Toplum Bilimciler ahlâkı temelde üçe ayırırlar:

Sosyal ahlâk, iptidaî ahlâk ve hayvanî ahlâk.

* * *

Hayvanî ahlâk, adından da anlaşılacağı üzere en süflî ahlâk çeşididir. Buna belki hayvan severler kızacaklardır ama ne yapalım ki, içinde barındırdığı özelliklerden dolayı ona bu isim verilmiş.

Tamamen menfaate, çıkar ilişkisine dayalı ve sadece hayatını korumaya yönelik bir anlayış çeşididir hayvanî ahlâk!..

Bu anlayışa göre yaşamak; hayattan sadece zevk ve lezzet almaktan ibarettir.

Bu ahlâk çeşidini savunan insanların günümüzde varlığı sizleri şaşırtmasın.

Çünkü, insanoğlunun fıtratında mevcut hayvanî duygular, eğer insanî duygulara galebe çalarsa, sonuç bu olur.

Mesela; yaşamak için öldürmek anlayışı, hep bana, hep bana bencilliği, cimrilik, vahşî eylemler, canîlik, âşikâre fuhuş, nikahsız ilişkiler, bunlar hep ilk anda aklımıza geliveren hayvanî özelliklerdir.

* * *

İptidai ahlâk ise, içgüdüden kurtulmayı hedefleyen, akıl ve düşünce araştırmasına dayanan bir özelliğe sahiptir.

Bu ahlâk anlayışında bugünü değil, yarını düşünmek vardır.

Toplumsal olmaktan çok, bireyciliği ön plana çıkaran bu ahlâk çeşidinin örneklerini günümüzde sıklıkla görmekteyiz.

İnsanlık, 21.asırda değil, dünyanın son çağında da yaşasa, bu özelliklere sahip oldukça ilkellikten kurtulamaz.

* * *

Sosyal Ahlâk’a gelince, bu en olgun ahlâk çeşididir.

Bunda toplumsallık vardır.

İnsanlara faydalı olmak vardır.

Genel ahlâka ve örfe uygun hareket vardır.

Manevi değerlere saygı vardır.

Fedakarlık vardır.

Dürüstlük vardır.

Velhasıl iyi, doğru ve güzel namına ne varsa hepsi bu ahlâk türünde toplanmıştır.

Modern hukukçular, bu son ahlâk çeşidine, "toplumun genel ahlâkı" nitelemesini yaparlar.

Yasalarımızda da yer almış ama adı var kendi yok bu nitelemeyi günümüzde çokça aramaya başladık maalesef.

* * *

Hayvanî ahlâkın çağdaş yaşam haline geldiği, iptidaî ahlâkın da toplumsal yaptırımı sıfırladığı bir zeminde yaşamak, tarihte başkalarına örnek olmuş bir milletin evlatları olarak bize hiç yakışmıyor!..