“IMF ile yeni anlaşma yapılacak mı?” Birkaç gün içinde bu sorunun “sene-i devriyesini idrak edeceğiz.” Soru ise “hâlâ” geçerli ve ekonomik gündemin tepesinde... Türkiye, bir yıl öncesine kadar, gelişmekte olan ülkelerin yıldızı olan BRIC dörtlüsü (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) ile birlikte beşinci yıldız iken bugün, IMF ile anlaşma yapmaktan başka çaresi olmayan ülke kategorisinde değerlendiriliyor. BRIC ülkeleri -Rusya hariç- IMF’den tahvil alacak ülkeler arasında zikredilirken Türkiye, IMF’den kredi almanın peşinde... “İhracata dayalı büyüme modeline” dayanan üç ülke büyümeye devam ederken Türkiye’nin 2009’da yüzde kaç küçüleceğine dair tahminler yarışıyor.
***
İster süreç veya beklenti yönetimindeki hatalar deyin, ister kriz lobisinin felaket tellallığı, Türkiye küresel krizde -hak etmediği- bir ivme kaybı ve eksen değişikliği yaşıyor. Kamu borcu ve bütçe açığı tarihinin en düşük düzeyinde olan, bankacılık sistemi tarihinin en sağlam dönemini yaşayan, özel sektörün dış borç servisini aksatmadığı bir ülkenin, “IMF parasına ihtiyacımız yok”tan “IMF kredisi 30 milyardan az olmamalı” noktasına gelmesinin sebeplerini herkesin, ama öncelikle de hükümetin çok iyi analiz etmesi lazım...
***
Geldiğimiz noktada IMF ile anlaşma yapmamak gibi bir seçeneğimiz yok artık... Ülke ekonomisini olduğundan çok daha kötü göstermek “azminde” olanlar, maalesef bunu başarmış görünüyorlar... Ürkütülen ahalinin, tüketim eğilimini “muhayyel” bir kriz korkusuna endekslemesi, iç talebi de üretimi de “haddinden fazla” daraltıyor. İki ay önce “Türkiye % 1’e yakın büyür” diyen Moody’s, şimdi % 4 küçülme bekliyor. “Krizin ana sebepleri bizde yok” noktasından, “krizde en fazla daralma beklenen ekonomi” haline geldik. Hükümetin, “kriz pompacılarının” tesirini azaltacak ve beklentiyi “ne yapıp edip” iyileştirecek hamleler yapması gerekiyor. Ahalinin kafası cidden karışık ve ekonomi yönetiminin, Merkez Bankası yönetimi de dahil, “ülkenin halet-i ruhiyesini krizden çıkaracak” güçlü ve uyumlu mesajlar vermesi lazım...