Geçen hafta Bağdad’daki Irak millî müzesi yeniden açıldı. 6 yıl önce, Amerikan askerinin Bağdad’a indiği gün yağmalanmıştı. Tarihin kaydettiği büyük barbarlıklardan, vandallıklardan biridir. ABD gibi muazzam bir devletin silinmez lekesi olarak kalacaktır. Asırlarca unutulmayacaktır. Asırlar sonra müzeyi gezenler (bu müze ABD’nin Bağdad’ı işgalinde yağmacılara açıldı ve 7.000 kadar parça çalındı) diyecekler.
7.000 parçanın 50 kadarı, insanlık medenîyetinin en seçkin buluntuları arasında sayılıyordu. Bir kısmı, şurada burada bulunacak, müzeye dönecektir. En akla gelmedik ülkelere bile kaçırılmış eserler vardır. Bir kısmı bulunamayacaktır. Müstakbel Irak hükûmetleri geri almak için, 21. asır boyunca, pek çok devletle mahkemelik olacaktır.
Amerika bu çirkinliği, nasıl, niçin irtikâb etti? Bu suretle aklınca Iraklılara ve Saddamcılara bir dahi Amerika’ya kafa tutmak enayiliğinde bulunmamaları ihtarı çekildi. Halbuki bundan sonra yıllarca Amerikan işgaline karşı direnildi.
1901’de Pekin’de, Yasak Şehir denilen imparatorluk sarayının en değerli parçaları, Çin’e çıkan Batılı devletlerin (Japonya ve ABD dahil) askerî birlikleri tarafından yağmalandı. O parçalar bugün o yabancı ülkelerin koleksiyonlarında bulunuyor. Bana göre Çin’i Batı’dan nefrete ve komünizme götüren sebeplerden biri bu Yasak Şehir yağmasıdır. Ama komünizmi getiren Mao, tarihin en büyük kültür devrimini yaptı ve en seçkin medeniyetlerden birini imhaya çalıştı.
1913 Balkan Savaşı ve 1915 Çanakkale Savaşı’nda Topkapı Sarayı Hazinesi, İstanbul’un düşmesi ihtimaliyle sandıklar içinde Konya’ya nakledilmişti. Geri getirildi. Ancak 1920’de Sultan Vahîdeddin makamını terk etse idi, Topkapı Sarayı ve benzerlerindeki eserlerimiz bugün Avrupa müzelerinde idi. İstanbul 1901 Pekin’ine dönecekti.
İnsanoğlu’nun daha pek çok ıstıfâdan geçmesi gerekiyor. Yeterli derecede medenîleşemediğimizin o kadar çok örneği var ki...