Seçime şunun şurasında üç gün kaldı ama ittifak sistemi konusunda hâlâ kafa karışıklıkları gözleniyor toplumda. Bu çerçevede özellikle son birkaç gündür Millet İttifakı içinde yer alan Saadet Partisi oylarına ilişkin birtakım açıklamalar yapılıyor birbiri ardınca. Saadet Partisine verilecek oyların doğrudan CHP’ye gideceği, bu ittifak sisteminden CHP’nin fayda sağlayacağı vs. anlatılıyor.

Baştan söyleyelim, yeni ittifak sisteminde hiçbir parti -baraj sorununun ortadan kaldırılması dışında- ekstra bir kazanç elde etmiyor. Saadet ve CHP özelinde konuşmak gerekirse, seçim barajı artık ittifaklar için geçerli olacağı için, Karamollaoğlu’nun partisi hangi oranda oy alırsa alsın bu oyun karşılığı kadar milletvekili sahibi olacak.

Seçim pusulasında doğrudan ittifaka mühür vurulmamışsa her partinin oyu kendisine sayılacak. Yani pusula üzerinde Millet İttifakı yazılı bölüme mühür vurmayı tercih ederseniz oyunuz ittifak üyesi partiler arasında dağıtılacak ama söz gelimi Saadet Partisi bölmesine evet mührü basarsanız oyunuz yalnızca bu partiye ait olacak.

Şu doğru: Yeni sisteme göre her bir seçim bölgesinde partilerin kazandığı milletvekili sayısı, içinde yer aldıkları ittifakın oyları esas alınarak hesaplanacak. Bu anlamda elbette CHP’nin, İYİ Partinin ve Saadet’in, ittifak sisteminin gereği olarak, birbirlerine faydası dokunacak. Ama bunun karşılıklı bir fayda olduğunu unutmamak gerekir. Çünkü ittifak üyesi bir partinin çıkaracağı milletvekili sayısına yeten sayının üzerindeki oylar ittifakın diğer üyelerinin de milletvekili çıkarmasına imkân sağlayacak. Yani diyelim ki bir seçim bölgesinde CHP ile İYİ Parti’nin oyları ikişer milletvekili çıkarmaya yetiyor, Saadet’in ise bu bölgede milletvekili çıkaracak oranda oyu yok. CHP ile İYİ Parti’nin kendi milletvekillerini çıkarmak için gerekenin üzerindeki oylarıyla Saadet de buradan milletvekili çıkarabilecek.

***

Diğer yandan, oy oranı ittifakın diğer üyelerinden nispeten daha az olan partinin muhtemel mağduriyetlerini gidermek için Saadet Partisi adaylarından bir bölümünün doğrudan CHP listelerinden gösterilmiş olduğunu da hatırlatalım.

Özetle, Saadet’e verilecek oyların CHP’ye verilmiş sayılacağı iddiası gerçeklik taşımıyor. Hatta mevcut ittifak yapısı içinde Saadet’in kazancı CHP’den çok daha fazla olacak. Barajı aşacak oranda oyu olmadığı halde ittifak sayesinde belki de Mecliste grup kurabilecek kadar milletvekili çıkarıyor Saadet. Buna mukabil ittifak CHP’ye ekstra milletvekili kazandırmıyor. Ama muhalefet bloğunun Meclis’te daha fazla sayıyla temsil edilmesini sağlayacağı için iktidar cephesi açısından olumsuz bir sonuç doğuruyor.

Oysa üzerinde konuştuğumuz seçim ittifakı sistemi bugünkü iktidar tarafından muhalefet karşısında üstünlük sağlamak amacıyla getirilmişti. Geçenlerde de yazmıştım: Referandum sürecinden bu yana AK Parti ile adı konulmamış bir ittifak içinde olan MHP’nin cumhurbaşkanlığı seçiminde de bu desteğini sürdürmesi için gerekiyordu seçim ittifakı sistemi. Buna karşılık, muhalefet partilerinin bir araya gelerek bir ittifak oluşturabilmeleri beklenmiyordu. İktidar partisi ve lideri sola karşı sağ tabanı kendi bahçesine toplamaya yönelik bir strateji içindeyken sağ partilerin sol bir partiyle seçim ittifakı yapmaları olacak iş değildi.

Zaten muhalefet bloğunun da başlangıçta böyle bir niyeti yoktu. Bir ihtimal Saadet ile İYİ Parti’nin ittifak kurmalarıydı. Ancak Akşener’in partisinin yasal ve teknik gerekçeler ileri sürülerek seçime katılmasının engellenme girişimleri karşısında CHP devreye girerek bu engelin aşılmasını sağlayınca önceki stratejik hesaplar alt üst oldu; Millet İttifakı fiilen kurulmuş oldu. Böylece AK Parti ile MHP’nin hiçbir oyunun ziyan olmamasını temin etmek üzere dizayn edilmiş olan seçim ittifakı sistemi amaçlananın tam tersi yönde bir fonksiyon üstlendi. AK Parti ile MHP’nin oyları boşa gitmeyecek ama CHP, İYİ Parti ve Saadet oyları da boşa gitmeyecek ve üstüne üstlük TBMM’de muhalefetin belki çoğunluk sağlaması mümkün olacak. 

Ama bütün bunların anlamı hiçbir şekilde “Saadet’in oyları CHP’ye verilmiş sayılacak” anlamına gelmiyor.