Bedevî Zihniyet ve Kültürle Kurtuluş
Ârabî, bedevî, kırsal kesim, taşra, şifahî toplumların bazı özellikleri:
1- Mantık kültürüne sahip olmadıkları için sebeplerle neticeleri birbirinden ayırt edemezler, neticeler üzerinde dururlar, sebepleri bulamazlar, bilemezler.
2- Kışırda (yüzeyde) kalırlar, derinliklere inemezler.
3- Bitmez tükenmez gevezelik ve zevzekliklerle kıymetli zamanlarını israf ederler.
4- İlmî araştırma, ciddî istihbarat yapamazlar, işe yarar projeler üretemezler.
5- Komplo teorilerine bayılırlar.
6- Kalıcı ve ciddî çareler ve çözümler bulamazlar.
7- Eğitime önem vermezler.
8- Ehemmi mühimme tercih edemezler.
9- Ciddî bir gündemleri olmaz.
10- Günübirlik yaşarlar, maziyi bilmezler, istikbali tahmin edemezler.
11- Gündemlerinde birden fazla ana konu olamaz, birkaç konuyu birden akılda tutamazlar.
12- Bedevî kültürle Kur’an’ın inceliklerini, gavamızını, esrarını, hikmetlerini anlamak ve idrak etmek çok zordur, belki de mümkün değildir.
13- Onlarda aksiyon yoktur, reaksiyon çoktur.
14- Bedevî Müslümanlar Ümmet birliği, İttihad-ı İslam, uhuvvet-i imaniye şuuruna sahip değildir.
15- Onlarda râşid ve âdil bir İmam’a (Halifeye) biat ve itaat idraki yoktur.
16- Onların kültür seviyesi Sünnet-i seniyyeyi, Şeriat-ı Garra-i Ahmediyyeyi anlamaya ve onlara uymaya yeterli ve müsait değildir.
17- Gereken âlet ilimlerine ve vasıtalarına sahip olmadıkları, birikimleri olmadığı için önemli konuları müzakere edemezler, mıncıklarlar.
18- Kendileri olgun ve kültürlü olmadıkları için çocuklarını ne bizzat yetiştirebilirler, ne de yetiştirecek kâmillere gönderirler.
19- Bedevîler de elbette mü’min ve müslim olabilirler, bu hakka sahiptirler ama onlar İslam’ı ve Ümmeti temsil edemezler.
20- İnsan kılık kıyafetini, meskeninin, binitini, yaşama şartlarını değiştirebilir ama bunlarla zihniyet değişmez. Zihniyet ve kültür değişiminin çok zor şartları vardır.
21- Bedevîler genellikle somut konuları biraz anlayabilir, soyut kavram ve konuları çok az anlar, belki de hiç anlamaz.
22- Onların lisanı birkaç yüz kelimelik günlük konuşma ve iletişim dilidir. Zengin, yazılı, edebî, derin lisanı bilmezler.
23- Bedevî kültürüyle ne İslam’ı, ne de çağı yakalamak mümkündür.
24- Toplumun yüzde yüzünün medenî olması gerekmez. Yeterli miktarının medenî, etkili, idareci, yönlendirici olması yeterlidir.
25- Bedevî, kırsal kesim taşra kültürlü ve zihniyetli bir İslam toplumunun necatı (kurtuluşu), iflah olması, i’tilâsı (yükselmesi), zilletten kurtulup aziz olması, esaretten hürriyete kavuşması mümkün değildir.
26- Müslümanlar kurtulmak istiyorlarsa bedevilikten medeniliğe, cahillikten ilme, kırsal kesim kültüründen şehir kültürüne, gafletten uyanıklığa, tefrikadan ittihada, İmamsızlıktan kendisine biat ve itaat edilen İmama, ahlakî zaaflardan faziletlere ve meziyetlere, keyfîlikten ehil kimselerle istişâreye, okuma yazma bilmezlikten okuma yazma bilmeye hicret etmek zorundadır.