Şia, şartlara göre kâh askerî marşlar, kâh kardeşlik türküleri eşliğinde İslam Dünyası'ndaki yayılmasına devam ederken, gözünü diktiği coğrafyalarda kendisine yakın bulduğu yerel unsurlarla çok yönlü işbirlikleri tesisini de büyük bir ustalıkla sürdürüyor. Hatta ABD ve Batılı ülkelerle başından beri el altından yürüttüğü ilişkileri son süreçte "göstere göstere" sürdürmekte bir sakınca görmüyor. Son birkaç gündür Yemen'de karşılaştığı  "hesap dışı" durumun makro planda İran'ın İslam Dünyası'ndaki yayılmacı politikalarına radikal bir etki yapacağını –en azından kısa vadede– beklemek hayalcilik olacaktır…

İran'ın, söz konusu yayılmacı politikaları, İslam Dünyası'ndaki yerel unsurlarla çok yönlü politikalar geliştirerek sürdürdüğünü söyledik. Burada başta devrim lideri Humeyni olmak üzere Şii taklid mercilerinin Ehl-i Sünnet'le ilişkiler bağlamında sıkça propaganda edilen "Sünnî kardeşlerimiz", "Ümmet'in vahdeti", "ABD_İsrail karşıtlığı".. vurgulu beyanat ve fetvalarının büyük bir rolü bulunduğu açık. Bu beyanat ve fetvaların ülkemizde de hayli etkili olduğu ve Ümmet'in küresel problemleri konusunda hassasiyet sahibi pek çok insanın başını döndürdüğü bilinen bir hakikat.

Ne var ki meseleye teyakkuz nazarıyla bakabilenler bunların sadece "siyaseten üretilmiş" söylemler olduğunu görmekte zorlanmıyor. Başta Humeynî olmak üzere İran devrimine liderlik eden kadroların klasik birer "İmâmî" olduğunu, dolayısıyla İmâmiyye'nin itikadî kabullerine aykırı herhangi bir inanç ve tutum içinde olamayacakları gerçeğini hatırlamak bile bu noktada kalın bir propaganda perdesinin ardında saklanan hakikatin görülmesine yardımcı olacaktır.

Bundan yıllar evvel Humeynî'nin Kitâbu't-Tahâre'sinde Hz. Aişe, Hz. Talha ve Hz. ez-Zübeyr (r.anhum) ile ilgili galiz hakaret içeren bir pasajın bulunduğunu zikretmiştim. Şiiler, internette de üzerinde hayli spekülasyon yapılan bu pasajın bilinçli olarak yanlış tercüme edildiğini, Humeyni'nin adı geçen muazzez sahabîlere hakaret etmediğini söyleyerek mızrağı çuvala sığdırmayı başardılar…

Ancak Humeynî'nin bir İmâmî olarak Ehl-i Sünnet'e yönelik klasik ithamkâr, hatta hakaret dolu klasik tavrı benimsediği gerçeğini sadece speküle edilen bu pasaja indirgemek doğru değil. Her ne hikmetse Şii çevrelerin, diğer kaynaklar konusunda hayli cömert davrandıkları halde, internete yüklemekten özenle kaçındıkları birkaç eseri var Humeynî'nin. Onlardan biri el-Mekâsibu'l-Muharrame. 

Bu eserinde Humeynî, "muhaliifler"1 dediği Ehl-i Sünnet'in gıybetini yapmanın caiz olup olmadığıyla ilgili olarak şunları söyler:

"(İlgili ayet ve rivayetlerin) açık ifadesi, gıybetini yapmanın haram olduğu kimselerin sadece "mü'minler" olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla muhalifin gıybetini yapmak caizdir. Ancak takiyye veya başka bir durum bunu yapmamayı gerektirirse başka…

"Bu hüküm, muhaddis el-Bahrânî'nin, ilgili rivayetlerin zahirine aldanarak muhaliflerin kâfir ve müşrik kimseler olduğunu ısrarla söylemesine dayanmamaktadır. (…) Aksine, dayanağımız,  gıybetin haramlığını anlatan delillerin, onların (muhaliflerin) gıybetini yapmanın da haram olduğu noktasını ispat etmemesidir.

"(…) Resulullah (s.a.v)'in, velayeti nasbından önce imam, "Allah'ı ve Resulünü tasdik"ten ibaretti. (…) Velayeti nasbından (…)2 sonra ise velayet ve imamet "imanın rükünlerinden" olmuştur. Dolayısıyla "Mü'minler ancak kardeştir"3 ayeti, "kardeşliği", velayet ve imamete samimiyetle inananlar arasındaki bir ilişki olarak tayin etmiştir. Netice olarak Resulullah (s.a.v) zamanında gayri münafık kimse, Allah'a ve Resulüne  samimiyetle inanan kimseydi. O'ndan sonra ise samimi mü'min, velayete inanan ve onu tasdik eden kimse olmuştur. 

"(…) "Mü'min" kelimesinin geçtiği haberler de böyledir. "Uhuvvet/kardeşlik" ihtiva eden rivayetler de aynı şekilde onları (muhalifleri) kapsamaz. Çünkü onlardan, mezheplerinden ve imamlarından teberri etmek vacip olduktan sonra onlarla aramızda kardeşlik ilişkisi yoktur. Nitekim rivayetler bunu göstermekte ve mezhebin usulü de bunu gerektirmektedir."

Devam edecek.

1- İmâmiyye'nin, "muhalif", "nâsıbî", "âmme"… gibi kavramlarla Ehl-i Sünnet'i kast ettiği bilinen bir husustur.

2- Efendimiz (s.a.v)'in, Hz. Ali (r.a)'ı veli olarak tayin ve ilan etmesi. Sünnî kaynaklarda da geçen Gadir-i Hum hadisesi vb. birtakım rivayetlere dayanan bu iddia üzerinde kısmet olursa ileride müstakil olarak dururuz.

3- 49/el-Hucurât, 10.