Son zamanlarda bazı okurlarımızdan Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri’nin yaptığı bir uygulamayla ilgili yakınmalar gelmeye başladı. Okurlarımızın yakınmaları özetle şu şekildeydi; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında malullük aylığı için Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine müracaat eden bir çok 4/b sigortalılarının (eski adıyla Bağ-Kur sigortalıları) malûl olduklarına Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu tarafından karar verildiği halde, malûllük aylığını hak eden bu kişilerin malûllük aylıkları prim borçlarını ödedikleri tarihten itibaren başlatılıyormuş.

Bazı Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinin yaptığı bu uygulama eksik ve yanlıştır. Bilindiği üzere, 5510 sayılı kanunun malûllük aylığı ile ilgili hükümlerini düzenleyen 27 nci maddesinde 4/b sigortalıları için malûllük aylığının başlangıcı; malûl sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden önce ise yazılı istek tarihini, malûl sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılmaktadır.

5510 sayılı kanunun 26 ncı maddesinde ise, 4/b sigortalılarına malûllük aylığı bağlanması için kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.

SGK’nın 2008/96 sayılı tahsis genelgesinde ise; “4 (b) sigortalılarına malullük aylığı bağlanabilmesi için yazılı talepte bulunduğu tarih itibarıyla genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borcunun olmaması zorunludur.” Hükmü bulunmaktadır.

Kanun ve genelge metnindeki hükümlerden görüleceği üzere, 4/b sigortalılarından hakkında malûl olduğuna dair karar verilenlerin malûllük aylıklarının prim borçlarını ödedikleri tarihten itibaren başlatılacağına yönelik bir hüküm bulunmamaktadır. Kanun ve genelgede yer alan ibareler yalnızca, 4/b sigortalılarına malûllük aylığı bağlanması durumlarında mutlaka prim borçlarının ödenmiş olması zorunluluğudur. Dolaysıyla malûllük aylığı başlangıcı ayrı bir konu, malûllük aylığı bağlanırken prim borcu bulunmaması şartı ayrı bir konudur.

Ancak, biz SGK’nın malûllük aylığının başlangıcı ile ilgili bu yanlış uygulamasının şu noktadan kaynaklandığını düşünüyoruz. Bilindiği üzere, SGK’nın 2008/96 sayılı tahsis genelgesinde ölüm aylığının başlangıcı ile ilgili olarak; “Diğer taraftan, 4 (b) kapsamında geçen hizmetlerle 4 (a) ve (c) kapsamında aylık bağlanacağı durumlarda, ölüm tarihinde, sigortalının 4(b) kapsamında geçen hizmetlere ilişkin borcunun bulunması halinde, ölüm aylıkları prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödendiği tarihi takip eden aybaşından başlatılır.” hükümleri bulunmaktadır. SGK’nın ölüm aylığının başlangıcı hususundaki bu uygulaması dayanağını genelgeden aldığı için doğru uygulanmaktadır diyebiliriz. Yani SGK, ölüm aylığı bağlanması durumlarında vatandaşın SGK’ya prim ve prime ilişkim her türlü borçlarının ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren ölüm aylığını başlatması uygulaması doğrudur.

Fakat Sosyal Güvenlik Kurumu, malûllük aylığının başlangıcıyla ilgili mevzuatta hiçbir şekilde prim ve prime ilişkin her türlü borçların ödendiği tarihten itibaren başlatılmasına yönelik bir hüküm bulunmadığı halde, adeta ölüm aylığı başlangıcı hususunda mevzuat yer alan üstte belirttiğimiz genelge hükümlerini karıştırırcasına uygulaması yanlıştır ve yersizdir.

Üstte belirttiğimiz mevzuat hükmünü yanlış uygulayan Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri bir an önce bu yanlıştan dönmelidir. Haklarında malûllük kararı verildiği için malûllük aylığı bağlanması gereken kendi nam ve hesabına çalışanların aylıklarını prim borçlarını ödemedikleri sürece bağlamamalı, ancak bu aylıkların başlangıcını da prim borçlarını ödedikleri tarihten itibaren değil, sigortalının durumu sağlık raporu veya yazılı istek tarihinden hangisine uyuyorsa ona göre belirlemelidir.

NOT: İş dünyası, SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve çalışma hayatıyla ilgili sorularınızı ve merak ettiklerinizi; [email protected] e-mail adresine yazın, sizin için cevaplayalım. Her hafta perşembe günleri farklı konu ve soru cevaplarıyla http://www.habervaktim.com adresinde, İş Dünyası ve Çalışanın Köşesi’nde buluşalım.