DOĞU Anadolu’da kadınlar ve kızlar eskisine göre ekonomik ve sosyal hayata daha çok katılıyorlar. Bunun bir örneği, Ahlat’taki “Selçuklu Seramik ve Takı Atölyesi.” Atölye kaymakamlık ve belediyeye ait... İstanbul’daki “Türk Kültürüne Hizmet Vakfı” tarafından destekleniyor. Ahlat’ta karargâh kuran vakıf başkanı Şerafettin Yılmaz, atölyeye bir de fırın armağan etmiş.
Seramik derslerini Erzurum Atatürk Üniversitesi’nden Prof. Tahsin Parlak veriyor.
Atölyede kurs gören öğrencilerin çoğu genç kız ve ev kadını. Özgüven kazanmışlar, yüzlerine neşe gelmiş. Kazıdan çıkan Selçuklu takı, seramik ve çinilerinin aynısını atölyede hediyelik eşya olarak imal ediyorlar.

Kardelen Aslıhan
Malazgirt’e giderken Bitlis Valisi Nurettin Yılmaz anlattı. Adilcevaz İlköğretim Okulu’nu ziyarete gittiğinde bir kız öğrenci valiye adeta yalvarıyor:
- Vali Bey, devlet zorunlu eğitimi 12 yıla çıkarsın!
Niye? 8 yıllık eğitim bitince ailesi onu ‘kocaya verebilir’, halbuki o okumak istiyor.
Bu ‘kardelen’in adı Aslıhan Korkmaz... Çok zeki, çalışkan bir kız... Vali anlatmaya devam ediyor:
- Eğitimde birinci işimiz kızları okutmak. Aslıhan’ı bizzat takip ettim. Şimdi 427 puanla Anadolu Öğretmen Lisesi’ni kazandı. Ailesiyle görüşeceğim, Aslıhan mutlaka okuyacak!
Vali Yılmaz’ın belirttiği gibi, oralarda kız meslek liseleri kızlar için bir fırsat penceresi. Çünkü bölgede karma liselere kızlarını göndermeyen aileler kız meslek liselerine ses çıkarmıyor. Onun için devlet bölgede kız meslek liselerine öncelik veriyor. Vali, bölgede sınırlı sayıda kız lisesi açarak kızların okumasını teşvik etme fikrini doğru buluyor, haklı olarak.
Eren ailesinin muazzam katkılarıyla kurulan Bitlis Eren Üniversitesi’nin Rektörü Prof. Mahmut Doğru “Girişimci rektör” tipinin başarılı bir örneği... Vali Yılmaz’la el ele veren Prof. Doğru, kadınlara dönük çeşitli projeler geliştiriyor. Böyle “girişimci” valiler, rektörler, kaymakamlar gördükçe içim açılıyor.

Üniversitede kızlar
Prof. Doğru, “bölgemizde kadın ve genç girişimciliğini teşvik ederek onların ekonomik ve sosyal hayata katılmalarını” sağlamak için meslek edindirme kurslarına büyük önem veriyor. “Tarımsal Alanda Meslek Ediniyorum” kurslarına devam edenlerin yüzde 50’si genç kız ve ev kadını...
Dahası, “Su Sporları ve Can kurtarma” kursiyerlerinin de yüzde 50’si kız...
Bitlis Eren Üniversitesi öğrencilerinin yüzde 87’si Doğu ve Güneydoğu illerinden geliyor. Öğrencilerin yüzde 32’si kız...
Üniversitelerdeki kız öğrencilerin Türkiye ortalaması ise yüzde 43’tür ve hızla artıyor. Demek ki bölgede kızların töre kurbanı olmayıp lise ve üniversiteye giderek kurtulmaları için daha yapılacak çok iş var ama epey mesafe de alınmış.
Ahlat’ta hayatını Selçuklu medeniyetine adayan arkeolog Doç. Dr. Nakış Karamağaralı’yı pazartesi günü yazacağım.