MHP tabanının küçümsenmeyecek bir bölümü referandumda ‘evet’ dedi. Kamuoyunda sorular gündeme geliyor: MHP tabanında bir yarılma mı var? Seçimlerde MHP oy kaybeder mi?..
Bunlar aceleci sorulardır, çünkü referandumda ‘evet’ veya ‘hayır’ demek başka, seçimde partisine oy vermek başkadır.
Fakat MHP’nin referandumdan sıkıntıyla çıktığı da bir gerçektir.
Hem genel sonuçlar, hem MHP’nin kalesi durumundaki illerde “evet”lerin yüksekliği, benim hesaplamalarıma göre, üç veya dört MHP seçmeninden birinin “evet” oyu verdiğini gösteriyor! Bunun iki temel sebebinin olduğunu hissediyorum:
l MHP tabanı milliyetçi ve aynı zamanda muhafazakârdır.
l MHP tabanında 12 Eylül ve 28 Şubat’a karşı ciddi bir tepki vardır.
Referandumda bu değerler etkili olduğu için MHP sıkıntıya girdi.
Bahçeli’nin “Erdoğan, Öcalan’la anlaştı” söylemi, muhtemelen, meseleyi PKK karşıtlığına indirgeyerek tabandaki bu duyguların yönünü değiştirmekti. Fakat bu çok ölçüsüz bir iddia olduğu için inandırıcı olmadı, tanınmış bazı ülkücülerle birlikte tabanın bir bölümü muhafazakâr ve sivil duygularla evet oyu verdi.

Muhafazakârlık ve ordu
Merhum Alparslan Türkeş’in 1960’lardan itibaren konuşma ve yazıları incelendiğinde, Türkçü-Kemalist bir söylemden, “milliyetçi muhafazakâr” söyleme doğru bir değişim görülür. Son olarak da MHP’nin yerinin “merkez sağ” olduğunu söylemişti.
Bugünkü MHP’nin de türban yasağını kaldırmada iktidarla birlikte anayasa değişikliği yapması, muhafazakâr değerlere verdiği önemin göstergelerinden biridir.
Fakat Anayasa Mahkemesi “yetki gaspı” pahasına bunu iptal etti... MHP tabanı herhalde “28 Şubat yargısı” görüntülerinden de çok rahatsız olmuştu...
Şimdi, Anayasa Mahkemesi ve HSYK’nın kompozisyonunu ‘çeşitlendiren’ bir referandumda böyle bir MHP tabanının toptan ‘hayır’ demesi mümkün müydü?!
MHP tabanında 12 Eylül ve 28 Şubat’a duyulan tepkiye gelince... Bu iki müdahale, geleneksel MHP kültüründe idealize edilen ordu tasavvurunu yıkmış, daha realist bir ordu algılamasına yol açmıştır: Terörle mücadele eden, şehitler veren orduya saygı, ama milli iradeye müdahale eden, kızların saçıyla başıyla uğraşan orduya kırmızı ışık!

Mutedil MHP
Referandumda MHP’nin çok keskin bir hayır kampanyası yürütmesi, böyle bir ikilemle karşı karşıya kalması demekti. Onun için ‘hayır’lar en büyük fireyi MHP tabanından verdi.
Bu sosyolojik gerçek ortada dururken, MHP yöneticilerinin bir de “evet” diyen ülkücüleri “alet olmakla” falan suçlamaları rasyonel bir davranış değildir; karşı karşıya bulundukları ‘ikilem’i de derinleştirecektir üstelik...
Kaldı ki MHP’nin önünde duran bu ‘ikilem’ sorunu, geçici de gözükmüyor. Yarın başka bir anayasa tartışması gündeme geldiğinde yine ortaya çıkacaktır.
Türkiye’de ‘devrimci otoriter devlet’ karşısında tarihen muhafazakârlar ve liberaller aynı kanatta yer almıştır. Terakkiperver ve Serbest Fırka hareketlerinde de bu böyledir. Bugün de ülkemizdeki demokratikleşmenin toplumsal motoru yine aynı dinamiktir.
Onun için MHP’nin önündeki ‘ikilem’in geçici olmadığını düşünüyorum.
MHP ancak mutedil ve kapsayıcı politikalarla çözüm üretebilir. Keskin ve dışlayıcı söylem ve politikalarını gözden geçirmelidir.