Daha önceki bir yazımızda ülkeler arası sıralamalarda nerelerdeyiz sorusuna cevap vermiştik. Belli başlı ekonomik ve sosyal göstergelere bakıldığında ülkemizin tüm dünya ülkeleri sıralamasındaki yerini görmüştük. Gevşeyen Avrupa Birliği üyesi olma isteğimizin ardından yarı ciddi yarı blöf amacıyla sırtımızı Batı dünyasına, yüzümüzü İslam dünyasına çevirdik. Eksen kayması tartışmalarının temelinde yatan bu politika değişikliği ile İslam dünyasının önemli bir ülkesi haline geldiğimiz muhakkak. Bu coğrafyada çoğu ülke vatandaşlarının yaşanılası bir ülke olarak gördüğü ülkemizi bazı önemle kalemlerde bu ülkelerle karşılaştıralım. Ne durumdayız sorusuna geçen yazımızda olduğu gibi tüm dünya ülkeleri bazında değil de sadece İslam ülkelerini baz alarak bir karşılaştırma yapalım. Bu vesile ile “en”lerin İslam ülkeleri hangileri tanıyalım.

Öncelikle bakacağımız veri ülkelerin nüfusları. Nüfus, doğru kullanıldığında üretim için, kalkınma için en büyük güç. Üretime değil de tüketime kanalize edilen bir nüfus ise sefaletten başka bir şey getirmiyor. 2010 yılı verilerine göre, Endonezya (240 milyon), Pakistan (174 milyon), Nijerya (158 milyon), Bangladeş (150 milyon), Mısır (81 milyon) ve İran’ın (74 milyon) ardından yaklaşık 73 milyon ile dünyada en çok nüfusa sahip 7. ülkeyiz. Bu nüfus, İslam Konferansı Örgütü’ne üye 57 ülkeden yaklaşık yarısının nüfusunun toplamına eşit.

İslam ülkelerindeki insanların beklenen yaşam sürelerine bakıldığında ise en uzun yaşam sürelerinin en zengin ülkelerde olduğunu görüyoruz tabi ki. Katar ve Brunei 78 yıl ile insanların en uzun beklenen yaşam süresine sahip ülkeler. Türkiye 57 ülke arasından 73 yıl ile sıralamada 13. oluyor. Listenin sonlarındaki Sierra Leone, Afganistan, Çad ve Mozambik gibi fakir İslam ülkelerinde ise insanların ortalama yaşam süreleri sadece 45 ile 50 yıl arasında değişiyor.

Bakmamız gereken önemli bir veri de ülkelerin Gayrı Safi Yurtiçi Hâsıla’ları (GSYH). Çok kabaca ifade etmek gerekirse GSYH, üreten kişinin/kurumun milliyetine bakmaksızın, yerli yabancı ayrımı yapmadan, bir ülke sınırları içinde bir yılda üretilen nihai mal ve hizmetlerin parasal değeridir. Gayrı Safi Yurtiçi Hâsıla dediğimiz bu rakam ne kadar büyük ise ülkede o kadar çok üretim yapıldığı, o ülkenin ekonomik anlamda o kadar güçlü olduğu, refah düzeyinin de o kadar iyi olduğu genel kabul görmüştür. Bu önemli sıralamada ise ülkemiz 741 milyar Dolar ile listenin başında yer alıyor. Bu rakam 57 İslam ülkesi arasında 42 ülkenin rakamının toplamından fazla. Endonezya 511 milyar Dolar, Suudi Arabistan 468 milyar Dolar, İran ise 347 milyar Dolar ile bizi takip eden ülkeler. Listenin dibinde ise genellikle çoğumuzun ismini bile duymadığı 1 - 2 milyon nüfusa sahip küçük orta Afrika ülkeleri yer alıyor. 1,5 milyonluk nüfusunun yarısı Müslüman olan Guinea-Bissau, hemen hemen hepsi Müslüman olan 1 milyon nüfuslu Cibuti vb gibi...

İslam ülkelerinde kişi başına düşen yıllık gelirlere bakıldığında (halkı en zengin ülkeler) 89 bin Dolar ile Katar ilk sırada, 64 bin Dolar ile Birleşik Arap Emirlikleri ikinci ve 58 bin Dolar ile Kuveyt üçüncü sırada. Ülkemiz bu sıralamada 10 bin Dolar ile dokuzuncu sırada yer alıyor. Halkı en fakir olan, kişi başına düşen yıllık gelirin 400 Dolar’dan bile az olduğu ülkeler ise Somali, Nijer, Tacikistan ve Guinea-Bissau. Toplamda 20 İslam ülkesindeki yıllık kişi başı gelir 1,000 Dolar’ın altında..

Avrupa gibi refahın paylaşıldığı bir coğrafya değil İslam coğrafyası. Sadece fakirliğin paylaşıldığı bir coğrafya da değil. Bir yanda gelişmiş Avrupa ülkelerinden bile fazla zenginlik içerisindeki ülkeler, insanlar; diğer yanda açlıkla, yoklukla, diktatörlerle mücadele eden insanların ülkelerinden müteşekkil zor bir coğrafya ve biz bu iki zıt dünyanın ortasında yerimizi arayan bir ülkeyiz.

(Tüm verilerin kaynağı İslam Konferansı Örgütü’ne bağlı İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik, Sosyal Araştırmalar ve Eğitim Merkezi’dir: sesric.org )