“İnsanî değerlerin” ve kapitalizmin çöküşü
Norveç canavarı Anders Behring Breivik’in iki ayrı yerde gerçekleştirdiği ve 76 insanın öldüğü katliâm ve babasının ifadeleri “insanî değerlerin” çöküşünü ilân etti bir kere daha.
Batı’da maneviyat adına herşey çığırından çıkmış; aile parçalanmış, toplumun şirazesi kopmuş.
Batı toplumu, Materyalist felsefenin beş menfî esasıyla yoğrulup, İsevî dininden de uzaklaşarak maddenin, egoizmin ve hedonizmin (lezzetkolikliğin) çekim sahasına girmiş.
Avrupa insanî özelliklerden çok uzaklaşmış, hayvanî, behimî duyguların pençesinde kıvranıyor. Sûreten insanlık, medenîlik altında nice gayr-ı insanîlikler yaşanıyor. Sosyal hayat baştan başa nefsî arzuları, hevesatı uyandıran cazibedar oyun ve eğlence malzemeleriyle doldurulmuş. Ferdî ve sosyal hayat bütünüyle meflûç.
Aile ve akrabalık bağları, komşuluk münâsebetleri, insânî değerler olan yardımlaşma, sevgi ve fazilete ait duyguların dumura uğradığı çok açık.
Araştırmalar, intihar, hırsızlık, cinayet, gasp ve soygun, fuhuş ve serseriliğin Avrupa’yı kasıp kavurduğunu ve korkutucu boyutlara ulaştığını gösteriyor.
Kapitalizmin hâkim olduğu yerlerde insanlık iyilik, yardım, muhabbet, sevgi, diğergamlık gibi ulvî duygulara hasret!
Ferd ise şaşkınlığın çıkmazı içinde. Aile müessesesi, feminizmin tahribatıyla dağılmış ve parçalanmış. Toplum, hayatı mânâsız ve sıkıntılı bulmaktadır. İnsânî münâsebetler bitmiştir. Cinsî sapıklıklar, etrafı kasıp kavuruyor.1
Dünya Sağlık Teşkilâtı’nın araştırmasına göre, en yüksek intihar olayları Batı’da yaşanıyor.
ABD’de, çok büyük bölümü gayet iyi silâhlanmış 2.500’ü aşkın örgüt bulunuyor. Bunların bir kısmı Hıristiyan veya Mûsevî dininin herhangi bir mezhep veya ekolünden. Batıyı sarsan bir diğer hastalık da “yalnızlık”! Korkunç bir felâket gibi insanları titretiyor.
İnsanlar yalnızlık ve sıkıntılarını unutmak için oyun, eğlence ve madde bağımlılığı gibi fantaziyelere dalmış. Onlar da başını yemiş ve ne yazık ki daha da yiyeceğe benziyor.2
Harward Üniversitesi Visual and Environmental Studues Bölümü öğretim üyesi Dr. Nan Burks Freeman gibi çok azı itiraf edebiliyor:
“Bu toplumun bunalım içinde olduğunu görmek çok büyük eğitimi gerektirmiyor. Hemen herkes, onu fark eder.” 3
Avrupalı düşünür Edgar Morin, Batının, medeniyetin özellikle maddî ve teknik yönünü geliştirdiğini, ama maneviyat gibi konularda tamamen bir azgelişmişlik hâli sergilediğini belirterek, “Bu hususlarda başka medeniyetlerden destek alınabilir... Bugün olumlu etkilerinden çok olumsuz etkileri görülen Batı medeniyetinin bir reformdan geçmesi gerekiyor” diyor.
Dipnotlar: 1- Milliyet, 20 Eylül 1992. 2- Lem’alar, 90-107, 119. 3- Zaman, 26 Haziran, 1995.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.