Cüzdanımızdaki banka kartları (ATM kartları) çılgınca artıyor. Beş altı sene önce 40 milyon civarında banka kartı varken bu rakam neredeyse ikiye katlanarak 80 milyonu geçti. Banka kartlarıyla geçen yıl 760 milyon kez para çekme işlemi yapıldı, her işlemde aşağı yukarı 320 TL para çekildi. 243 milyar liralık para ATM’lerden dolaştı yani.. ATM sayısı da aynı hızda arttı geçen sürede. Bundan beş altı sene önce 15 bin ATM varken, geçtiğimiz ay sonu itibarıyla 33 bini geçti ATM sayısı.

ATM’leri ortak kullanma fikri çok eski değil. Her bankanın kartıyla her ATM’de işlem yapabilme fikri 4-5 yıl önce ciddi ciddi konuşulmaya başlandı ve genelde olumlu karşılandı. Büyük bir iki bankanın isteksiz oluşuna rağmen uzlaşıldı ve Ekim 2009’dan sonra ortak ATM kullanımı başlamış oldu.

Ortak ATM kullanımında bilinmesi gereken en temel şey para çekiminde yahut bakiye sormada alınan temel bir ücret vardır ve bu, ATM hangi bankaya ait ise ona ödenir. Bu ücret Bankalararası kart merkezinin sitesinden ilan ettiği üzere, bakiye sormada 24 kuruş, para çekmede ise 91 kuruş sabit ücrete ilaveten çekilen paranın yüzde 1’idir. Ortak ATM’den para çekiminde yahut bakiye sorgulamada bu tarifenin üzerinde bir masraf alınıyorsa, kesilen paranın geri kalanını kartını kullandığınız banka alıyordur. Bu tarifede çekilen 100 TL için 1 lira 91 kuruş komisyon vardır ve bu komisyon hangi bankanın ATM’sinden işlem yapıyorsanız o bankaya ödenir. Örneğin, Garanti bankasının kartıyla Akbank’ın ATM’sinden 100 TL çekildiğinde 1,91 TL Akbank’a ödenir. Ama sizden 5 TL kesilmişse, bunun 1,91 TL haricindeki tutarını, kartını kullandığınız Garanti Bankası kesmiş demektir. Ortak ATM kullanımında şu an müşterisinden ekstra bir komisyon almayıp sadece karşı bankaya ödenecek komisyonu alan iki banka var, Albaraka ve Kuveyt Türk… Denizbank, Yapı Kredi ve Akbank ise ATM kullanımlarında 40-50 kuruş ilaveten ”makbuz ücreti” almaya başladılar.

91 kuruş rakamı ve %1 oranı aslında makul. Buraya kadar bir sorun yok. Sorun, ATM’si kullanılan bankaya verilen %1 ve 91 kuruş’un yanı sıra kart sahibi bankanın “ben de bu işten para isterim” demesi. Sorun, çoğu bankanın ortak ATM kullanımını, kart verdiği müşteriye bir kolaylık olarak değil de buradan güzel karlar elde edilecek bir alan olarak görmesi. Kart sahibi bankalar ücretleri o kadar arttırdılar ki ortak ATM’lerden para çekme ücretleri epey farklılaştı.

 En güncel haliyle bankaların ortak ATM kullanım ücretleri ve aşağıdaki bankaların kartlarıyla herhangi bir başka bankanın ATM’sinden 100 TL çekildiğinde çıkan masraflar aşağıdaki tabloda. Garanti Bankası 500 TL, Akbank ve Vakıfbank 350 TL üzeri çekimlerde tarifeyi değiştirmekteler. “Makbuz ücreti” alan bankaların aldıkları bu ücretler toplam masrafa yansıtılmıştır:

 Banka - Sabit Ücret - Komisyon - 100 TL İçin toplam masraf

 Kuveyt Türk 0,91  1%    1,91

Albaraka 0,91 1% 1,91

Türkiye Finans 1 1% 2

Halkbank 1,25 1,25% 2,50

Ziraat 2 1% 3

Asya 2,5 1% 3,50

Şekerbank 3 1% 4

HSBC 4 0% 4

İş Bankası 3 1% 4

Finansbank 3 1,25% 4,25

TEB 4,5 0% 4,50

Vakıfbank 5 0% 5

ING 5 0% 5

Garanti 5 0% 5

Denizbank 4,75 0% 5,25

Akbank 5 0% 5,40

YapıKredi 5 0% 5,40