ABD’de helâl gıda çalışmalarını ilk defa başlatan Dr. Mazhar Huseyin ile İrfan Mektebi için Hamza Berat’la birlikte bir mülâkat yaptık. Önemli kısımlarını nazarlarınıza arz etmek istiyorum:
Helâl gıda ile ilgili bizimle neler paylaşmak istersiniz?
Helâl gıdanın önemi gâyet açık. Pek çokları tarafından söylendiği gibi, ne yiyorsanız osunuzdur. Dünyevi bakış açısından ele alalım. Yediklerine dikkat etmelisin, çok yememelisin, sağlığın için çok şeker yememelisin yoksa şeker hastası olursun, çok yağlı yiyecek tüketmemelisin kalp hastası olursun vesaire vesaire. Bunlar bilinen gerçekler ve insanlar sağlıklı olmak için yediklerine dikkat etmeli. İslâm da bu konuya önem veriyor.
Bildiğiniz gibi "İbâdetlerin tacı duâdır." İbâdetlerimizden sonra da duâ ederiz. Peygamber Efendimiz (asm) "Duâlarınızın kabulü için helâl yiyin" buyurmuş. Tam tersini düşünelim, eğer yedikleriniz haramsa duâlarınız kabul olmaz. Yapılan ibâdetler boşa gider. İşte bu yüzden helâl gıda tüketmek ve helâl kazanmak çok önemli. Helâl gıda hassasiyeti ve alışkanlığı küçük yaşlarda başlatılmalıdır. Eğer hayır demeyi biliyorsanız, hayatta başarılı olursunuz. Çocuk yaştan itibaren çocuklara helâle evet, harama hayır demek öğretilirse her şey çok kolay olur.
Bazı hocaların piyasadaki toplu üretim ve satış yapan kola, gazlı içecekler ve türevlerine fetvâ verdiklerini biliyoruz. Buna ne diyorsunuz?
İçinde belli miktar alkol olduğu için bazı hocalar haram diyor, diğerleri de içindeki miktar azdır, mühim değildir diye fetvâ veriyorlar ve haram değildir diyorlar. Yapım sürecini gâyet iyi biliyoruz ki alkol kullanılıyor. Alkolün azı da çoğu da haramdır, velev ki birkaç damla olsun. Bunlara fetvâ verecek hocalar maalesef bulunur. Ümmet artık fetvâ toplumu olmaktan çıkmalı, takva toplumu olmalıdır. Bu hocalara kalsa her şey için delil bir hadis, bir âyet bulurlar. Fetvâ bulmak değil, önemli olan takva üzere harekettir. Şüpheli olanı terk etmek gerektir.
Ben aynı zamanda beslenme ve gıda uzmanıyım ve bu içecekleri sağlıklı olmadıkları için de tavsiye etmiyorum. Kesinlikle içilmemeli. Amerika'da okullarda satılmaları yasaklandı. Bu sadece haramlık değil, sağlık açısından da tehlikeli bir durum. İçerdiği tatlandırıcı şeker normalin en az otuz katı kadar şekerli. Normal bir şeker kullanılmıyor, mısır fruktozu kullanılıyor. Obezite, şeker hastalığı ve hatta kalp krizlerine sebep olabiliyor. Tamam, diyelim ki helâl olduğuna dair fetvâyı aldık, böyle zararlı bir şeyi içmek ne kadar doğru? Mesela bazı zehirler var. Tamamı bitkisel ürünlerden elde edilmiş ve helâllik konusunda problem olmadığını düşünürsek, o zehri içer miyiz? Peki, bu helâl diye buna fetvâ verilir mi, helâl sertifikası alabilir mi? Kur’ân-ı Kerîm'de helâllikle ilgili âyetlerin pek çoğunda tayyib (saf, temiz, duru, sağlıklı) kelimesi beraber zikrediliyor. Helâl ve tayyib deniyor. Gıdanın hem helâl olması hem de saflığı, temizliği, sağlıklı olup olmadığı nazara veriliyor. Genelde ikinci kısım atlanıyor. Helâl sertifikası alan bir mal sağlıklı da olacaktır.
Helâl gıda sertifikalandırma süreci hakkında ne diyorsunuz?
Helâl sertifikalandırma bir şekilde aşılır. Ama burada önemli olan üreticilerin harama helâle dikkat etmesi. Her şeyden önce yüzde doksan dokuzu Müslüman olan bir ülkede sahipleri ve ortakları Müslüman olduğu bilinen en büyük şirketler hakkında nasılsa bunlar Müslüman, malları da helâldir diye hiç şüphe edilmiyor. Oysa hazır gıdada, bisküvilerde, cips ve benzerlerinde hep katkı maddeleri kullanılıyor. Bunlarda daha ucuz olduğu için domuz yağı ve türevlerinden üretilenleri tercih ediliyor. Üreticiler hassas davranmıyorlar. Halk bunu öğrenmeli. Onun için bütün Türkiye'de şuurlandırma toplantıları yapılmalı. Halka özellikle de hanımlara anlatılmalı. Biz 30 yıl önce böyle başlamıştık.
İçeriğinin şüpheli olduğunu düşündüğümüz ürünler hakkında ne yapmalıyız?
Yememelisiniz. Helâl belli haram belli, şüpheli olandan kaçının. Eğer üretici firma bir açıklama yapmıyorsa şüphelidir. Açıklamalarında yanlışlık veya eksiklik olduğunu düşünüyorsanız, laboratuvara gönderirsiniz, içindeki katkı maddesi ortaya çıkar. Firmalar paraya bakar. Kaybedeceklerini anladıkları anda politika değiştirirler. Tüketici baskı grupları oluşturulursa para kaybetmemek için ürünle ilgili değişikliğe gideceklerdir. Yüzlerce şikâyet mektubunu aynı anda alan hiçbir üretici buna tepkisiz kalamaz. Üreticiye önce mektup yazılır. Ürünlerinizin içeriğinden emin değiliz, açıklayınız diye. Sonra gelecek cevaba göre az önce söylediğim yol izlenir.