Ümitle çıkılan, heyecanla yürünen ve sabırla katedilen bir yolculuğun 25. yılındayız: Tam çeyrek asır! Osman Gazi’nin, Süleyman Çelebi’nin Bursasından Hoca Ahmed Yesevî’nin şehrine ulaştık. Yesevî, “Yesi”li demek. Yesi’nin “yassı”dan geldiği sanılıyor. Yassı Kale zamanla Yesi’ye dönüşmüş.

Ya Türkistan?

Türkistan’ın Orta Asya’da küçük bir kasaba veya istasyon olduğunu Türkiye’de bilen pek yoktur. Türkistan ulu bir ülkedir aslında ve bizim zihnimizde böyle kalmaya devam ediyor. Çin’in batısından, Uygur ülkesinden başlar, Hazar denizine kadar sürer.

En azından yirminci yüzyıla kadar böyleydi. Türkistan’ın doğusu var, batısı var, kuzeyi var güneyi var...

Sovyet döneminde, Türkistan pantürkizm korkusuyla bir kasabaya ve istasyona irca edildi. Ahmed Yesevî’nin yaşadığı, kabrinin bulunduğu kasaba Türkistan olarak adlandırıldı ve coğrafî olarak da Türkistan kelimesi siyaseten yasaklandı.

Türkistan yolundayız...Türkçenin 12. Şiir Şöleni’ni orada icra edeceğiz...

Bizim yolculuğumuz Ankara’dan başlıyor. Çeşitli ülkelerden Türkistan’daki şiir şölenine katılmak için hareket halinde olan şairler var. İstanbul’dan özel bir kuruluşun uçağı ile Çimkent’e uçacağız ve oradan otobüsle 2-2.5 saatlik mesafede olan Türkistan’a geçeceğiz. Anlayacağınız, Türkistan’da havaalanı yok...Bin dokuz yüz doksanlı yılların başında, ilk gittiğimizde, doğru dürüst konaklayacak yer de yoktu. Şimdi iyi kötü var. Bu yüzden Çimkent’te konaklayıp Türkistan’a her gün gidip gelerek faaliyet yapmak zorunda kalmayacağız...

Orada Ahmed Yesevî üniversitesi var. Kazakistan’la Türkiye’nin ortak yüksek öğretim kurumu bu küçük kasabayı hayli geliştirmiş. Nüfus 150 bini bulmuş. Ahmed Yesevi’nin külliyesinin uzun süren restorasyonu tamamlanmış. Hatta Türkiye Yesevî külliyesine yakın iki minareli bir cami yaptırmış...

Faaliyet Üniversite’nin salonlarında ve onların destekleri ile yapılacak. İaşe ibate sıkıntısı böylece aşılacak... Bu şartlar olmasa Türkistan’da böyle geniş katılımlı bir faaliyet yapılamaz. Ancak büyük bir merkezde bu tarz bir faaliyet düzenlenir, bir gün Türkistan’a gidilip gelinir.

25 yıl önce Bursa ve Konya’da başlayan Türkçenin Uluslararası Şiir Şöleni, 11 ülkeyi dolaştı, 12.si, ikincisinin yapıldığı Kazakistan’da gerçekleştiriliyor. Türkistan’da, türkçenin en önemli metinlerinden birinin, Divan-ı Hikmet’in ortaya çıktığı şehirde, Hoca Ahmed Yesevî’nin huzurunda türkçe yazan şairleri buluşturmak fikri bizi hep heyecanlandırmıştır. Daha önce birkaç kere Türkistan’da şölen yapılması sözkosu olmuş, fakat gerçekleştirilememiştir.

İki yılda bir düzenlenen Türkçenin Şöleni, zamanında yapılamama tehlikesiyle karşı karşıya iken, Kültür Bakanlığımızın değerli müsteşarı Ömer Arısoy’un yakın ilgisi ve sayın Bakanımız Numan Kurtulmuş Bey’in desteği ile kuvveden fiile çıkabilmiştir. Projemiz, Eylül sonunda gerçekleştirilecek şekilde hazırlanmış ve Yesevî Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Musa Yıldız Hoca’nın desteği sağlanmıştı. Gerçekleştirilebilme süreçleri, faaliyetin Aralık sonunda yapılmasını mümkün kılmıştır. Yesevî Üniversitesi Rektör vekili Mehmet Kutalmış ve Yardımcısı Mustafa Eren hocalar, Türk Dünyası Kültür Başkenti olması hasebiyle Türkistan’de yapılan çok sayıda faaliyetten sonra Türkçenin Şöleni’ni kapanış etkinliği olarak kabul edip gerekli ilgiyi göstermişlerdir.

Türk dünyasına yönelik epeyce faaliyet yapılıyor. Bunların büyük çoğunluğu maalesef sağlam bir muhtevadan ve kaliteden yoksun. Hamasetle, kuru dâva ile varılacak yer yok. Aslolan muhtevayı esas almak ve güçlü zeminler oluşturmak. Türkçenin Uluslararası Şiir Şöleni’nin geçen zaman içinde böyle bir zemin ortaya çıkardığından şüphe yok. 12 şölende geçmiş büyük 36 şair ve yazarımız adına büyük ödüller verildi. Bu çeşitli ülkelerden otuz altı yaşayan şairimizin ödüllendirilmesi demek.

Şölenlerimize katılan şair ve yazarların sayısı 1.000’i geçti...Birçok şair ve yazarımız, yurt dışına ilk seyahatlerini Türkçenin Uluslararası Şiir Şölenleri dolayısıyla yaptı. On bir şölene katılan şairlerin şiirleri 10 kitap halinde yayınlandı. Ayrıca ilk on şölenden seçmelerTürkçenin Şölenleri adıyla kitaplaştırıldı.

Türkçenin Uluslararası Şiir Şölenleri rastgele bir faaliyet değil, güçlü bir dil ve edebiyat arkaplanına yaslanıyor.

“Türk Dili Yılı” geldi geçiyor, “bu yıla yakışan en güzel faaliyet Türkistan’da yapılan Türkçenin Uluslararası Şiir Şöleni’dir” desek asla mübalağa etmiş olmayız. 

Türkçenin Uluslararası Şiir Şöleni açılış konuşması,1992