D. Mehmet Doğan’ın çeşitli vesilelerle yazdığı Halep yazılarını elektronik ortama aktarıyoruz. Bugün ilk olarak 2007’de “Halep Mevlâna günleri” açılış konuşmasını sunuyoruz.

Türkiye Yazarlar Birliği, 2007 Mevlâna yılı dolayasıyla, Konya’dan sonra Mevleviliğin merkezi olan Halep’te, Halep Üniversitesi ile “Halep’te Mevlâna Günleri” başlıklı bir faaliyet düzenledi. 23-27 Mart tarihlerinde Arap ve Türk ilim adamlarının katılımı ile gerçekleştirilen faaliyet Halep ve Şam gezisini de kapsıyordu.

*

Bugün burada, bu salonda bulunanların aracısız anlayabileceği şekilde, Mevlâna gibi üç lisanla konuşmak isterdim. Biliyorsunuz, Mevlâna üç lisana hakkıyla vakıftı: Türkçe, Farsça ve Arapça... Ben bu dost dillerden sadece biriyle konuşacağım. Fakat bu salonda bulunanların beni anlayacaklarını umuyorum. Duygu ve düşünce beraberliğimiz böyle bir sonuç ortaya koyacaktır.

Şimdi Halep’teyiz, fakat biz Halep’e gelmeden de Halep dilimizden düşmezdi. “Halep oradaysa arşın burada” sözü bizim çok kullandığımız atasözlerindendir. Türkçe’de Halep’le ilgili çok sayıda söz vardır.

Halep’te, bizim kısaca “Mevlâna” dediğimiz, Muhammed Celaleddin Rumî’nin 800 yıl sonra yâd edilmesi vesilesiyle bulunuyoruz. Biliyorsunuz, son yüzyılda, coğraflarımız ayrıldığı gibi, binlerce yıllık büyüklerimiz de paylaşıldı. Ortak medeniyetimizin büyük şahsiyetleri, ülkelere, bölgelere, kullandıkları dillere göre paylaşıldı. Mevlâna, Hayatının büyük bölümünü, şimdi Türkiye sınırları içinde kalan şehirlerde geçirdi, türkçe konuştu, şiirlerini farsça yazdı, medrese tahsili gördü, çok iyi arapça biliyordu... O coğrafyaları, dilleri aşan bir büyük. Onun hayatında belki Konya kadar Halep ve Şam da var.

Mevlâna hayatını vahdet için, birlik için sarfetti. Şimdi asırlar sonra bizi bir araya getiriyor. Halep ve Şam Mevlâna’nın her zaman gidip geldiği evlerdi. Bizimse yabancımız olmuştu. 15 sene önce, bu şehirlerden geçerken çok tedirgindim. Şimdi gönül huzuru ile buradayım ve görüşlerimi sizinle paylaşma fırsatı verdiği için Yüce Allah’a şükrediyorum.

Bu toplantı, iki ülkenin müşterek ilmî faaliyetleri için bir başlangıç sayılmalı. Halep’ten sonra, Konya’da, Ankara’da, Urfa’da veya İstanbul’da benzer toplantılar yapmalıyız.

Mevlâna’nın görüşlerine dayanarak oluşturulan mevlevilik, Allah’ın yarattığı tabiata uygun yaşamayı, olgun yani kâmil insan olarak insanlara hizmet etmeyi şiar edinen bir akım. Mevlâna’nın fikirleri bugünün dünyasında sınırları aşan bir sevgi gücü meydana getiriyor.

Mevlevilik tarihinde Halep’in büyük önemi var. Mevlâna bu şehirde tahsil gördü. Onun okuduğu medrese binasının hâlâ ayakta olduğunu duydum. Onun yolundan gidenlerin kurduğu mevleviliğin, Konya’dan sonra ikinci merkezi Halep’tir. Türkiye’de tekkeler kapatıldıktan sonra Türkiye dışındaki mevlevî şeyhleri, Halep mevlevihanesini merkez tanımışlardır.

Mevlevilik kâmil insan yetiştirmeyi hedeflediği gibi, sanata, sanatçılara çok değer vermiştir. Mevlevilik, edebiyat ve mûsikî sahasında çok büyük isimler yetiştirmiştir. Bu akımın mûsıkî ve semaya ilgisini unutmamalıyız.

Burada, sadece, Mevlâna’yı anlatan konuşmalar yapılmayacak. Mevlana günlerinin güçlü bir mûsıkî tarafı da olacak. TRT’nin Tasavvuf Mûsıkîsi topluluğu, şef Ahmet Hatiboğlu yönetiminde konser verecek.

Dünyanın tanıdığı, bu yıl UNESCO’nun resmî programı ile anılan Mevlâna’yı Halep’te yâd etmek için bize salonlarını ve gönüllerini açan, Üniversite yönecilerine şükranlarımı sunuyorum. Değerli Halep Üniversitesi rektörünü, Edebiyat Fakültesi Dekanını saygı ile selâmlıyorum.

Türkiye Cumhuriyeti’nin Halep başkonsolosu, bu faaliyetin gerçekleşmesi için başlangıcından beri çaba sarfetti; bu sonuç onun eseridir. Onunla birlikte, bütün emeği geçenlere, bu dostluk ve kardeşlik köprüsünü oluşturanlara, teşekkür ediyorum. Bizi dinlemek zahmetine katlanan salonda bulunan öğretim üyeleri ve öğrencileri selâmlıyorum.