Birkaç yıldır İstanbul'da yaşayan bir Fransız dostum aradı. Tam da Fransız Senatosu'ndaki malum oylamanın arifesinde.
"İstanbul'daki 'Francophone'lar bir akşam yemeğinde buluşacağız. Katılacaksın değil mi" diye sordu teyit niyetine.
Güldüm: "Francophone'lar mı yoksa Francophile'ler mi buluşuyor?"
Misli kahkahayla yanıtladı: "Türkiye'de Francophile mi kaldı?"
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'yi kastederek bamteline bastım:
"Patronunuzun sayesinde..."
Ve ekledim: "Ils sont fous, ces français!"

***
Bu cümle aslında dünyanın en güzel iki çizgi romanından biri olan "Asterix"te (Not: Öbürü elbette Red Kit) "Ils sont fous, ces Romaines" diye geçer. Romanın iki kahramanından biri olan Obelix, (Pardon, mini minnacık köpek "Idefix"i de baş kahramanlar arasında saymamız gerekiyor; etti üç!) ne zaman nar gibi kızarmış yaban domuzu budunu dişlerken Romalılar'ın saldırısına uğrasa, ağzı dolu dolu homurdanır: "Ils sont fous, ces Romaines!"
Aslında, sosyologlara göre, "Obelix"in bu tepkisi ortalama zekâ sahibi bir Fransız'ın yabancı gelenek ve görenekleri kavrama yetersizliğini ya da yabancıların değerlerini, kutsallarını anlayamama şaşkınlığını yansıtır.
***

Tıpkı günümüz "Hexagon"undaki milyonlarca Fransız gibi...
Ve o milyonlarca Fransız'ın saflığını siyasi çıkarları için sömüren, okuduğum yazılardan birinde dikkatimi çeken ifadeyle, "Geleceğin oyları için geçmişin cesetlerini sayan" bir avuç kötü niyetli, gözü dönmüş politikacı gibi...
"Ils sont fous, ces français!"

***
"Fou" sözcüğüne yığınla anlam yükleyebilirsiniz. Kimi olumsuz: "Deli", "Divane", "Kafayı yemiş" gibi. Kimi olumlu: "Çılgın" gibi.
Turgut Özakman'ın "Şu Çılgın Türkler"i gibi...
***

Ben "Ils sont fous, ces français!" deyince, Fransız dostum altta kalmadı: "Ils sont fous, ces turcs aussi!"
Dünya tıp tarihinin en "Müthiş" başarılarından birine imza atıldığı, en "Çılgın" destanlarından birinin yazıldığı bir sırada, sadece ve sadece Fransız vatandaşlarını bağlayacak olan bir yasaya bu kadar kafa takılır mı? Akdeniz Üniversitesi'nin yıllarca ama yıllarca konuşulacak başarısını gölgeletecek kadar karalar bağlanır mı dandik mi dandik bir yasa metni için?
Fransız dostum da haklı; "Ils sont fous, ces turcs!"