Dünyada yaşayan canlı varlıklardan, hayvan ve bitkiden insanı ayıran düşünme, sorumluluk alma ve paylaşma özellikleridir. İnsan olma dolayısıyla diğer canlılardan ayrılan özellikleri yerine getirmenin diğer bir adı da risk almaktır. Yani birisi insan olmanın özelliklerini yerine getireyim diyorsa muhakkak risk almalıdır. Risk alanlar da haklı olanlardır.

Haklı olmanın yolu da düşünmek ve sorumluluk almaktan geçer.

Haklı olmak o kadar hassas denge üzerine kurulmuştur ki, en ufak bir sorumsuz hareket haklı yoldayken haksız yola çıkabilir. Haklı olarak, sıkıntı ve acı varsa da mutlu olabiliriz. Mesela 8 kişilik bir grupta 2 haklı, 6 kişide haksız olsa ama bu altı kişi kendini haklı görüyorsa herkesin haklı olacağı anlamına gelmez. Gerçek haklı 2 kişidir ama çoğunluk yanlış yolda ise o zaman haksız gibi görünürler.

Bazen iki kişiyi kavga ederken aralarına girip ayırırız, bazen bir trafik kazasında yaralananı arabamıza atar hastaneye götürürüz ama orada bizi polis soruşturmaya başlar veya kavga edenlerin arasında dayak yeriz. İşte bütün bunlar bizim haklı olduğumuz durumlardır. Ama haksız gibi oluruz. Bizim yaptığımız aslında sorumluluktur.

Hak ve haksızlık çok önemli kavramlardır. Çünkü haklı olmaya çalışırken haksız duruma düşebiliriz. Haklı olmak isteyen düşünmek, paylaşmak ve sorumluluk almak zorundadır. Herkesin yüklenmesi gereken sorumluluk ta kaldırabileceği orandadır. Konuyla ilgili ata sözlerimize bir göz atacak olursak;

Hak deyince akan sular durur.
Bir meselenin çözümünde, bir anlaşmazlıkta adaletli ve tarafsızca davranılır, doğru yol tutulur, hakkaniyet gözetilirse hiç kimse bir şey söyleyemez, herkes verilen kararı kabul eder.

Hak yerde kalmaz.
Gerçek, doğru, adalet, insaf ve haklı kazanç hiçbir şekilde yok edilemez. Kişinin hakkı olan şey ya bu dünyada, ya da öbür dünyada kendisine verilir. Hakkı hor görenler, çiğnemeye kalkışanlar, inkâr edenler büyük bir aldanış içindedirler.

Hak yerini bulur.
Haksızlık er veya geç ortaya çıkar, bunun da hesabı kuşkusuz sorulur. Suçlunun cezalandırılması, hakkıyla hakkının verilmesi bu dünyada veya öbür dünyada mutlaka gerçekleşir.