Global kriz ve sonrasının konuşulduğu Forum İstanbul toplantılarının mottosunu galiba SPK Başkanı Akgiray söyledi: Kontrol edilemeyen başarı ve para kazanma hırsı bazen çok tehlikeli sonuçlar doğurur. Başkan Vedat Akgiray lafı dolandırmadan mesajını veren bir bürokrat... “Siyaseten doğru” olmak gibi bir kaygısı yok. İyi ki de yok, zira karnından konuşanların ülkesi Türkiye’de net ve berrak anlatan bürokrat ve siyasilere cidden ihtiyaç var. Düzenleyici bir kurumun başında olmasına rağmen, daha çok kural ve düzenlemeye karşı olduğunu söylüyor Akgiray... Çok makul bir izahı var: Düzenlemelerin temel mantığı sınırları çizmek olmalı; sınırlar net ve rasyonel biçimde çizildikten sonra, o sınırların içine çok müdahale etmemek lazım... Derecelendirme şirketlerinin en yüksek notları verdiği ve denetim şirketlerinin denetlediği bankaların battığı, yatırım araçlarının pula döndüğü bir krizin göbeğinde, cesaretli ama doğru tespitler bunlar...

Kolay para olmaz!
Forum’un diğer konuşmacısı Prof. Steve Hanke “regülatörler düzenledikleri piyasanın enstrümanlarını tanımıyorlardı” derken, bir haftada çöküp giden dev bankaların ardındaki trajediyi özetledi aslında... Türlü matematik cambazlıklarıyla ve akıl almaz getirilerle türev araçların birer devasa balon haline gelip patlaması, iktisadi değer üretmeden kazanılan paraların illüzyondan ibaret olduğunu gösterdi. SPK Başkanı’nın ironik tespitiyle, kolay para olmayacağını piyasalar bir kez daha ve çok acı biçimde öğrendiler. Finans ve sermaye piyasaları bundan sonra da var olacak. Türev ürünler, mortgage ve tahviller bundan sonra da alınıp satılacak. Serbest piyasa düzeni bundan sonra da işlemeye devam edecek. Lakin, ekonomi bilmeyen matematikçilerin şapkadan tavşan çıkarır gibi enstrüman dizayn ettikleri, dahi (!) çocukların, sağladıkları getirilerle başdöndürdükleri dönem bir daha gelmeyecek. Aklın ve temkinin ön planda olduğu, serbest ama akılcı düzenlemelerle denetlenen piyasalar, küresel ekonominin belirleyicileri olacak.