2000'li yılların başından itibaren yazmaya başladığım gazete yazılarına şöyle hızlıca göz gezdirdim.

Dinlerarası Diyalog faaliyetleri bağlamında gerçekten çok fazla yazı yazmışım. Bu faaliyetlerin hem dinen hem de siyaseten ve stratejik olarak yanlış olduğunu ısrarla vurgulamış ve bu çalışmaları yürüten "cemaat"in geçirmekte olduğu zihniyet değişikliğinin altını çizmişim. "Cemaat"in her alanda güçlü bir çekim merkezi olduğu ve hatta Türkiye'de neredeyse her alanı "belirlediği" o dönemde küçük bir azınlık dışında o söylenenleri kale alan olmadı. 

Bediüzzaman merhumun inşa ettiği Nurculuk ile Gülen hareketi arasında neredeyse hiçbir alanda ortak nokta kalmadığını vurgulayarak bu hareketin farklı bir zihnî durumu yansıttığını ve dolayısıyla farklı bir istikamete gittiğini anlattığım yazılardan birinin (Mayıs 2007) başlığını "Çağdaş Nurculuk mu Bid'atkârâne Bir Hıyanet mi?" şeklinde atmış, altında şunları söylemişim:

"Zaman'dan Ahmet Kurucan'ı izliyorum bir zamandır. Fethullah Gülen hocaefendi hareketi ile "Nurculuk" olarak ifade edilen, öyle tanınan/bilinen yapı arasındaki makasın gittikçe nasıl açılmakta olduğunun somut delillerini sunuyor bize.

"Değişen dünya"dan, "Kur'an ve bağlayıcı sünneti ihtiva eden İslam'ın sabit; ama ondan anlaşılan manaların, yani Fıkh'ın değişken, çünkü beşerî" olduğundan, dolayısıyla "Evrensel olmadığı"ndan, "içtihadi hükümlere (Yani Fıkh'a) karşı korumacı ve kollamacı zihniyetten", "bu zihniyetin ifşası"ndan, "bunun bir ideoloji haline getirilmesinin hepten zararlı ve tehlikeli" olduğundan, bunun da mensuplarını "çağın dışına iteceğinden"… bahsediyor. 

"Onun "yeni içtihad" çağrısı yapan, okurlarını zihnen buna hazırlayan ve bunun karşısında duranları kâh açık, kâh örtülü itham eden bu tavrı ister istemez Fethullah Gülen hocaefendinin Prof. Dr. Faruk Beşer hoca tarafından "radikal" olarak tavsif edilen ve böyle olduğu için "mahrem tutulduğu" belirtilen içtihadlarına  zemin ittihazı olabilir mi?

"Bu "yeni durum"un şu ana kadar ciddi bir tahlilinin yapılmadığı ortada. Bediüzzaman merhumun önünde "6 mani" bulunduğunu belirttiği "içtihad kapısı" sessiz-sedasız buharlaştırılırken kendisini "Nur talebesi" olarak ifade eden kitle ne düşünüyor bilemem ama, şu yazı çerçevesinde ve "içtihad" meselesi bağlamında yapılacak kısa bir mukayese bile şu hususu net bir şekilde ortaya koyacaktır sanırım: Fethullah Gülen hocaefendinin adıyla anılan hareket, "Nurculuk" diye bilinen oluşumun "çağdaşlaşmaya doğru evrim geçirmekte olan" bir versiyonudur…"

Şu satırlar da aynı senenin Temmuz ayındaki bir yazıdan:

"… Kur'an ve Sünnet üzerinde yeni yorumlar yapılması gerektiğini söylemenin, Fıkh'ın beşerîliğini savunmanın, yeni içtihad çağrısı yapmanın, bunlara karşı çıkılmasını da "tehlikeli ideoloji", "taassup"… gibi kelimelerle olumsuzlamaya çalışmanın ne anlama geldiğini, neyi hedeflediğini, hangi ihtiyaçlar doğrultusunda ve hangi ruh halinin neticesi olarak kotarılıp gündeme getirildiğini tartışmadan olup-biteni anlamlandırmaya çalışmak beyhudedir.

"İçinden geldiği, kendisini var eden yapıyı kundaklamakta, bunu yaparken de içinden geldiği yapıyla hiçbir aidiyet ilişkisi bulunmayan bir jargonu sahiplenip kullanmakta sakınca görmeyen bu kayma, kırılma, evrilme, dönüşme halini, İslam dünyasının –ve tabii Türkiye'nin– içinden geçmekte olduğu "küreselleş-tiril-me süreci"nden bağımsız görmek ve göstermek mümkün değil.

"Gözümüzün önünde cereyan etmekte olan bu başkalaşım, "post modern tarz"ın tipik özelliklerini hemen tamamıyla bünyesinde barındırıyor: Toptancı ve dayatmacı olmayan, yumuşak ve aşamalı. Bu sebeple kitle, gidişattaki garabeti, garabet olarak, tepki gösterilmesi gereken bir "kopuş" olarak görmüyor; bunun tamamen "yerli" ve "bize ait" dinamikler üzerine kurulu, devamlılık arz eden bir hareket olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu sebeple bu sürecin Bediüzzaman merhumla ve onun çizgisini devam ettiren Nurculuk'la bir ilişkisinin bulunmadığını söylemek insaf ve hakkaniyet gereğidir."

Değerlendirmeyi bir sonraki yazıda yapalım. 

Düzeltme:

Bir önceki yazıda sehven "Ebû Zerr el-Herevî" olarak yazdığım isim "Ebû İsmail el-Herevî" olacak.