Derdimiz ağalık mı, âmiriyet mi, üstün olmak mı?
Farz edelim sizde akıl hâkim, muhakemeniz güçlü, beyninizin sol lobu daha ağırlıklı çalışıyor...
Veya diyelim ki, idarecilik, yöneticilik kabiliyetiniz fevkalâde.
Veya ehl-i kalp veya akıl ehl-i hizmetsiniz...
Niyetiniz ilme, topluma veya imana hizmettir. Ne var ki, kabiliyetiniz olan bir sahada değil de, başka bir yerde bulunuyorsunuz. Başka kulvarlarda yarışıyor veya değişik beklentiler içine giriyorsunuz. Acaba sonuç ne olur?
Mühim âlimlerden merhum Ali Ulvi Kurucu’nun ifadesiyle, “kudretli bir ıslahatçı ve harikalar harikası bir pedagog (mürebbî/terbiyeci) ve bir nadire-i fıtrat”1 olan Bediüzzaman, “üç temel hastalığın” nüksedeceğini ve bunların da hem şahsî, hem ilim ve hizmet hayatını, hem de sosyal hayatı mahvedeceğini belirler:
1- “Meylü’l-ağalık”, yani ağalık meyli, eğilimi, kibir, azamet ve büyüklük meyliyle hareket ederseniz... Büyüklük, ağalık taslamaya, “Bu işleri ben bilirim” demeye başlarsınız. Bunu seslendirmezsiniz şüphesiz. Ama, hâl ü tavrınız, beden diliniz bunu ilân eder...
2- “Meylü’l-âmiriyet”e soyunursunuz. Emir verme, hükmetme meyli uyanır sizde. Birlikte çalıştığınız arkadaş ve kardeşlerinize de emirler yağdırmaya başlarsınız.
3- “Meylü’t-tefevvuk”, yani üstün olma meyli sizi çepeçevre kuşatır. Bir işi, bir hizmeti Allah rızası, sizin yapmanız gerektiği için değil, üstün olmak için yapmaya başlarsınız.
Bu sefer mütehakkim geçinmeye, yani amirlik, ağalık taslamaya başlarsınız. Bu da sırıtır, aksülamel yapar, ters teper. Halbuki, ilmin ve ihlâsla hizmetin şanı, gereği şudur:
* Teşvik
* İrşad
* Nasihat
* Ve lütufla ıslâha çalışmak.
Bunları terk eden, tahakküm eder, baskı yapar, kendini üstün göstermek için cebir ile zorlamaya gider.
“İlme hizmete bedel, ilmi istihdam eder. Buna binaen, iş ehil olmayanın ellerine geçer.” Özellikle ilme hizmet etmesi gereken medreselerin (bütün eğitim sisteminin) bozulmasının sebebi de bu.
Bunun çare-i yegânesi2, insanların yaratılış kanunlarına uyması, nefsine değil, dine, ilme hizmet etmesidir.
Şimdi kendimizi bir kuytuda yakalayıp soralım: Derdim ağalık mı, amiriyet mi, üstün olmak mı; yoksa hizmet mi?
Dipnotlar: 1- Bediüzzaman Said Nursi, Tarihçe-i Hayat, s. 17.; 2-Nursi, Muhakemat, s. YAN, 2006, s. 79.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.