SABAH'tan Mektup'ta dün bir cümleyle söz ettim: Yeni "Hukuk Muhakemeleri Kanunu" yürürlüğe girdi.
Gündem sayfalarımızda yeni yasanın getirdiği düzenlemelere ve ilk uygulama günü izlenimlerine ilişkin haberleri okuyabilirsiniz.
12 Ocak 2011 tarihinde kabul edilen 6100 sayılı "Hukuk Muhakemeleri Kanunu", 452 maddeden oluşuyor. Ayrıca 2 de geçici maddesi var.
Bu yasa 1927'de İsviçre'den alınan "Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 84 yıllık saltanatına son verdi. 18 Haziran 1927'de kabul edilen 1086 sayılı "Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu", çoğu dilimizden silinip gitmiş ağdalı Osmanlıca sözcüklerden oluşan, o nedenle bırakın yorumlamayı, anlaması bile güç 582 maddelik bir metindi. Ayrıca 4 ek, 3 geçici maddesi de vardı.
Türkiye, "Hukuk Muhakemeleri Kanunu"ndan önce "Ceza Muhakemeleri Kanunu"nu yeniledi. 4 Aralık 2004'te kabul edilen 5271 sayılı 335 maddelik bu yasa 1 Haziran 2005'te yürürlüğe girdi. Eskisi "Ceza Usulü Muhakemeleri Kanunu" adını taşıyordu ve 1929'dan beri uygulanıyordu. O da İsviçre'den ithaldi, 426 madde ve 13 geçici maddeden meydana geliyordu.
Türkiye daha önemlisi Ceza Kanunu'nu yeniledi. 26 Eylül 2004'te Meclis'ten geçen, 1 Haziran 2005'te yürürlüğe giren 5237 sayılı "Türk Ceza Kanunu", 345 maddeli. 1926 tarihli eski "Türk Ceza Kanunu" daha da uzundu: 765 sayılı yasanın 592 maddesi vardı. Ayrıca 6 ek, 14 geçici maddesi de cabası.
Türkiye en az bu yasalar kadar önemli bir hukuk devrimi daha yaptı: Milenyum'un başlarında "Medeni Kanun"unu tepeden tırnağa yeniledi. 22 Kasım 2001'de kabul edilen, 1 Ocak 2002'de yürürlüğe giren 4721 sayılı "Türk Medeni Kanunu", 1030 maddeden oluşuyor. Onun selefi 743 sayılı "Türk Kanunu Medenisi" de İsviçre patentliydi. 17 Şubat 1926'da yürürlüğe girmişti. 937 maddesi vardı. Ayrıca 3 ek, 3 geçici maddesi de.
Bitmedi; Türkiye çok önemli iki temel yasayı daha yeniledi: "Türk Ticaret Kanunu" ve "Türk Borçlar Kanunu".
13 Ocak 2011'de kabul edilen 6102 sayılı "Türk Ticaret Kanunu" hayli uzun bir metin. 1535 maddesi var. Böylesine önemli yasal düzenlemelerde bir geçiş dönemi gerektiği için, "Türk Ticaret Kanunu"nun da bir bölümü 1 Temmuz 2012'de, kalanı ise 1 Ocak 2013'te hayata geçecek.
Yürürlükteki 6762 sayılı "Türk Ticaret Kanunu", Adnan Menderes Hükümeti'nin, yani Demokrat Parti iktidarının eseriydi. 29 Haziran 1956'da kabul edilen bu yasada 1475 madde var.
Bitmedi, "Türk Borçlar Kanunu" da yenilendi. 11 Ocak 2011'de kabul edilen 6098 sayılı yasayla. 649 maddelik yasa 1 Temmuz 2012'de yürürlüğe girecek. 10 ay daha uygulanacak olan eski "Türk Borçlar Kanunu" 1926'dan kalma. 818 sayılı o yasa 544 maddeden meydana geliyor.
***
Hepsi de birbirinden önemli bunca "Temel yasa"nın yenilenmesini uzun uzun saymamın elbette bir nedeni var.
Bu yasaların her birini, yüksek bir binanın, bir apartmanın katları olarak kabul edersek, binanın inşa edilebilmesi için önce temel atmak gerekiyor. O temel de ancak "Yeni Anayasa" olabilir.
Bir başka deyişle, hukuk apartmanımız ancak yeni ve Türkiye'ye yaraşır bir Anayasa temeli üstünde yükselebilir.
Ne dersiniz; yeni "Türk Ticaret Kanunu" ile yeni "Türk Borçlar Kanunu"nun yürürlüğe gireceği 1 Temmuz 2012 tarihine yeni Anayasa'yı da yetiştirebilir miyiz?