmayla ilgili olarak şunları kaydediyor:
“Türkiye’nin hem bölgesinde hem de uluslararası politik konumunda son derece belirleyici olan Musul petrolleri, kimi zaman Türkiye’ye stratejik bir üstünlük sağlamakla birlikte, Türkiye’yi gerek bölgesinde gerekse bölge dışı güçlere karşı potansiyel bir hedef haline de getirmiştir.
Dr. Nevin Yazıcı, 1926-1955 döneminde Musul sorununun Türk dış politikasına yansımasını hem Türkiye-İngiltere, hem Türkiye-Irak ilişkileri, hem de Türkiye’nin diğer ülkelerde olan ilişkileri çerçevesinde ele alarak; Türkmen sorunu, Kürt sorunu, Hıristiyan azınlıklar sorunu ve Hatay meselesine ilişkin gelişmelere Musul Sorunu’yla ilgili oldukları ölçüde yer vermiştir.”
Bu kapsamlı ve sahasında ilk olan eserin yazarı Nevin Yazıcı ise kitabı hakkında şunları söylüyor:
“Petrol Çerçevesinde Musul Sorunu isimli bu çalışma, 1926-1955 yılları arasında, Türkiye’nin Musul petrollerinde üzerinde sahip olduğu imtiyazların kapsamını ve imtiyazların tahsil edilmesi sürecini şekillendiren diplomatik, siyasi, ekonomik ve sosyo-kültürel gelişmeleri anlatmaktadır.”
Ötüken Yayınları’ndan çıkan bir başka eser ise; tarihçi denilince en güvenilir isimlerin başında gelen ve yazdıkları üzerine diğer “doğru tarihçiler” tarafından itiraz edilmeyen muhterem Ziya Nur Aksun’un “Darbe Kurbanı Abdülaziz Han” adını taşıyor.
Kitapta Abdülaziz Han’ın; “zamanı, hedefleri, şehit edilişi, artçı darbeler ve yıldız muhakemelerinin” detayları anlatılıyor. Abdülaziz han, İmparatorluğumuzun atılım yapması için yollar arayan ve çevresindekileri bu istikamette zorlayan son padişahıdır.
Ondan sonrakiler mevcudu mümkün mertebe muhafaza edebilmek, çökerken imkân nispetinde bir şeyler kurtarabilmek için gayret göstermişlerdir.
Bu niteliğiyle Sultan Aziz, bugünkü nesillerin hafızalarından saklanmış, pehlivanlığı, kaba sabalığı, müsrifliği hakkındaki birtakım münasebetsiz propaganda yaftalarıyla “karartılmış” aziz bir mağdurumuzdur... Bilgi için Ötüken Yayınları 0212 251 03 50