Allah insanı fıtraten çok temiz, çok saf yaratmıştır. Bu yüzden insanın ilk hatırına gelen, ilk aklına düşen düşünceler çok temiz,  çok güzel, çok iyi ve faydalıdır.

Evliyaullah; “ilk hatıra gelen hatandır,” demişlerdir.  Hakikaten kendi tecrübemizle de görüyoruz ki, ilk akla gelen düşünceler daima temiz, daima hayırlı ve faydalı düşüncelerdir. İnsan onu Allah’tan bilip, meleklerin ilhamı bilip yaparsa, hayra ve huzura kavuşacaktır. Allah’ı hoşnut kılacak, melekleri sevindirecek, kendine iyilik etmiş olacaktır.

Eğer ilk akla gelen üzerinde durur da iyiliği ertelersek, bu sefer ondan vazgeçirmek üzere nefsin ve şeytanın çok yoğun propaganda ve vesvesesine maruz kalacağımızda, tecrübe edilen bir gerçektir. Demek ikinci olarak hatıra gelen, nefis ve şeytandır. Orada, Allah’ın hoşnutluğu yok, meleklerin sevgisi yok,  orada maalesef nefs-i emarenin sevinmesi, şeytanın sevindirilmesi var.

Diyelim çok fakir bir insanla karşılaştık. İçimizden gelen ilk ses, ona yardımcı olmaktır. Bu bir cömertliktir, civan mertliktir, sevgi ve merhamettir. O ilk ses Allah’tandır kuşkusuz. Allah seni seyrediyor ve sözünü dinlemeni istiyor.

Tam bu sırada nefis ve şeytan devreye giriyor ve senin de ihtiyaçlarını hatırlatıyor. Geleceğin belirsizliğinden biriktirmekle kurtulabileceğini söylüyor. “borçlusun” diyor. “Borcun varken olur mu?” iyilik meleği kesiliyor karşında hain…

İşte sınav sevgili nefsim, sevgili kardeşim! Cömertlik iyiliktir, cimrilik kötülüktür, kötü ahlaktır. Sen gerisini bunlara kıyas et ve ona göre davran. Varoluş amacını hatırla, akıbetini hatırla ve safını iyi seç. Sonunda pişman olmayacağın dostluğu ve davranışı seç. Bırakma içinin temizliğini, fıtratının tabiatının temizliğini nefsin ve şeytan bozmasınlar. Koru kendini kötü çevreden olumsuz etkilerden… unutma, ilk akla gelen, senin için daima hayırlıdır. Zira Allah’tan bir ilhamdır o. Kıymetini iyi bil.